De provincie Zuid-Holland zet een voucherregeling in om mkb-ondernemers te stimuleren hun goederenvervoer van de weg naar de binnenvaart, het spoor of short sea te verplaatsen. Programmamanager Babiche van de Loo heeft veel ervaring met dit soort trajecten. En als ze één ding geleerd heeft, is het dat het veelal projecten zijn van lange adem.
De wegen in Zuid-Holland staan vol. De brandstofkosten zijn hoog. Gekwalificeerde chauffeurs zijn steeds lastiger te vinden en daarbovenop komt de grote noodzaak om de CO2 uitstoot te verminderen. Reden genoeg voor de provincie Zuid-Holland om in te zetten op modal shift. Daartoe is het programma ‘Joint Corridors Off-Road Zuid-Holland’ gestart, waar Van de Loo als programmamanager samenwerkt met evofenedex om de gewenste ladingverschuiving langzaam maar zeker voor elkaar te boksen.
Voucherregeling
De voucherregeling richt zich op bedrijven die gevestigd zijn in Zuid-Holland en bij voorkeur actief zijn in consumentengoederen, chemie, agro en afval. Concreet gaat het om twintig vouchers die ondernemers kunnen inwisselen voor advies over en hulp bij hun modal shift vraagstuk. Het advies is onder te verdelen in drie stappen:
1. Inventarisatie en analyse van goederenstromen: het identificeren van potentieel voor modal shift binnen de goederenstromen van het bedrijf
2. Opstellen van een businesscase: het uitwerken van een gedetailleerde case, inclusief een kostenvergelijking en CO2-berekeningen voor goederenstromen die in aanmerking komen voor een modal shift
3. Contact leggen tussen het bedrijf en de logistiek dienstverlener (binnenvaartterminal, spoorterminal, spoorvervoerder, binnenvaartrederij, et cetera)
Concrete trajecten
Van de Loo: “Momenteel is een kleine tien vouchers geclaimd. Dat wil zeggen dat we met die bedrijven serieuze gesprekken voeren over kansen en mogelijkheden. Voordat een voucher definitief wordt toegekend, inventariseer ik met evofenedex tijdens een eerste gesprek hoe kansrijk de verschuiving van lading daadwerkelijk is. Bij genoeg aanknopingspunten wordt de voucher definitief toegekend en gaan we de diepte in. De bedrijven worden intensief begeleid zodat de kansen voor daadwerkelijke realisatie van modal shift zo groot mogelijk is.”
“Zo zijn we bijvoorbeeld in februari van dit jaar bij een bedrijf geweest om het te hebben over de voucher. Daarna ben ik samen met evofenedex in juni opnieuw bij hen langsgegaan, waarna we onze analyse zijn gestart. Eind juli was de eerste analyse over welke ladingsstromen zich lenen voor modal shift gereed en op basis van die analyse is een aantal ladingsstromen geselecteerd. Nu zijn we bezig om te kijken hoe we dat concreet kunnen vormgeven, welke terminals zich daarvoor lenen et cetera.”
“Een mooi succesverhaal. Maar het gebeurt ook dat we onderweg tegen obstakels aanlopen. Zo zijn we in gesprek met een partij die het vervoer van haar lading van Rotterdam naar Limburg graag zou overhevelen naar het water, maar daar hebben we te maken met een logistiek dienstverlener die nog niet enthousiast is. Ook bij een partij in de regio Gouda lopen we er tegenaan dat de transporteur nog niet staat te springen.”
Mind shift
Het gaat dus om omvangrijke trajecten, waarbij ketensamenwerking enorm belangrijk is. “Als de gewenste mind shift niet bij alle schakels plaatsvindt, blijf je alsnog steken in mooie plannen, maar kom je niet tot uitvoer.”
Er is nog veel werk aan de winkel als het gaat om beeldvorming en vooroordelen. Bij bedrijven wordt nog vaak gedacht dat een modal shift duurder of trager is, of veel meer extra werk. Of dat men minder grip heeft over de lading.
“Onterecht”, stelt Van de Loo. “Als je bijvoorbeeld kijkt naar de transportkosten van A naar B over de weg en die vergelijkt met het tarief van een binnenvaarttransport, dan zou je kunnen denken dat de binnenvaart duurder is. Maar uiteindelijk zitten er meer verborgen kosten in het wegtransport: wachttijden, inefficiëntie. Je moet kijken naar je totale supply chain-kosten. Op de lange afstanden ben je met off road-opties uiteindelijk goedkoper of break even uit, en op de korte afstanden zou je juist ook veel baat moeten hebben bij een efficiëntere supply chain. Want ook het vooroordeel dat transport langer zou duren of dat het veel gedoe is met veel omwegen klopt niet.”
“Ik merk in mijn gesprekken dat bedrijven vaak verrast zijn door de grote hoeveelheid verbindingen en mogelijkheden. Ze hebben simpelweg niet op hun netvlies welke waterwegverbindingen ingezet kunnen worden en welke terminals vlakbij liggen. Een partij die daarbij inzicht geeft is Routerscanner.nl.”
Samenwerking in de keten
“Daarnaast is het belangrijk om bij bedrijven tussen de oren te krijgen dat niet alleen grote volumes zich lenen voor een modal shift. Het volume voor een heel schip hoeft niet van één verlader te komen. Ladingpakketten van verschillende ondernemers kunnen worden gecombineerd, waardoor vervoer over water ineens wel haalbaar en betaalbaar wordt. Daarom heeft het programma ook het woord Joint in zich.”
“De keten houdt de vooroordelen ook zelf in stand. Verladers besteden hun transport vaak uit waarna expediteurs plat gezegd simpelweg hun taak uitvoeren. Wat mij betreft mogen expediteurs beter geïnformeerd worden over de kansen die vervoer over water te bieden heeft, en zouden verladers vaker proactief kunnen informeren naar alternatieve manieren van transport. Zo ontstaat er een wisselwerking en samenwerking in de keten waarin je elkaar scherp houdt en steeds de meest passende vorm van vervoer kiest.”
Bereidwilligheid
Ondanks de langdurige trajecten is Van de Loo hoopvol. “Ik merk echt bereidwilligheid bij de partijen die ik spreek. De voucher is een mooi middel om laagdrempelig en zonder risico’s de opties op papier te inventariseren. De volgende stap is dan natuurlijk de daadwerkelijke verschuiving van de lading. Al is het maar één container zeg ik vaak. Ik heb er het volste vertrouwen in dat als bedrijven eenmaal de stap naar vervoeren over water hebben gezet, dat dan ook bij volgende transporten de binnenvaart top of mind hebben. En dan is de kans veel groter dat die modaliteit vaker ingezet gaat worden. Met één verschuiving ben ik al tevreden, maar we zetten natuurlijk in op een blijvende shift.”
Door Jolanda Dietvorst
