Het goederenvervoer over water is fors afgenomen door de coronacrisis. Dat blijkt uit interviews met 25 Nederlandse binnenvaartverladers die zijn gehouden in april en mei 2020. Deze interviewronde is een vervolg op de interviews met verladers die Royal HaskoningDHV in 2019 hield in opdracht van de Topsector Logistiek.
“Er zijn diverse signalen dat de positie van de binnenvaart verder onder druk komt te staan door de coronacrisis. Met dit onderzoek is nagegaan of de conclusies uit het eerdere rapport bijgesteld moeten worden”, licht Topsector Logistiek toe.
De binnenvaart verloor al terrein in het vervoer van minerale brandstoffen, maar door de coronacrisis is dit verergerd, concluderen de onderzoekers. “Toch zijn Nederlandse verladers overwegend positief gestemd over het verloop van de coronacrisis. De gevolgen zijn weliswaar hard en ingrijpend op de korte termijn, maar noodzakelijke leveringen gaan gewoon door en kunnen blijven plaatsvinden.”
Het hardst getroffen zijn de automobielindustrie, de energiesector, de olie- en gasindustrie, de voedingsmiddelenindustrie (zakelijke markt), de textielindustrie en de retailsector. Minder hard getroffen is de bouwsector. En dan met name de grond-, weg- en waterbouw. Met uitzondering van tankopslagbedrijven zijn er geen sectoren, gelieerd aan de binnenvaart, die hebben geprofiteerd.
Business as usual na coronacrisis
Te zien is dat verladers en vervoerders inspelen op de gevolgen van de coronacrisis. De orderportefeuille bij scheepswerven voor nieuwbouw is vrijwel geheel opgedroogd en begin dit jaar is afscheid genomen van een deel van de flexibele schil van binnenvaartondernemers.
De grootste zorg bij verladers is het ontbreken van een duidelijk perspectief op het verdere verloop van de lockdown en de economische gevolgen. Het is lastig omdat de maatregelen per land verschillen en leveringen hierdoor niet goed op elkaar aansluiten. Veel verladers hebben maatregelen getroffen en produceren nu op voorraad, in afwachting van het versoepelen van de lockdown.
Desondanks beschouwen de gesproken bedrijven 2020 als een verloren jaar. Echt herstel verwachten ze pas in 2021. Geen enkel bedrijf voorziet verregaande gevolgen voor het eigen functioneren. De energie- of voedselvoorziening komen niet in gevaar. “Het wordt uiteindelijk weer business as usual”, zo is de verwachting.
Lering trekken
Verladers hebben lering getrokken uit de lockdown: dat het goed mogelijk is meer thuis op afstand te werken en dat reizen en vliegen minder noodzakelijk zijn. Verladers hopen dat de coronacrisis aanleiding vormt voor een impuls aan de energietransitie en de digitalisering van het transport. Veel duurzaamheidsprojecten liggen nu even stil, maar de wens om juist tijdens deze crisis te investeren in de economie wordt breed gedeeld.
Verder is er grote behoefte aan wetgeving die digitale uitwisseling van vervoersdocumenten rechtsgeldig maakt, waar nu nog fysieke overdracht plaatsvindt.
Het rapport is te lezen op www.topsectorlogistiek.nl.
Er is afscheid genomen van een deel van de flexibele schil van binnenvaartondernemers, zeggen de verladers. Dat betekent dat er voor een groep schepen geen werk meer is. Waar blijven die schepen die de pech hebben tot die flexibele schil te behoren? Die worden geacht rondjes te blijven varen omdat je in Nederland nu eenmaal overal met maximale ligtermijnen zit. Het wordt hoog tijd om daar eens iets aan te doen.