Scheepswerf Poppen in Zwartsluis heeft een nieuw beunschip opgeleverd: de Deviatie. Het schip is gebouwd voor J. van Vliet uit Amsterdam, een zelfstandig werkende dochteronderneming van Koninklijke Boskalis. De Deviatie is 86 meter lang, 8,50 meter breed en heeft een laadvermogen van 1.776 ton.
Dit was de eerste keer dat Scheepswerf Poppen nieuwbouw uitvoerde voor J. van Vliet. Directeur Martin Poppen: “We hebben wel heel veel reparaties gedaan voor de firma. Ze zijn hier al tientallen jaren klant. En toen we in 2017 een nieuw beunschip gingen bouwen, de Variatie, hebben we het oude schip van die eigenaar ingeruild en verkocht aan J. van Vliet.”
Dat schip vaart nog steeds als Variatie, en daarop sluit de naam van de nieuwkomer aan: ‘variatie’ en ‘deviatie’ zijn oude scheepvaarttermen, afkomstig van het navigeren op het kompas. “We hebben een prijsvraag uitgeschreven onder het personeel”, vertelt directeur Paul Zwart. “Iedereen mocht een suggestie doen. Drie keer was Deviatie genoemd. Uiteindelijk moest ik dus niet één maar drie cadeaubonnen uitreiken.”
Strak casco
Het contract voor de Deviatie werd op 1 maart 2022 getekend. In september van dat jaar startte de bouw. Scheepswerf Poppen heeft het casco overdekt gebouwd. In drie delen: het voor-, midden- en achterschip zijn vervolgens aan elkaar gelast.
De kwaliteit van de casco’s die de werf bouwt, is voor veel van de particuliere binnenvaartondernemers die voor Poppen kiezen een belangrijke pré. “Omdat ze alles perfect willen. Ze wonen er zelf op en vinden ook het uiterlijk belangrijk. Dus willen ze een strak casco”, zegt Martin Poppen. “Mooi dat nu ook een groter bedrijf daarvoor kiest.”
Ook schipper Johan van den Berg is maar wat blij met zijn nieuwe werkomgeving. Met zijn 24 jaar is hij jong. “En heel enthousiast en leergierig”, zegt Paul Zwart. “Net als matroos Stanley Hickmann, die 19 is.”
Succesvol model
De keuze heeft zeker ook te maken met het succesvolle ontwerp van het beunschip. Het concept en de tekeningen ontwikkelde de werf samen met Gaastmeer Design en eigenaar Arian Trouwborst van het eerste schip, de Grato, die in 2011 in de vaart kwam. Daarna volgden de Donata (2016) de Variatie (2018) en de Sayonara (2022). Elke keer werd het ontwerp op details aangepast aan de wensen van de opdrachtgever. De Sayonara is bijvoorbeeld 10,25 meter breed, terwijl de andere schepen 8,50 meter zijn.
De Deviatie is met 86 meter de langste. Martin Poppen: “De anderen zijn allemaal 81 meter of 81,25 meter. Zodat ze boven Brussel kunnen komen.” Dat is voor het werk van J. van Vliet niet nodig.
Het Grato-model is veelgeprezen. “Om de mooie balans tussen laadvermogen, snelheid en brandstof”, aldus projectleider Johan Poppen. “Mooi dat we het nu in weer een nieuw jasje hebben gestoken, helemaal naar wens van de opdrachtgever. Een vertrouwd model maar met een groen hart.”
Fors accupakket
De Deviatie heeft namelijk een diesel-elektrische voorstuwing, met twee Volvo-generatoren in het achterschip en een Oswald permanent magneet-motor van 470 kW. Snijder Scheepselektro verzorgde de complete elektrische installatie, inclusief de hybride voortstuwing. Ook de boegschroef is elektrisch (280 kW).
Want de Deviatie beschikt ook over een fors accupakket. “Dat is tijdens de afbouw ook nog eens vergroot. Het accupakket is 560 kW”, zegt Johan Bergsma van Snijder Scheepselektro. “We hebben verschillende scenario’s en routes onderzocht en daar het vermogen van de accu’s op afgestemd.” De medewerkers van Snijder, eveneens gevestigd in Zwartsluis, zijn kind aan huis op de werf.
