De komende vijf jaar hoeft de binnenvaart geen groei te verwachten van het ladingaanbod. Vrijwel alle goederensoorten lopen terug of stabiliseren. Bij het zoeken naar lichtpuntjes lijken alleen het vervoer van containers en chemicaliën te scoren. Maar ook daar is de groei niet spectaculair. Dat blijkt uit onderzoek van Panteia.
Qua ladingvolumes was 2019 een goed jaar voor de binnenvaart. Het vervoerd volume komt uit op 324 miljoen ton, zo heeft Panteia becijferd. Dat is 13 miljoen ton ofwel 4 procent meer dan in 2018.
Maar die cijfers van vorig jaar geven een vertekend beeld, voegt het onderzoeksbureau eraan toe in het onlangs verschenen rapport Middellange Termijn Prognoses voor de binnenvaart. Vervoer in relatie tot Nederland, periode 2019 – 2024. En, zoals iedereen van de bekende disclaimer van beleggingsproducten weet, bieden resultaten uit het verleden geen garantie voor de toekomst. Integendeel. Het groeicijfer is volgens Panteia “niet maatgevend voor de komende periode; het komt vooral voort uit marktherstel na een jaar met een langdurige periode van extreme waterstanden.”
Zorgelijk
De vooruitzichten op korte en middellange termijn noemen de onderzoekers zelfs “zorgelijk”. Bij belangrijke goederensoorten moet rekening worden gehouden met afname van de volumes. Zo zit de stikstofcrisis de bouw dwars, hetgeen de eerste tijd gevolgen heeft voor het vervoer van bouwstoffen. Voor veevoeders zal de daling waarschijnlijk blijvend zijn.
Al langer is bekend dat de vraag naar kolen stelselmatig zal afnemen. In Duitsland worden kolencentrales gesloten, waardoor het volume aan kolen dat daar door de binnenvaart wordt vervoerd met 18 procent afneemt, aldus Panteia.
Lange periodes met lage waterstanden vormen ook een bedreiging, zo staat in het onderzoek – dat gefinancierd is door Topsector Logistiek en het ministerie van I en M – te lezen. Ze zijn weliswaar gunstig voor de tarieven, maar “als ze terug blijven komen zal dat een blijvend drukkend effect geven op het aandeel van binnenvaart”. Dat was in de eerste maanden van vorig jaar ook al merkbaar in het internationale containervervoer, als nasleep van uitgeweken ladingpakketten.
Bij frequentere laagwaterperioden voorspelt Panteia ook verschuivingseffecten van andere ladingsoorten, zoals chemicaliën en halffabrikaten. Het advies van de onderzoekers: “De binnenvaart dient met schepen te komen die zelfs bij extreem lage waterstanden nog vervoerszekerheid kunnen bieden, om dit dreigende ladingverlies tegen te gaan.”
