“Het ultieme sea-riverschip.” Zo noemt mede-eigenaar en -opdrachtgever Jan Albert Bosma het gloednieuwe zee-rivierschip Tharsis dat op zaterdag 25 augustus in Meppel ten doop werd gehouden. Dit eerste diesel-elektrisch aangedreven zee-rivierschip is honderd procent Nederlands fabricaat, volledig gebouwd bij scheepswerf De Kaap in Meppel.
(foto Jan Johan ten Have)
Net als de eerste Tharsis uit 1996, overigens. Het schip gaat varen tussen Duitsland en Engeland (in principe Duisburg en Goole) met voornamelijk hoogwaardig aluminium voor frisdrank- en bierblikjes.
Doop
De Tharsis werd ten doop gehouden door Mariska de Jonge en Maartje van der Heuvel, echtgenotes van Bosma en zijn compagnon Ard van der Heuvel. Bij deze feestelijke plechtigheid sprak werfdirecteur Thecla Bodewes de aanwezigen toe. “Wij zijn als werf trots op dit prachtige unieke Kaap Green Sea River Ship volledig gebouwd in Meppel, de meest landinwaarts gelegen zeehaven van Nederland. Het schip is een volledig Nederlands product waarbij vooral gekeken is naar innovaties waarmee de exploitatie van het schip extreem voordelig wordt en tevens extreem veilig voor bemanning en milieu.”
“Hierbij spreek ik de wens uit dat dit schip, gebouwd met veel passie door onze jongens, het vlaggenschip van de kustvaart mag worden en een voorbeeld voor duurzaam vervoer over water afkomstig uit Nederland.” En daarbij bedankte Bodewes haar eigen medewerkers, alle partners die betrokken waren bij de bouw en de eigenaren voor het in haar werf gestelde vertrouwen.
Bij de doop en aansluitende feestelijkheden lag partyschip De Zuiderzee uit Hasselt langszij. Een bijzonderheid, aangezien de familie Bosma ooit de eerste eigenaar was van deze voormalige Denemarkenvaarder. En hoewel de Denemarkenvaarders al vele jaren louter in de geschiedenisboeken terug te vinden zijn, bleef de familie Bosma altijd actief in de zee-riviervaart. Dat maakt de Zuiderzee tot een directe voorloper van de Tharsis en de aanwezigheid als feestschip een ware kers op de taart.
Dubbele schroef
De Tharsis is uitermate manoeuvreerbaar, redundant, en kan ondiepe wateren aan dankzij de dubbele schroefaslijn. Drie Volvo Penta D13 hoofdmotoren (“de schoonste motor van dit moment”, zegt Arno Jansen van De Kaap) drijven de Leroy Somer-generatoren aan die op hun beurt het schip voortstuwen door middel van een zeer innovatief vermogensbeheersysteem ontworpen door partner D&A Electric. Dit vermogensbeheersysteem zorgt voor het optimale brandstofverbruik en vaarprofiel waardoor het brandstofverbruik sterk afneemt ten opzichte van gelijke conventionele schepen.
Optimaal rendement in ondiep water was zeer gewenst gezien het vaargebied, van Duisburg naar het Engelse Goole aan getijdenrivier de Humber. “Bij 1,70 meter diepgang kunnen wij nog varen, een unieke eigenschap voor een kuster van dit formaat”, zegt Bosma. “In het kader van laad- en losmogelijkheden in getijdehavens zoals Flixborough en Gunnes – waar het droog kan komen te liggen – is het casco versterkt uitgevoerd. Daarnaast moest er in verband met mogelijkheden om ook op rivieren als de Ruhr en de Moezel te varen ook rekening worden gehouden met de kruiplijn. Die is slechts zes meter bij een diepgang van drie meter. Verder is het schip – een unicum voor een zeewaardig schip – uitgerust met een spudpaal.”
Duurzaam
De keuze voor diesel-elektrisch heeft alles te maken met duurzaamheid, zowel qua verbruik en uitstoot als qua onderhoud en bedrijfsvoering. Want met deze aandrijving bespaart het 86 meter lange en 11,40 meter brede schip naar verwachting minimaal 15 tot wel 25 procent brandstof ten opzichte van diesel aangedreven schepen van vergelijkbaar formaat.
Mariska de Jonge en Maartje van der Heuvel doopten de Tharsis. (foto Patrick Hulzebos)
Bodewes: “Deze brandstofbesparing kunnen we meteen terugzien in minder uitstoot van CO2 en fijnstof. Niet alleen door de optimale belasting van de generatorsets maar ook gewoon door het lage brandstofverbruik, wat met de stijgende olieprijzen een groot voordeel is voor onze opdrachtgevers en voor RMS (Rhenus Maritime Service uit Duisburg, red.) als bevrachter.”
De generatoren leveren elk zo’n 374 kW, wat het totale vermogen net onder de grens van 750 kW houdt, zodat er met dit zeewaardige schip zonder machinist gevaren mag worden. Ook dat brengt een kostenbesparing met zich mee. Bosma: “Tegen zo laag mogelijke kosten varen – zowel qua bedrijf als bemanning – dat is onze kracht.”
Tharsis
Dit gloednieuwe sea-rivership is voor de familie Bosma de derde Tharsis – genoemd naar een Bijbelse havenstad. De eerste liet de Delfzijlster schippersfamilie in 1996 bouwen bij De Kaap. In 2007 verruilde de familie Bosma dit schip van 2.080 ton voor de 1.850-tons Christine van combinatie Van Donderen. Dit schip, gebouwd bij Peters in Kampen, werd eveneens omgedoopt tot Tharsis. De nu in gebruik genomen derde Tharsis is eigendom van Tharsis Sea-River Shipping CV met als vennoten genoemde echtparen Bosma en Van den Heuvel en daarnaast Bosma’s ouders Gerrit en Gea.
Over de keuze voor de sea-rivervaart vertelt Bosma: “We houden van dit vak. Toen we de Christine kochten werden we min of meer voor gek verklaard. Maar het is een nichemarkt. We hebben zelf al onze papieren, voor zowel de zeevaart, het Rijnpatent als onze loodspapieren zodat wij mogen varen zonder loods.”
Van der Heuvel voer tien jaar op binnenvaartschip de Colline (Frans voor heuvel) – nu Erculano – voordat hij in 2006 als aflosstuurman op de eerste Tharsis aan de slag ging. Hij werkte zich in de loop van de jaren op tot compagnon in het familiebedrijf, waar Jan-Albert in 2003 ook aan de slag ging. Inmiddels vaart ook jongste broer Benjamin Bosma mee als stuurman.
Samenwerking
Over de samenwerking met De Kaap is Bosma lovend: “Wij hadden veel ideeën over ons nieuw te bouwen schip en zochten daarom een werf waar we veel inbreng hadden. De Kaap bouwde onze eerste zee-rivierschip en aan die samenwerking hielden wij destijds een goed gevoel over.”
“Hoewel de eerste Tharsis als basis voor het ontwerp van dit schip diende, is het eigenlijk – vanwege ingrijpend veranderde regelgeving en onze eigen ideeën – een compleet ander schip geworden. De werf en haar onderaannemers verwerkten onze inbreng in ontwerp en engineering met als resultaat een prachtig schip.”
De waardering is overigens wederzijds, getuige de woorden van Bodewes tijdens de doopplechtigheid: “Graag bedank ik alle eigenaren voor het vertrouwen in onze werf om deze uitdagende opdracht aan ons te gunnen. Bedankt voor de goede samenwerking het was een voorrecht om dit schip voor en samen met jullie te mogen bouwen.”
(Jan Johan ten Have)