Blauwe pomp
De beslissing om het accupakket uit te breiden werd ingegeven door de wens om langer elektrisch te kunnen varen. “Zo willen we vanaf de Oranjesluizen naar onze twee eigen bestemmingen in Amsterdam, waaronder onze hoofdvestiging aan de Toetsenbordweg, emissieloos varen”, legt Paul Zwart uit.
Toen hij in juni 2022 directeur van J. van Vliet werd, was de keuze voor de nieuwbouw al gemaakt. Hij kan zich er helemaal in vinden. “Al moest ik veel leren, want ik kom oorspronkelijk uit de wereld van de vrachtwagens. Ik heb intussen veel geleerd. De eerste vraag die ze me op de werf stelden was wat voor pomp we wilden. Ik zei: ‘Nou, doe maar een blauwe.’”
Hij kan er zelf hartelijk om lachen. “Ik wist echt nog helemaal niks. Ik heb zelfs m’n vakbekwaamheidsdiploma voor de binnenvaart gehaald. Zat ik op m’n vijftigste opeens weer in de schoolbanken.”
Op toekomst voorbereid
Het liefst had hij al volledig elektrisch gevaren. “Maar we kunnen nergens laden. Ik ben echt aan het zoeken geweest in Amsterdam. De stroomcapaciteit is er gewoon niet. Dit is voor de komende jaren een prima oplossing.”
J. Van Vliet kijkt ook al vooruit. “Op het voorschip is veel ruimte vrij”, zegt Johan Poppen. De matroos woont achterop, bij de kapitein, maar hij heeft wel een eigen ingang.
“Op het voorschip is een ruimte die nu dienstdoet als autogarage, maar in de toekomst zou er een 20-voets container met batterijen in kunnen om volledig elektrisch te varen. Maar ook met andere technieken, bijvoorbeeld met waterstof of ammoniak, is al rekening gehouden.” “Uitbreiding van het vaste accupakket is ook nog een optie”, vult Johan Bergsma aan.
Zand
De Deviatie gaat onder meer zand vervoeren vanaf het IJsselmeer, waar J. van Vliet vlak bij Enkhuizen een eigen zuiger heeft liggen. De 51,50 meter lange, 5,40 meter brede en 4,10 meter diepe beun is binnen een uur vol. Daarna brengt de Deviatie het zand naar J. van Vliets locaties in Amsterdam en naar diverse loswallen in Noord-Holland. “Onder andere naar Schagen”, zegt Paul. “Maar ook wel naar Vlieland, Texel en Groningen.”
Steeds vaker schrijven opdrachtgevers bij aanbestedingen voor dat emissievrij wordt gewerkt. Dat heeft ook gevolgen voor het vervoer van de gebruikte grondstoffen.
Elektrisch varen levert dan bonuspunten op in de tender.
Op jaarbasis verwerkt J. van Vliet circa 1,3 miljoen kuub zand. “We hebben twee ‘zandwinkels’ in Amsterdam. Voor werken van Schiphol tot de stratenmaker op de hoek. Het maakt ons eigenlijk niet uit waar we het heen brengen.” Het bedrijf beschikt inclusief de Deviatie over vier schepen en zeven beunbakken.
Open dag
Paul is lovend over de kwaliteit en de manier van werken van Scheepswerf Poppen en alle onderaannemers. “Als je me vraagt of we hier nog een keer een schip bestellen, denk ik dat het antwoord ja zal zijn. Alleen duurt dat vast wel weer even. Tussen de vorige nieuwbouw en deze zat ook 21 jaar…”
De geslaagde proefvaart vond 28 november plaats. Dicht bij huis: op het Noordzeekanaal. Daarna ging de Deviatie meteen aan het werk. In januari wil Paul nog wel een open dag organiseren. “Om iedereen de gelegenheid te geven te komen kijken. Want we zijn er hartstikke trots op.”
⇒ Kijk op Vlootschouw voor informatie over de bouwers en leveranciers.
