“Onze haven is misschien niet heel groot, maar hij is wel belangrijk. Voor de bedrijven, en dus voor Hardinxveld-Giessendam. Want de maritieme sector is een belangrijke economische factor voor ons dorp.”
Dat zegt wethouder Jan Nederveen. Hij vertegenwoordigt de ChristenUnie sinds 2018 in het gemeentebestuur en heeft onder meer Economie en Duurzaamheid in zijn portefeuille. “We hebben niet de ambities als Werkendam en Zwijndrecht – daar hebben we gewoon de ruimte niet voor. De ruimte die we wel hebben, hebben we nu zo efficiënt en slim mogelijk ingericht. Onze schippers kunnen hier terecht en de havenactiviteiten kunnen goed en veilig plaatsvinden. Zoals de overslag in en uit schepen.”
Rivierdorp
Binnenvaart en scheepsbouw zijn van oudsher belangrijk voor het rivierdorp, dat 11,5 kilometer aan de Merwede grenst. “Dat belang is er nog steeds. Zeker voor de Hardinxveldse kant. Het is begonnen met de vissersschepen, die op de Merwede voeren. Zalmschouwen onder andere. Toen de visserij minder werd, is men meer over water gaan transporteren. Daarvoor moesten schepen worden gebouwd. Dat gebeurt nog steeds, aan de dijk.”
Het gaat al lang niet meer alleen om binnenvaartschepen. De werven en afbouwers in Hardinxveld-Giessendam bieden, samen met alle toeleveranciers en onderaannemers, een grote diversiteit aan schepen. “Riviercruisers bijvoorbeeld bij Den Breejen, elektrische veerponten bij Holland Shipyards, Damen bouwt hier allerlei werkschepen en vaartuigen voor de overheid en Defensie, Neptune bouwt onder meer schepen voor de offshore en de baggerij. De specialisaties gaan alle kanten op.”
Werkgelegenheid
De maritieme maakindustrie in Hardinxveld-Giessendam beperkt zich niet tot de werven en afbouwers, weet Nederveen. “Daaromheen hebben we allerlei bedrijven die ondersteunen, vanuit de tweede en derde lijn. Een mooi voorbeeld vind ik de Portugese viermaster die dit jaar bij Da-Capo grondig werd gerenoveerd. Da-Capo deed de betimmering, maar de klimaatinstallatie kwam van Klimaatservice Holland, dat ook in ons dorp is gevestigd.”
De gemeente koestert de maritieme maakindustrie. Die sector is belangrijk voor de economie en voor de werkgelegenheid. “We hebben een stuurgroep Economische Visie. Daarin zijn de ondernemersverenigingen vertegenwoordigd, en ook de scheepsbouw. Commercieel manager Jeroen van Woerkum van Damen Shipyards Hardinxveld is er lid van. De stuurgroep heeft ook de Economische Visie gemaakt, die door de gemeenteraad is vastgesteld en waarin de maritieme sector zijn eigen plek heeft. Het is geen collegestuk, maar echt iets van ons allemaal.”
Opleidingen
De Economische Visie werd in 2020 aangenomen en loopt tot en met 2024. Een van de pijlers is opleidingen. Ook daarin heeft de maritieme sector een prominente rol. De gemeente is nauw betrokken bij het optuigen van maritieme opleidingen. “Dat is gestart omdat er vraag kwam uit het maritieme bedrijfsleven naar mensen die beter geschoold zijn. In maritieme techniek en op het niveau van mbo+ en hbo. Daar is niet echt een opleiding voor; er zijn er wel die in de buurt komen.”
Hardinxveld-Giessendam en het lokale bedrijfsleven trekt hierin samen op. “We zijn het gesprek aangegaan met Gilde Vakcollege Techniek in Gorinchem, het Da Vinci College in Dordrecht en het STC in Rotterdam. Na onderzoek naar de haalbaarheid van zo’n opleiding zijn we gaan werken aan een leerlijn op het maritieme vlak. Dat heeft best tijd en energie gekost, maar er is uiteindelijk een doorlopende leerlijn vmbo-mbo gekomen. Het Gilde voert die uit, met steun van Da Vinci. Een opleiding werktuigbouwkunde aangevuld met maritieme opdrachten. Dit schooljaar is het derde jaar.”
Maritiem TechPlatform
Maar daar is het niet bij gebleven … “Er zit een vervolg aan. De lijn kan niet in zijn huidige vorm doorgezet worden, door de veranderingen waar het onderwijs over twee jaar te maken krijgt. Maritieme techniek wordt straks een vast keuzepakket, dat scholen kunnen aanbieden. Zo wordt het in het systeem geborgd.”
Ondertussen is er ook een nieuw initiatief ontstaan: het Maritiem TechPlatform. Een samenwerking tussen onderwijs (STC en Da Vinci), ondernemers en overheid. Voor de hele maritieme delta, van Rotterdam tot Gorinchem/Werkendam. Ook Hardinxveld-Giessendam doet mee, Jan Nederveen is een warm pleitbezorger. Hij is, mede namens de Drechtsteden, lid van de stuurgroep.
“Deze leerlijn loopt van vmbo tot en met hbo. Studenten hebben de keuze om hybride te leren: werken en studeren combineren. Veel van de bedrijven die eerder meewerkten aan de doorlopende leerlijn, zijn nu weer partner en sponsor. Als een bedrijf bijvoorbeeld een nieuw lasapparaat koopt, koopt het er ook één voor de school. Zodat studenten op beide plekken met dezelfde apparatuur werken. Ook geven medewerkers van bedrijven – specialisten in hun vak – gastlessen op de scholen. De deelnemende bedrijven komen uit de hele regio.”
Die betrokkenheid van het bedrijfsleven waardeert Nederveen: “Heel wat ondernemers doen actief mee. Ook al hebben ze hun handen vol aan de dagelijkse business. De verbinding tussen onderwijs en ondernemers is cruciaal – als gemeente faciliteren we, vervullen we een ondersteunende rol, en we zijn soms nodig als smeermiddel. Gelukkig weten ondernemers mij en onze accountmanager bedrijven goed te vinden. Ze kunnen me gewoon bellen als er iets is. Samen zoeken we dan een oplossing.”
Trots
Hardinxveld-Giessendam maakt zich sterk voor zijn maritieme sector. Daarom ook is de afgelopen jaren geïnvesteerd in de gemeentehaven. De grote opknapbeurt, inclusief een nieuwe indeling, werd deze zomer afgerond. (lees daarover het artikel met havenmeester Pieter Verschoor op pagina 42)
Nederveen is trots op de bedrijven in zijn gemeente, trots ook op de vruchtbare samenwerking tussen de gemeente en het bedrijfsleven. “We zijn misschien wel altijd wat te bescheiden hier in het dorp. Ook over wat de maritieme sector presteert. We hebben mooie bedrijven, grote namen, die over de hele wereld succes hebben. We zijn een nuchter en bescheiden volk. We zouden onze trots best wat vaker mogen laten blijken, vind ik. Want we zijn tot heel veel in staat.”
Dit interview staat ook in de Hardinxveld-Giessendam-special in de Binnenvaartkrant van 30 augustus 2022.
