De overheid moet niet meer automatisch inzetten op verschuiving van lading van de weg naar het water en spoor. Digitalisering en automatisering zetten scenario’s voor transport en bereikbaarheid op hun kop, ten gunste van het wegvervoer. Dat concludeert TNO in de whitepaper Succesvolle mobiliteitstransitie met adaptieve reisbegeleiding.
TNO legt een bom onder het stimuleringsbeleid om lading van weg naar water en spoor te verschuiven. Overheden zouden het huidige modal shift-beleid tegen het licht moeten houden en een “robuust, efficiënter en duurzaam transportsysteem” centraal stellen. Als dan blijkt dat wegvervoer beter presteert, moet dat juist de ruimte krijgen: “In zowel regionaal, nationaal als Europees beleid is vaak de route het doel geworden en niet het eigenlijke einddoel. Dit gebeurt bijvoorbeeld door een expliciete eis op te leggen waarin minutieus wordt vastgelegd hoeveel procent van het goederenwegvervoer moet verschuiven naar goederenvervoer over spoor of water.”
“Wegvervoer is innovatiever dan spoor en water”
“Er valt nog veel winst te behalen bij het vervoer van goederen over de weg”, aldus TNO. “Innovaties op het gebied van automatisch rijden en zelforganisatie, schonere voertuigen en dataplatforms vinden in het wegverkeer veel sneller plaats dan op het spoor en in de binnenvaart. Hierdoor zullen de transportkosten en milieueffecten voor het wegvervoer meer en sneller afnemen dan bij spoor en binnenvaart. Als vrachtwagens substantieel en autonoom in de nacht kunnen rijden zal ook de bereikbaarheid verbeteren.”
Schoner
Daarvoor geeft TNO een aantal voorbeelden. In het wegvervoer wordt al enkele jaren gewerkt aan automatisch rijden en truck platooning en worden tests gedaan met automatische bezorgvrachtwagens. Dergelijke ontwikkelingen zullen de transportkosten van het wegvervoer naar verwachting halveren.
Ook op milieugebied maakt het wegvervoer grote sprongen. Bijvoorbeeld door de overstap op elektriciteit en andere vormen van schonere verbranding of efficiënte aandrijflijnen. Hierdoor wordt zwaar vrachtvervoer volgens TNO “minstens zo schoon of wellicht zelfs schoner dan spoor en binnenvaart”.
Een positieve invloed op de concurrentiekracht van het wegvervoer is de opkomst van digitale platforms waarop vraag en aanbod van transport 24/7 automatisch bij elkaar gebracht worden. Hierdoor kan automatisch transport steeds makkelijker in de nacht worden uitgevoerd.
Herijken
TNO adviseert het modal shift-beleid van weg naar spoor en binnenvaart te herijken. Nieuwe kansen en inzichten voor alle modaliteiten moeten worden meegewogen. De nieuwe manier van beleidsvorming, implementatie en uitvoering vergt diepgaande kennis. Kennis over technologie, de snelheid van innovaties, bijbehorende kosten en de gevolgen voor het mobiliteitssysteem. Ook de effecten op veiligheid, leefbaarheid en gezondheid en bereikbaarheid tellen dan mee, vindt TNO. “Hierbij moeten alle alternatieven in het multimodale transportnetwerk op hun voor- en nadelen beoordeeld worden, rekening houdend met de impact van verschillende technologische trends.” En volgens de onderzoekers is de kans groot dat dat uitpakt in het voordeel van het transport over de weg.
Hoezo modal shift? Er is helemaal geen modal shift. En wat we lezen over dit rapport is ook wel treurig: Het gaat kennelijk alleen om nog goedkoper vervoeren. Zaken als ongevallen op de weg, aantasting leefomgeving door nog meer asfalt e.d. spelen kennelijk geen rol. Om nog maar niet te spreken over de dubieuze aannames dat vervoer over de weg “binnenkort” schoner zou zijn dan vervoer over water en spoor. Je vraagt je af: wie heeft opdrachr gegeven (betaald) voor dit onderzoek.
(sic TNO) “zullen de transportkosten voor het wegvervoer naar verwachting halveren” ? Hier geldt hetzelfde als voor andere vervoersdragers – de begrenzing zit hem in de infrastructuur. Het is niet de chauffeur of schipper die ruimte inneemt op het wegen of waternet – het is de vrachtwagen en het schip en of die vrachtwagen nu met of zonder chauffeur beweegt, hij heeft nog steeds 16 x 2,50 + 50 meter ruimte nodig. En als het binnenschip 3 dagen ligt te apegapen wegens geen ligplaats en vrachtwagens vandaag 1 reis Rotterdam / Brussel kunnen doen tegenover 3 in 1980 dan zullen automatisering, e-dolly’s en ICT innovatie hiervoor zeker geen oplossingen bieden.
Vrachtvervoer minstens zo schoon als binnenvaart en spoor ? En dan ook nog aan halve prijs ? Met de huidige marges in weg en binnenvaart ben ik benieuwd wie zoveel centen in de schuif heeft klaarliggen om de nodige investeringen te doen in schepen en vrachtwagen die schoner aan halve prijs kunnen vervoeren. Wie zal in staat en bereid zijn te investeren in de nodige infrastructuur zoals laad & los faciliteiten binnenvaart ? Laadstations voor vrachtwagens ? Natuurlijk kunnen de industrie en magazijnen Oost-Europese werknemers in dienst nemen die bereid zijn in nachtshiften aan daglonen te werken.
Is er dan niets positief aan wat TNO ons tracht te vertellen ? Jazeker. Dat EU beleid welk 10 – 20 jaar geleden werd beslist niet in graniet staat gegraveerd en dus regelmatig in vraag mag gesteld worden. Dat een autoriteit als TNO aan de boom schudt mag ook wel op waarde geschat worden. Maar eigenlijk is de TNO boodschap in heel de studie eigenlijk te vertalen in 1 begrip – Synchromodaliteit !! Even het geheugen opfrissen: Synchromodaliteit is het optimaal flexibel en duurzaam inzetten van verschillende transportmodaliteiten in een netwerk onder regie van een logistiek dienstverlener, zodanig dat de klant (verlader of expediteur) een geïntegreerde oplossing voor zijn (achterland)vervoer krijgt aangeboden. Parameters zijn transporttijd en TCO – totale kosten van de operatie waarin o.a. duurzaamheid, klimaat, maatschappelijke factoren worden verrekend. We kunnen ook onze Europese gronden niet onbeperkt blijven betonneren. Natuurlijk moeten alle alternatieven in het multimodale transportnetwerk op hun voor- en nadelen beoordeeld worden en ja men moet rekening houden met de impact van verschillende technologische trends. Om daaraan nu al meteen de conclusie te koppelen dat de kans groot is dat dat uitpakt in het voordeel van het transport over de weg druist in tegen alles waar TNO voor staat en is dus een voorbarige conclusie.
Wordt vervolgd