In het binnenvaartmagazine van BLN-Schuttevaer, Kade320 van april 2021, staat een artikel over langsdammen. Een jonge man geeft daarin de resultaten en conclusies van zijn afstudeeronderzoek weer. Ik moet zeggen dat ik nogal wat kritiek heb op het onderzoek en zeker op de conclusies.
Dat de rivier in 150 jaar circa 2 meter is gedaald, kan ik wel onderschrijven. Maar wat hij niet vermeldt, is dat de sterkste daling de laatste twintig jaar heeft plaatsgevonden: 60 tot 80 centimeter. Dus de 130 jaar daarvóór ging het stukken minder snel met de bodemdaling. Wat hij niet vermeldt of niet onderzocht heeft, is hoe het komt dat het de laatste twintig jaar zo snel is gegaan.
De verbreding van de Waal eind negentiger jaren van de vorige eeuw en het wegstromen van de hoeken in de Waal met bodemkribben die ze nu ‘de harde laag’ noemen, heeft ervoor gezorgd dat er veel meer water via de Waal wegloopt, waardoor het Pannerdens Kanaal te weinig water krijgt – en de IJssel en het IJsselmeer ook. Dit heeft de bodemerosie zeer zeker verergerd, zodat we nu 4 centimeter per jaar verliezen.
De langsdammen hebben zeker niet gezorgd voor vermindering van de bodemerosie. Dat toon het resultaat tot nu toe ook aan. De stroomsterkte is toegenomen – dat is ook logisch als je de rivier smaller maakt. Langsdammen remmen de stroomsnelheid niet af, zoals dwarskribben dat wel doen.
Mijn conclusie is: de stroomsnelheid gaat omhoog, dus meer erosie. Een smaller zomerbed, dus minder ruimte ook voor de jachtschippers. En dus minder veiligheid voor eenieder.
Dan wordt in het artikel gesproken over een ontstane ondiepte, maar er wordt niet bij verteld waar die ondiepte zich bevindt. Tussen de langsdammen zal het niet zijn, gezien de stroomsnelheid. Mijn vermoeden is, en dat wordt bevestigd door leden van ons die daar regelmatig varen, dat het ondiep wordt waar de rivier breed wordt. Daar valt het sediment naar beneden.
Dat is waargenomen bij Brakel: daar is een ondiepte gekomen die er vroeger niet was. En daar zaten we nou net niet op te wachten.
Nu kun je wel concluderen dat het resultaat nu dan wel niet goed is, maar op termijn vast wel. Maar ik begrijp niet waar dat op gebaseerd is. Dus net als alle schippers die ik erover spreek, ben ik zeer negatief over de langsdammen.
