“Goedemorgen Harlingen Haven, we gaan vandaag weer een dagje koppelen en varen in de Willemshaven.” Van maandag 6 tot en met donderdag 9 maart deden de 4e-jaarsleerlingen van de opleiding Maritiem en Techniek op de Maritieme Academie Harlingen hun praktijktoets koppelen. De praktijktoets is een verplicht onderdeel van het (school)examen voor matroos.
Sinds 2021 heeft het Europees Comité voor de binnenvaart (CESNI) standaarden voor het gehele binnenvaartonderwijs vastgesteld, inclusief het werken met koppelverbanden. Maritieme Academie Harlingen heeft daarvoor motorpassagierschip Prinses Máxima en tankduwbak Prinses Amalia lagen ‘in flêche gekoppeld’, dus achter elkaar, aangemeerd in de Willemshaven. De twee opleidingsschepen worden als een hecht samenstel aan elkaar gekoppeld, met behulp van een lier en een staaldraad.
Varen met een koppelverband
De leerlingen kregen voor het examen een vaste plek: in de stuurhut, op het achterdek of op het voordek. “Het is glad aan dek, dus pas op dat je niet uitglijdt”, deelde de schipper nog even mee.
Niet alleen het koppelen zelf stond op het programma, ook het varen met een koppelverband is onderdeel van de praktijktoets. In de stuurhut werd meteen de algemene kennis getest. Wil je met de voor- of de achterkant de haven uitvaren? Waar ligt het draaipunt van de combinatie?
“De achterkant draait mooi rond”, klonk het door de portofoon. En ook met het afmeren kwam het goed. “We zetten de stuurboord boegschroef een beetje bij en dan leggen we het steekeind op bolder 15”, gaf de examinator aan.
Veiligheid
Koppelen is niet zonder gevaar en dus is er in de opleiding veel aandacht voor veiligheid, samenwerken en goede communicatie tussen schipper en matrozen. “Je kunt klem komen te zitten of een draad kan losschieten. Ook heb je als schipper vanaf de brug niet altijd zicht op het volledige schip. Je moet onveilige situaties zoveel mogelijk zien te voorkomen en daarom is het ontzettend belangrijk dat dit goed geoefend wordt in de praktijk”, aldus examinator en binnenvaartdocent Toby Schouwstra.
Hendrik Sijtsma, Onderwijswethouder van Harlingen, stapte woensdagmorgen 8 maart in alle vroegte aan boord om het koppelen eens mee te maken. “Er is discipline aan boord van een schip. Dat zie je terug bij het koppelen, iedereen begrijpt wat hij moet doen en wat van hem wordt verwacht. De leerlingen die ik heb gesproken weten wat ze willen en wat ze met het beroep kunnen doen. Maritiem onderwijs geeft de jongeren perspectief voor de toekomst en ik ben er trots op dat dit in de haven van Harlingen plaatsvindt.”
