Voor de vergroening van de binnenvaart moet de Europese Commissie minimaal 10 miljard euro beschikbaar stellen. Dat bedrag is nodig volgens Europarlementariër Caroline Nagtegaal-van Doorn.
Ze wil dat geld voor het al eerder door haar bepleite Europees Binnenvaartfonds. Het moet komen uit bestaande regelingen en subsidieprogramma’s, zoals de CEF-gelden (Connecting Europe Facility) en regionale fondsen. “Maar ook nieuwe gelden, die uit de volgende begrotingsronde kunnen komen, dedicated voor de binnenvaart.”
Caroline Nagtegaal-van Doorn zei dat op de ASV-najaarsvergadering op 1 oktober in Zwijndrecht. Ze is namens de VVD lid van het Europees Parlement. Als woordvoerder van de liberale Renew Europe-fractie loodste ze vorig najaar haar Binnenvaartrapport door het Europees Parlement. Daarin presenteerde ze een 7-puntenplan om de sector toekomstbestendig te maken, onder meer door in te zetten op vergroening, digitalisering en betere infrastructuur – met ook aandacht voor kleine schepen en vaarwegen.
Geleidelijk
Het geld is in haar plannen bestemd voor een geleidelijke transitie, zodat scheepseigenaren verantwoorde en werkzame stappen kunnen nemen. Dus ook voor bijvoorbeeld retrofit van motoren en aanschaf van katalysatoren is meer subsidie nodig dan nu.
Aanwezige schippers spraken de vrees uit dat ondernemers dat geld zelf moeten opbrengen, zoals eerder bij de sloop- en de oud-voor-nieuwregeling. “Daar hebben we slechte ervaringen mee. Ook een opslag op de gasolie willen we niet.”
Nagtegaal-van Doorn zei klip en klaar dat het geld van Brussel dient te komen. Scheepseigenaren zullen wel altijd zelf nog een deel moeten financieren als ze investeren in vergroening – bijvoorbeeld een schonere motor.
Toegankelijk en laagdrempelig
Maar ze moeten eenvoudig toegang hebben tot de regelingen en het fonds. Nu is zo’n subsidieaanvraag te ingewikkeld voor individuele schippers, vindt Nagtegaal-van Doorn. Daardoor beginnen ze er vaak maar niet aan of ze vissen achter het net. “Hou rekening met de sector: veel familiebedrijven, dat zijn geen corporates. Het fonds moet toegankelijker en laagdrempeliger.”
De Europese Commissie heeft in de nieuwste versie van Naiades, het programma voor de binnenvaart, aangegeven dat zo’n fonds er moet komen. “Maar het gaat mij niet snel genoeg. Dat fonds moet er snel komen.” De gesprekken daarover zijn gaande, vertelde ze.
Meerdere opties
Nagtegaal-van Doorn wil dat binnenvaartondernemers zelf kiezen welk pad ze volgen om te vergroenen. “Ik vind niet dat de politiek hoort te gaan over de keuze welk type brandstof een schip gebruikt. Het ene schip vraagt een andere oplossing dan het andere.”
Ze nam de Ab Inito als voorbeeld, het opleidingsschip van STC Group dat ze begin september zelf doopte. “Er zijn meerdere opties om de verduurzaming in gang te zetten: een Stage V-motor is al een heel schone motor, batterijen, waterstof, zonnepanelen… We willen allemaal naar het einddoel: zero emissie. 2050 is een keiharde deadline. Maar ik geloof niet dat er maar one way daarnaartoe is. Belangrijk is wat er beschikbaar en, misschien wel nog belangrijker, wat betaalbaal is. Het kan niet van het ene op het andere moment worden geregeld. Er moet een realistisch tijdspad zijn.” Dat hoorde ze ook vanuit de binnenvaart, toen ze aan het Binnenvaartrapport werkte, zei ze: “Geef ons de tijd!”
ASV-voorzitter Gerberdien le Sage wees erop dat het moet gaan om bewezen technologieën. Zodat er geen geld over de balk wordt gegooid of, zoals bij de toevoeging van biobrandstoffen aan de gasolie, er problemen met motoren ontstaan. Met name bij FAME kunnen zich storingen voordoen.
Laagwater
Een realistische transitie is volgens Nagtegaal-van Doorn des te belangrijker door actuele problemen: de hoge inflatie en brandstofprijzen, en de klimaatverandering die voor langdurige droogte zorgt. “Daar moeten we ons als politiek veel beter op voorbereiden. Omdat het logistieke problemen veroorzaakt. Ik heb er begrip voor dat bedrijven naar alternatieven kijken, maar we willen niet dat er meer lading over de weg gaat. Omdat de binnenvaart nog altijd schoner is. We willen juist dat het aandeel van de binnenvaart vergroot: met 50 procent in 2050.”
“Ik heb er bewondering voor hoe de sector met haar vloot op de droogte anticipeert. We moeten vanuit Brussel blijven inzetten op vervoer over water. Dat betekent dat er klimaatbestendige investeringen voor betere bevaarbaarheid moeten worden gedaan. Met structureel beleid. Ik vind het zorgwekkend dat er weinig wordt gedaan aan de verouderde infrastructuur.”
