Het invoeren van een klimaatheffing op gasolie voor de binnenvaart is een slecht idee. De Europese Commissie moet die uitstellen of er helemaal van afzien. Dat stellen de Europese binnenvaartorganisaties verenigd in het IWT Platform.
Ze reageren op de plannen van Brussel om in de nieuwe Richtlijn Energiebelasting een heffing op gasolie in te voeren voor de scheepvaart. Die zou in 2023 moeten ingaan. Het gaat om een minimumbelasting van ongeveer 3,6 cent per liter.
De richtlijn maakt deel uit van het ‘Fit for 55’-klimaatpakket. Het idee erachter is dat duurdere gasolie binnenvaartondernemers er sneller toe zal bewegen om over te stappen op schone, alternatieve brandstoffen of te investeren in schonere aandrijfsystemen. Het ‘Fit for 55’-pakket moet helpen de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 55 procent te verminderen (ten opzichte van het niveau van 1990).
Geen alternatieven
Het Europese Inland Waterway Transport Platform (IWT) vindt de voorgestelde accijns tegenstrijdig aan het bestaande klimaatbeleid van de Europese Commissie. Dat is er juist op gericht om lading van de weg naar water en spoor te krijgen, omdat die minder CO2 uitstoten. Dat doel komt onder meer terug in de Europese Green Deal en het NAIADES III-pakket voor de binnenvaart.
Voor een overgangsperiode van tien jaar wil de Europese Commissie nultarieven hanteren voor “duurzame biobrandstoffen en biogas, koolstofarme brandstoffen, hernieuwbare brandstoffen van niet-biologische oorsprong, geavanceerde duurzame biobrandstoffen en biogas en elektriciteit”.
Maar, zegt het Europese IWT Platform die alternatieven zijn nog nauwelijks beschikbaar voor de binnenvaart. “De Commissie wil het gebruik van hernieuwbare alternatieve en duurzame brandstoffen aanmoedigen door fiscale stimulansen en het gebruik van fossiele brandstoffen vanaf 2023 bestraffen door het heffen van belastingen. Dit zou impliceren dat er voldoende duurzame alternatieve brandstoffen beschikbaar zijn, wat echter nog niet het geval is. Daarom moet het tijdschema voor de geleidelijke afschaffing van fossiele brandstoffen realistisch zijn en hand in hand gaan met de beschikbaarheid van voldoende alternatieve hernieuwbare oplossingen.”
Nadelig
De heffing leidt zodoende alleen maar tot extra kosten – zonder voordelen voor het klimaat. Sterker nog: de prijsverhoging van vervoer over water kan leiden tot een reverse modal shift: dat verladers lading naar de weg (terug) overhevelen. Dat is dan zelfs juist nadelig voor het klimaat aangezien de binnenvaart een lagere CO2-uitstoot heeft dan het wegvervoer.
“Hoewel de binnenvaartsector de doelstellingen van de EU Green Deal en de strategie voor duurzame en slimme mobiliteit steunt, constateert zij dat het ‘Fit for 55’-pakket” niet aansluit bij haar strategie voor duurzame en slimme mobiliteit, aldus het IWT Platform.
Akte van Mannheim
Het IWT Platform wijst er ook op dat een accijnsheffing op brandstof voor de binnenvaart in strijd is met de Akte van Mannheim. Die garandeert vrije scheepvaart op de Rijn en op grond van artikel 3 mogen de lidstaten geen tolgelden, belastingen of rechten heffen over Rijnvaartactiviteiten die met de scheepvaart samenhangen.
Als de nieuwe belasting op gasolie tóch doorgaat, moeten alle opbrengsten worden gebruikt om de sector te ondersteunen bij de omschakeling, pleit het IWT Platform. Bijvoorbeeld in de vorm van een verduurzamingsfonds.
