Minister Mark Harbers is niet van plan “het stringente landelijke ligplaatsbeleid voor binnenschepen” aan te passen, constateert de ASV naar aanleiding van de brief die de minister op 27 juni aan de Commissie Infrastructuur en Waterstaat heeft gestuurd. De schippersvereniging, die al langere tijd voor soepeler regels en langere ligtijden, is daar boos over.
In een reactie schrijft ASV-woordvoerder Sunniva Fluitsma: “Dat is des te pijnlijker omdat de sector voortdurend hoort dat iedereen zo graag een modal shift wil en men meer vervoer over water wil. Maar kennelijk weet de minister beter dan de vaarweggebruikers dat er geen probleem is, lezen we in de brief.”
Verkeerde conclusies
Op 6 juli 2022 staat de brief van Harbers op de agenda van de procedurevergadering van de Tweede Kamer-commissie. Volgens de ASV trekt Harbers verkeerde conclusies uit twee proeven die Rijkswaterstaat vorig jaar uitvoerde: in overleg met de schippersorganisaties is gekeken wat gebeurde als binnenvaartschepen op een aantal plekken langer dan de nu toegestane (3x) 24 uur mogen liggen. Er deden zich geen problemen voor en weinig schippers maakten er gebruik van.
“Dus is het volgens de minister niet nodig om het ligplaatsbeleid te versoepelen. Dat er weinig gebruik werd gemaakt van de uitbreiding van de mogelijkheid tot ligplaats nemen, heeft verschillende oorzaken”, aldus de ASV. De organisatie heeft dat ook al eerder uitgelegd aan de minister.
Geen problemen
“Maar wat de oorzaak ook is: als er geen problemen geconstateerd zijn bij de mogelijkheid van langer ligplaats nemen dan is dat toch een positief verhaal, en dan zet je het toch voort?! De minister schrijft tenslotte zelf in zijn brief: ‘De reden voor de ligtijdbeperking van 3×24 uur is om te voorkomen dat er op betreffende ligplaatsen te veel schepen gaan liggen voor langere tijd. Hoge bezetting met langer liggende schepen zou ertoe kunnen leiden dat schippers, die aan hun wettelijke rusttijd moeten voldoen, niet terecht kunnen en tijdens hun reis noodgedwongen moeten door- en/of omvaren.’”
Andere overheden zoeken wel naar oplossingen, is de ervaring van de ASV. Die wijst op het overleg met Rijkswaterstaat over oplossingen voor de ligplaatsproblematiek, in Zeeland is een rapport geschreven om de problemen in die provincie aan te pakken en Zuid-Holland wil ook soepeler omgaan met de toegestane ligduur. Maar de minister, “die juist het landelijke beleid vertegenwoordigt, fietst daar dwars doorheen”.
Coulance
Harbers schrijft in zijn brief aan de Tweede Kamer dat schippers die langer een ligplaats nodig hebben, bijvoorbeeld voor vakantiestalling, terecht kunnen in een gemeentelijke haven. Zoveel havens zijn er echter niet waar schepen langer dan twee weken mogen blijven liggen, brengt de ASV daartegenin.
De minister stelt ook: “Het kan voorkomen dat een schip door omstandigheden langer moet liggen dan de 3×24 uur, bijvoorbeeld door ziekte. In die gevallen past RWS coulance toe en mag het schip in kwestie langer liggen. Het toepassen van coulance past bij de bevoegdheid van Rijkswaterstaat als ligplaatsbeheerder.”
Maar de ASV weet uit ervaring dat “die coulance vaak ver te zoeken is, en wie vindt het fijn om afhankelijk te zijn in een noodsituatie van een ambtenaar die dan eventueel zijn hand over zijn hart wil strijken (of niet) als je ziek bent of als je als mantelzorger iemand anders moet helpen bijvoorbeeld. De ASV verwacht dat er respectvol met vaarweggebruikers omgegaan wordt en dus dat er mogelijkheden voor de binnenvaart zijn, structureel en uitnodigend om te blijven lig als men dat moet of wil.”
Motie
Dat Harbers de brief naar de Tweede Kamer stuurde, is het gevolg van een motie van Cem Laçin van de SP en Wytse Postma van het CDA uit 2020. Die werd unaniem aangenomen en droeg de minister op “om in overleg met de sector duidelijkere afspraken te maken over het ligplaatsenbeleid die aansluiten bij de behoefte van de schippers en Rijkswaterstaat het voortouw te geven in de naleving en handhaving van deze afspraken”.
De ASV is teleurgesteld en boos. “Wij zijn niet bepaald onder de indruk van de inzet die de minister pleegt ter verbetering van de ligplaatssituatie en vragen ons af waarom de minister de binnenvaart niet tegemoet wil komen met zoiets eenvoudigs als versoepeling van het (3x) 24 uursbeleid, wat zoveel goodwill zou kweken.”
“Wij zijn niet alleen teleurgesteld maar ook ronduit boos dat deze ninister niet wil luisteren naar de noden van de binnenvaart. De noden die al geuit zijn op de televisie, in radioprogramma’s, er zijn hoorzittingen over geweest, er is een motie over aangenomen, er is een enquête over gehouden, er is zojuist een rapport verschenen over de ligplaatsproblemen in Zeeland etc, maar gezien de brief van minister Harbers verandert er wezenlijk helemaal niets aan de situatie.”
