Na bijna tien jaar is het zover: de conservering van de IJsselkogge, een uitzonderlijk goed bewaard middeleeuws handelsschip, is afgerond. In januari 2026 verlaat het schip Museum Batavialand in Lelystad. Eerst naar Zwartsluis voor de restauratie. Daarna krijgt het een museale bestemming in Kampen.
De IJsselkogge, een houten handelsschip uit de 15e eeuw, werd in 2011 ontdekt in de IJssel bij Kampen tijdens werkzaamheden voor het project Ruimte voor de Rivier. Vanwege de uitzonderlijk goede staat van het wrak besloten Rijkswaterstaat, de gemeente Kampen, de provincie Overijssel en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed om het schip in 2016 in één geheel te bergen. Onder grote publieke belangstelling arriveerde het op 19 februari 2016 op het terrein van Museum Batavialand, waar speciaal voor de IJsselkogge een tijdelijk onderkomen werd gebouwd.
Maritieme archeologie
De conservering is uitgevoerd door Museum Batavialand. In de eerste fase werd het schip jarenlang nat gehouden met een computergestuurde beregeningsinstallatie om krimp en vervorming van het scheepshout te voorkomen. Vervolgens is het hout handmatig gesproeid met polyethyleenglycol (PEG), een conserveringsmiddel dat het water in de houtcellen vervangt en krimp tegengaat. De laatste stap was een zorgvuldig droogproces, waarbij de luchtvochtigheid geleidelijk werd afgebouwd.
Museum Batavialand biedt onderdak aan drie collecties, waaronder de Maritiem Archeologische Rijkscollectie. De IJsselkogge is hier onderdeel van. Die collectie vertegenwoordigt het maritieme erfgoed van Nederland en wordt in Lelystad onderzocht, beheerd en ontsloten voor publiek. Museum Batavialand fungeert hierbij als kenniscentrum voor maritieme archeologie.
Nieuwe plek
Indien de weersomstandigheden gunstig zijn, vertrekt de IJsselkogge in de week van 19 januari 2026 naar Zwartsluis voor restauratie. Daarna krijgt het schip een nieuwe plek in het toekomstige Museum Kampen.
Voor Museum Batavialand markeert dit afscheid tegelijkertijd het begin van iets nieuws: op de vrijgekomen locatie verrijst de komende jaren een geheel nieuw museum. Dat opent eind 2028 zijn deuren.
Speciaal voor de verplaatsing van de IJsselkogge worden elf objecten die gevonden zijn in het schip samen tentoongesteld in Museum Batavialand. Het gaat om ruim 500 jaar oude objecten, zoals een pikhaak, dierlijke botresten, kannen, pelgrimsinsignes en een tinnen hanger.
