TNO heeft een rapport (whitepaper) geschreven dat onomwonden lijkt te pleiten voor meer ruimte voor vervoer over de weg ten koste van vervoer over water en spoor.
Het whitepaper bestuderend blijkt dat TNO vindt dat men aan de hand van twee casussen kan laten zien dat de combinatie van digitalisering en automatisering grote implicaties heeft voor het mobiliteitssysteem – en aanleiding geven tot het opnieuw inrichten van beleid: “Zo kan het wegtransport van goederen mogelijk goedkoper en milieuvriendelijker worden dan binnenvaart en spoorvervoer, met een mogelijk positieve impact op bereikbaarheid, als vrachtwagens substantieel in de nacht gaan rijden.”
Dat KAN, MOGELIJKERWIJS, INDIEN…… Er is niets aangetoond. Maar men wil wel alvast de modal shift (die er zelfs nog helemaal niet is) eventueel een halt toeroepen waarbij men grotendeels voorbij lijkt te gaan aan de (dodelijke) verkeersslachtoffers en de aangetaste leefomgeving door nog meer asfalt. Hoewel TNO wel tegelijkertijd stelt dat door gebruik van automatisch rijdende auto’s (grote) steden kunnen vastlopen, met een negatieve impact op bereikbaarheid, leefbaarheid en gezondheid.
En hoe kan TNO opperen de modal shift ter discussie te stellen als men wel schrijft dat “de focus moet liggen op het bereiken van de uiteindelijke maatschappelijke doelen, zoals: veiligheid (‘zero casualties’), leefbaarheid en gezondheid (‘zero emission’), en bereikbaarheid (‘zero loss’)”.
We zien in het rapport van TNO ook nogal dubieuze aannames wat de milieuschade van de diverse vervoersmodi betreft. Zo heeft men alleen gekeken naar de ontwikkelingen in het vrachtvervoer over de weg en lijkt te doen alsof de binnenvaart stilstaat.
Maar wij verwachten van TNO wel het eerlijke verhaal. Elektrisch rijden is GEEN zero emissie. Die emissie vindt op een andere plek plaats en daar mag TNO de ogen niet voor sluiten omdat dat even niet zo handig uitkomt. En bij elektrisch rijden horen ook andere zaken meegenomen te worden als de omstandigheden waarvoor delfstoffen voor de accu’s gewonnen worden, het gevaar van onblusbare elektrische voertuigen et cetera.
Ronduit ergerlijk wordt het als TNO wel heel sturend is als men de beleidsmakers min of meer adviseert vooral niet zoveel in de water- en spoorinfrastructuur te investeren. Het is werkelijk bij de konijnen af als we weten dat de binnenvaart slechts 7 procent krijgt van het infrastructuurbudget waarbij men 34 procent van het goederenvervoer verricht. Daar is al decennialang sprake van achterstallig onderhoud dat de concurrentiepositie van de binnenvaart aantast.
Maar wat schrijft TNO? “In spoor- en vaarwegen moet ook nog veel worden geïnvesteerd om competitief te blijven, wat goederenvervoer over spoor en water heel kostbaar maakt, zeker als hier op termijn minder gebruik van gemaakt wordt. Aangezien een modal shift richting spoor en binnenvaart gepaard zou moeten gaan met enorme infrastructurele investeringen staan we op een kritiek punt in de tijd.”
Maar het gaat nog verder: “TNO adviseert dan ook het modal shift-beleid van weg naar spoor en binnenvaart te herijken (…..). Om het innovatiepotentieel van het wegtransport te benutten – een reversed modal shift van spoor en binnenvaart naar de weg (…).”
Een betere lobby kan het wegtransport zich niet wensen.
Gezien de conclusie van TNO lijkt het uiteindelijk vooral te gaan om nog goedkoper te vervoeren over de weg met dubieuze aannames wat de milieuschade betreft. Als we nu echt eens het lef hebben (goederen)vervoer tegen het licht te houden, zouden we dan niet tot de conclusie moeten komen dat er zoveel maatschappij-belastend zinloos vervoer is OMDAT het zo goedkoop is?
Willen we de wereld leefbaarder maken, moeten we dan nu inzetten op WEER een halvering van de vervoerskosten? De consument ziet de prijs van het vervoer al nauwelijks terug in het eindproduct, zo weinig is dat. Zou het niet veel beter zijn de maatschappelijke kosten door te berekenen in de prijs van het vervoer?
Wie heeft dit onderzoek gefinancierd? Dat is niet te vinden in het stuk. Waarom niet?
Wel zien we 31 geraadpleegde bronnen. Daarvan gaat het overgrote merendeel over… vervoer over de weg en al zijn innovatieve ideeën, die eventueel op termijn mogelijk zouden kunnen zijn. Dat is niet vreemd want de casussen waaraan alles opgehangen wordt, zijn dan ook alleen gericht op vervoer (van goederen en personen) over de weg. Namelijk ‘Het innovatiepotentieel van goederenvervoer over de weg wordt onderschat’ (pagina 7) en ‘Congestie in de stad door automatisch rijdende auto’s’ (pagina 9).
Zoekt uw gewenste antwoord en gij zult vinden. Een onderzoeksinstantie als TNO onwaardig. Nu maar hopen dat beleidsmakers en politici zo verstandig zijn op hun eigen gezonde verstand te vertrouwen.
Sunniva Fluitsma,
woordvoerder ASV
(namens bestuur en denktank van de Algemeene Schippersvereeniging)
Wie heeft het onderzoek gefinancieerd?In het jaarverslag TNO 2019 is het grootste deel omzet een “rijksbijdrage “en “opdrachten vanuit de overheid” te lezen.Iets om over na te denken op wat voor een bijzondere manier de Nederlandse overheid (ministeries) hun beleid willen presenteren als doelstelling.