Drie ernstige scheepvaartongevallen deden zich in 2021 voor in Rotterdam: een zeeschip voer tegen de Calandbrug, een binnenvaartschip schampte een zeeschip in de Eemhaven en een sleepboot kapseisde in de Bocht van Esch bij de Van Brienenoordbrug. Daarbij werd alleen materiële schade veroorzaakt. Ondermijnende criminaliteit is een grotere bedreiging voor de Rotterdamse haven dan aanvaringen, zo bleek uit de boodschap van havenmeester René de Vries op 19 januari.
Hij maakte die dag de nautische veiligheidscijfers over 2021 bekend. Er werden 462 processen verbaal uitgeschreven, waarvan 76 aan de pleziervaart. Het aantal ongevallen steeg van 122 naar 144. In bijna de helft van de gevallen (67) ging het om wat de divisie Havenmeester van het Havenbedrijf Rotterdam “parkeerschades” noemt.
Niet tevreden
“Ik ben trots op mijn collega’s”, zei René de Vries. “Ook dit tweede coronajaar kwam onze dienstverlening niet in gevaar en bleef de haven goed bereikbaar. Het was ook een veilig jaar. 144 incidenten op zo’n 800.000 scheepsbewegingen is niet veel, maar de stijging van het aantal ongevallen stemt niet tevreden. Het zijn veelal incidenten door haastig gedrag bij aanmeren. Zeelieden zitten veel langer aan boord, er wordt veel van bemanningen gevraagd. Dat vraagt van ons extra waakzaamheid, want we zijn nog niet klaar met de pandemie”, aldus de havenmeester.
Corona bracht de continuïteit van de dienstverlening niet in gevaar, aldus De Vries. De nautische veiligheidsindex voor ongevallen (7,5) scoorde beter dan het streefcijfer 7. De safety environmental index voor inspecties (7,4) haalde bijna het streefgetal 7,5.
Havenbeveiliging
De Vries noemt de toenemende ondermijnende criminaliteit in de Rotterdamse haven zorgwekkend. De beveiliging van de haven is volgens hem niet alleen iets voor de terminals of de Douane en Zeehavenpolitie, maar gaat alle partijen in en rond de Rotterdamse haven aan. Begin 2021 lichtte hij de positie van het Havenbedrijf toe aan de Tweede Kamer: “Ondermijnende criminaliteit zien wij als de grootste disruptieve factor. Het bestrijden van criminele netwerken, corruptie en het tegengaan van de illegale doorvoer van goederen (zoals verdovende middelen) en personen (illegale migranten) verdient ook onze primaire aandacht”, verklaarde de havenmeester toen.
Havenbedrijf Rotterdam ondersteunt de bestrijding onder andere met een cameraplatform (op strategische plekken in het havengebied zijn 225 camera’s geplaatst), extra terminalbeveiliging bij risicobedrijven, als partner in het programma Integere Haven, en samenwerking binnen stichting FERM (voor cyberweerbaarheid van bedrijven en de beveiliging van de digitale toegang tot informatie over de positie van lading en toegangscodes).
Gemengde ligplaatsen
Het Havenbedrijf kijkt hoe de bestaande ligplaatsen voor binnenvaart in het westelijk havengebied slimmer kunnen worden ingezet. De vorig jaar gehouden proef met gemengd afmeren van binnenvaartschepen met gevaarlijke lading is succesvol afgerond, stelt het Havenbedrijf. “Gebleken is dat de 1-kegel- en 2-kegelschepen zonder afstand naast elkaar en naast schepen zonder gevaarlijke lading kunnen afmeren.”
Met de proef wilde het Havenbedrijf ervaring opdoen. Het is nu in afwachting van de nieuwe landelijke beleidsregel over gemengd afmeren van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de toekomstige aanpassing van het Binnenvaartpolitiereglement (BPR). Voorlopig blijft het huidige verkeersbesluit van kracht en is gemengd afmeren toegestaan op de daarvoor aangewezen testlocaties. Het Havenbedrijf werkt nog wel aan het optimaliseren van de planning en aan een beter afroepsysteem zodat niet per se dicht bij de haven gewacht hoeft te worden.
Bunkervergunning
In 2021 is per 1 februari de bunkervergunning voor transporteurs ingevoerd. Daarbij draait het om de fysieke aflevering van brandstoffen door bunkerschepen aan zeeschepen. Op dit moment hebben bedrijven zo’n ‘bunkervergunning transporteur’. Onder alle bunkervergunningen tezamen varen 172 bunkertankers in de Rotterdamse haven.
Met de introductie van de bunkervergunning is ook een klachtenmeldpunt in het leven geroepen. Er zijn vooralsnog maar weinig klachten geregistreerd.
In 2022 gaat het Havenbedrijf meer bekendheid geven aan het klachtenmeldpunt. Er komt dit jaar ook een eerste evaluatie. Daarbij zal ook worden gekeken in hoeverre gebruik van een Mass Flow Meter een verplicht onderdeel van de bunkervergunning kan worden. Dat is geautomatiseerd meetsysteem aan boord voor de hoeveelheden bunkers die daadwerkelijk worden geleverd.
