Zoals altijd inhakend op de actualiteit keek ik nog maar eens naar de film Salmon Fishing in the Yemen. Een ouderwetse feel good movie. Over hoe de Britse regering erin slaagt de Jemenieten voor zich te winnen door gebruik te maken van bestaande waterwerken en het land wat meer welvaart te brengen met een (fly fish picking) visindustrie.
‘De Jemenieten’ is wat overdreven; in elk geval één sjeik. Die waterwerken in Jemen zijn opvallend. Jemen was één van de eerste landen ter wereld waar op grote schaal irrigatie werd toegepast en een groot woestijngebied vruchtbaar werd gemaakt, lang vóór de Romeinen kwamen, die het land mede daarom Arabia Felix noemden, het Gelukkige Arabië. Een verleden dat een beetje in vergetelheid is geraakt.
Er is in Jemen tegenwoordig (de laatste honderd jaar) nogal sprake van een meervoudige tweedeling tussen mensen, heb ik begrepen. Zo heftig zelfs dat de bevolking al vele tientallen jaren van de ene in de andere burgeroorlog wordt gedompeld. Vaak maakt de pers het heel simpel en schrijft gemakzuchtig over de strijd tussen rebellen en de regering die tegenover elkaar zouden staan, maar er zijn geen twee maar zes verschillende groeperingen actief in Jemen, die allemaal vinden dat ze gelijk hebben (dat hebben we vaker gehoord).
Wat hebben wij hiermee te maken? Sinds Israël de Gazastrook is binnengevallen, wil tenminste één van die strijdende partijen in Jemen – Ansar Allah, simpelweg de Houthi’s genoemd – de wereld laten weten dat ze aan de kant van de Palestijnen staan. Omdat Jemen aan de andere kant van het Arabische Schiereiland ligt, kunnen ze zich er niet echt mee bemoeien, en daarom schieten ze raketten naar de grote zeeschepen in Bab el Mandeb, de zeestraat tussen de Rode Zee en de Golf van Aden, want op een paar kilometer afstand van de Jemenitische kust vaart immers de gehate westerse welvaart voorbij. Dat is prijsschieten voor de Houthi’s. Je kon erop wachten tot het Westen terug ging schieten.
Het is zo verschrikkelijk wrang dat Jemen wordt verscheurd door die ellendige oorlogen, want het land heeft een unieke positie op de wereldbol; het zou een machtige draaischijf kunnen zijn tussen Oost en West. Sterker: dat was het toen de Britten er (tot 1967) de baas waren en de haven van Aden hadden uitgediept voor grote zeeschepen (in de 19e eeuw wel 6 meter diep). De Britten hadden in 1839 dat gebied bezet om te voorkomen dat piraten vanuit Jemen de Britse handelsvloot die er passeerde overvielen (wie zei er ook alweer dat er nooit iets verandert?).
De naam van de zeestraat Bab el Mandeb is Arabisch voor “Poort der Tranen”. Het leven is nou eenmaal geen feel good movie.
