Door de hevige en langdurige regenval ontstonden vorige week ernstige overstromingen in Duitsland, België en Limburg. Ook de scheepvaart had er last van. Op de Maas was de waterafvoer extreem hoog, wat zeer uitzonderlijk is in de zomer, daardoor werd de rivier van Ternaaien tot aan St. Andries volledig gestremd voor alle scheepvaart. Op verschillende andere rivieren deden zich ook hoge waterstanden, snelle afvoeren en gevaarlijke situaties voor.
In Rijnland-Palts en Noordrijn-Westfalen in Duitsland en de Ardennen in België was de watersnood ongekend verwoestend. In totaal vielen er bijna 200 doden en er worden nog steeds mensen vermist. In Nederland veroorzaakte de watermassa vooral in Zuid-Limburg grote problemen. Maar ook Midden- en Noord-Limburg werden getroffen. De provincie is volgens voorzitter Antoin Scholten van de Veiligheidsregio Limburg-Noord “door het oog van de naald gekropen.” Het kabinet bestempelde de situatie officieel tot ramp.
Programma Ruimte voor de Rivier
Dijken stonden op breken, ziekenhuizen werden uit voorzorg ontruimd en tienduizenden mensen werden uit Roermond, Venlo en Bergen geëvacueerd. Vrijdag 16 juli was het groot alarm in Meersen en omgeving: daar dreigde een dijk langs het Julianakanaal te bezwijken. Bewoners moesten onmiddellijk het gebied verlaten, want het kanaal dreigde leeg te lopen en een groot gebied onder water te zetten. De schade bleek mee te vallen: het ging om een wel, en de dijk kon met zandzakken versterkt worden.
Waterschap Limburg heeft zondag de situatie in Roermond en Echt-Susteren veilig verklaard. Maar op veel plaatsen in Noord en Midden- Limburg bleef uiterste waakzaamheid geboden. De afvoer in Noord-Limburg is volgens Rijkswaterstaat te vergelijken met het hoge water in 1993 en 1995. Maar omdat via het programma Ruimte voor de Rivier de dijken zijn verstevigd en de Maas meer ruimte heeft, zijn de overstromingen minder hevig dan toen. De hoogwatervloed vlakte af naar mate de golf verder stroomafwaarts komt. De rivier kan in het plassengebied tussen Maaseik en Roermond flink uitvloeien.
Sluis Weurt gestremd
Zondagochtend bereikte de Maas de hoogste stand bij Sambeek, De stuw kon daar door technische problemen niet geopend worden. Zondagavond bereikte het hoge water Gennep en Mook. Sluis Weurt was toen al volledig gestremd, omdat op de Waal inmiddels ook sprake was van hoogwater. Om bij verhoogde waterstand het water te kunnen keren en veilig te kunnen schutten, zijn in de westelijke sluiskolk drie sluisdeuren nodig. Maar de middelste hefdeur is tijdelijk weg, voor reparatie elders. Dus schutten was niet mogelijk. Ook de oostkolk is vanwege het hoge water niet beschikbaar voor de scheepvaart. Tot wanneer dit duurt, was nog niet bekend toen deze krant gedrukt werd.
De stuwen in de Maas werden gestreken om te veel wateroverlast in het Julianakanaal te voorkomen. Bij de stuw in Grave wordt aan de brug gewerkt. Daardoor kon deze kon eerst niet helemaal gestreken worden. Vrijdagmiddag besloot Rijkswaterstaat de stuw toch open te zetten. De hulpconstructie voor de werkzaamheden is verplaatst, zodat er een hijskraan bij kon om de stuw toch te strijken.
Verzwakte dijken
Wegens het hoge water gingen vanaf donderdag 15 juli meerdere stremmingen in. Daardoor kon op de Maas niet meer gevaren worden. Dat was afgelopen maandag nog steeds zo. Bovendien is er in het Maaswater veel drijfhout en andere rommel te vinden, waardoor varen gevaarlijk is en er schade aan schepen kan ontstaan. De golfslag van schepen kan in combinatie met de wind ook zorgen voor extra schade aan de dijken. De vaargeul in de Maas is niet overal goed zichtbaar. De stremming op de Maas geldt van Klein Ternaaien tot aan St. Andries. Schippers werden verwezen naar rijksvluchthaven Heijen.
Intussen zijn dijkexperts van Waterschap Limburg, gesteund dor collega’s uit het hele land, begonnen met het inspecteren van de dijken langs de Maas in Midden-Limburg. Dat kan alleen als het water voldoende is gezakt. Pas dan kunnen de inspecteurs zien hoe de dijk eraan toe is aan de waterzijde. Op basis daarvan kunnen zij besluiten wat er moet gebeuren. Op zeventien plekken kan het aanhoudende hoogwater de dijken en kades nog steeds verzwakken. Zo blijven er zorgen over dijken die verzadigd raken door het hoge waterpeil. Hulpdiensten blijven nog zeker tot en met vandaag (dinsdag 20 juli) in de hoogste staat van paraatheid.
