Moeten er eerst doden vallen? [OPINIE]

Moeten er eerst doden vallen? Dat vraag je je af als je het verhaal hoort van de schipper van de Sakura. Wat vooral een gelukkig moment zou moeten zijn geweest, de geboorte van baby Hugo, dreigde in een nachtmerrie uit te monden, mede doordat de hulpdiensten belemmerd werden in het bereiken van het schip bij de sluis van Weurt.

Net als bij hartaanvallen, hersenbloedingen, ongevallen, of andere zaken waar we liever niet aan denken dat die ons kunnen overkomen, wil het moment van bevallen wel eens op een moment komen dat nu net even niet gepland was. Zo was voorafgaand aan de geboorte van Hugo de planning om in het ziekenhuis te bevallen, maar de geboorte verliep véél sneller dan verwacht, waardoor de familie genoodzaakt was om aan boord te bevallen.

De Sakura lag aan de binnenkant van sluis Weurt tegen de muur. Deze muur is openbaar voor voetgangers, maar niet voor de auto. Voor de auto dient men door een poort te rijden die beveiligd is met een code (op te vragen via sluis Weurt).

Zoon Hugo werd geboren en moest gereanimeerd worden volgens eerste berichtgeving van verloskundige en kraamzorg die aanwezig waren. Hierop werd 112 gebeld en schipper Van der Veen belde de sluis om te vragen of zij de poort wilden openen. Dit kon niet vanaf de sluis en dus werd de schipper verteld dat hij zelf de poort moest openen.

Kunt u zich de situatie voorstellen? Je baby’tje dat acute hulp nodig heeft, een ander kindje waar op gelet moet worden en je vrouw die je bij wilt staan, moet je verlaten omdat er een code ingetoetst moet worden.

Het was een enorm geluk dat Hugo vijf minuten na de geboorte ‘tot leven’ kwam, waardoor er geen reanimatie meer nodig was. Inmiddels waren de politie en ambulance onderweg. Deze stonden uiteindelijk boven naast de sluis bij een woonhuis, want dit is het adres van de ‘autoafzetplaats’. Wij schippers weten immers wel waar wij moeten zijn, maar anderen niet.

Uiteindelijk heeft schipper Van der Veen zelf de hulpdiensten opgehaald met zijn auto (en die moet je dan maar paraat hebben). De hulpdiensten waren na veertien minuten dan ‘eindelijk’ aan boord. Baby Hugo was op dat moment al goed, waardoor de politie en noodarts snel afhaakten en de ambulancedienst het heeft afgemaakt door middel van standaardcontroles.

Wat de schipper verbaasde, is dat de poort niet vanaf de sluis te bedienen was. Als de situatie anders zou zijn geweest, hadden de hulpdiensten niet aan boord kunnen komen, tenzij ze zelf de sluis zouden bellen om dan de code op te vragen (als men dat al geweten zou hebben).

Het is natuurlijk niet de eerste keer dat onder andere de ASV hierop attendeert. Schippers worden voortdurend opgesloten achter hekken en menigeen heeft al een angstig moment meegemaakt. Toch gebeurt er helemaal niets om de situatie te verbeteren.

Bovendien zijn al die hekken van verschillende organisaties, bedrijven, overheden en dergelijke, die allemaal zo hun eigen systeem hebben waar de hulpdiensten dus niet van op de hoogte blijken te zijn.

Hulpdiensten zijn daarnaast ook niet meer op de hoogte van de omstandigheden rond de kunstwerken zoals sluizen. Zo vraagt de politie als schippers iets willen melden over (vaargedrag op) de Westerschelde bij welke straat dat in de buurt is.

Dat dit allemaal onder het argument van ‘veiligheid’ gebeurt maakt het extra wrang.

Vragen die we onszelf stellen zijn:

• Waarom kan (in dit geval) Rijkswaterstaat alles automatiseren en op afstand bedienen maar niet een poort automatiseren dat toegang geeft tot dit terrein? Bedrijven kunnen met een telefoon op afstand hun hek bedienen, dat kan Rijkswaterstaat natuurlijk ook, een kwestie van willen.
• Waarom staat er niet duidelijk aangegeven waar de hulpdiensten toegang kunnen krijgen door middel van bordjes? Die mensen staan bol van de adrenaline in zo’n geval en dat betekent dat ze zo min mogelijk zouden moeten zoeken.
• Waarom is het zo moeilijk om door te dringen bij overheidsorganen zoals Rijkwaterstaat als wij een vraag hebben over onze veiligheid?

Wij verwachten het volgende:

• Er dient in alle gevallen, dus ook bij binnenvaartschippers, voor zorggedragen te worden dat hulpdiensten geen strobreed in de weg gelegd wordt als zij een noodgeval dienen te bereiken.
• Er dient pro-actief nagedacht te worden hoe de hulpdiensten snel en eenvoudig een schipper in nood kunnen bereiken en daarnaar moet worden gehandeld.
• De overheid dient erop toe te zien dat dit op alle plekken waar schippers opgesloten zitten achter hekken geregeld wordt.

Om persoonlijk leed en dramatische gevolgen te voorkomen omdat hulpdiensten niet tijdig bij een schip kunnen komen, dragen wij de volgende ideeën aan om de situatie veiliger te maken:

• bewegwijzeringsborden plaatsen met de tekst “hulpdiensten scheepvaart” vanaf de hoofdweg naar de scheepskade
• elk hek dat geplaatst wordt of is, moet op afstand open gemaakt kunnen worden zodat de hulpdiensten geen seconde hoeven te verliezen en vrije doorgang hebben

De eerste resultaten

De ASV heeft gedaan wat haar eerste taak is: alles en iedereen op de hoogte stellen van de gang van zaken. Politieke partijen zoals de PVV en het CDA hebben hier veel interesse in getoond, maar het zou mooi zijn als dit keer Kamervragen niet nodig zijn. En daar begint het op te lijken want inmiddels hebben wij een antwoord ontvangen van het ministerie van I en W: Het “incident” zal onderzocht worden door de Hoofd-Coördinator van de Waal-Rijnverbinding en er zal gekeken worden hoe dit opgelost kan worden. Men houdt onder andere contact met familie van der Veen hierover.

Belangrijker is nog dat het ministerie aan Rijkwaterstaat heeft gevraagd om in het algemeen hiervan te leren en een procedure voor heel Nederland uit te werken.

Als dat werkelijk goed van de grond komt, mogen we allemaal de familie Van der Veen wel heel dankbaar zijn dat zij dit angstige voorval met ons hebben willen delen.

Sunniva Fluitsma,
woordvoerder ASV
(met goedkeuring van de familie Van der Veen)