Biobrandstof klinkt sympathiek, maar is als je het doorrekent, kan het schadelijker zijn voor het milieu en het klimaat dan benzine of diesel. Alleen is dat doorrekenen voor de meesten van ons niet weggelegd. En voor politici al helemaal niet. Die kunnen geen ingewikkelde formules in hun oneliners persen. Dat gaat ten koste van hun carrière.
Neem de rol van palmolie. Het is met verzadigde vetzuren niet de meest gezonde eetbare olie en de productie ervan gaat ten koste van het waardevolle tropische bos. Maar het aantal tonnen opbrengst per hectare is negen keer zo hoog als van concurrerende oliën uit kokos of zonnebloemen. Dus voor de (soms gezondere) alternatieven moet je meer bos kappen. Maar dan: palmolie gebruiken om te verbranden als biodiesel is eigenlijk idioot, want dan ga je bos kappen om oliepalmbomen te kunnen planten en een soort natuurlijke diesel te produceren. Alleen al door het kappen (en verbranden) van het tropische woud breng je de natuur en het klimaat meer schade toe dan door naar olie te boren.
Veel plussen en minnen dus. Daar komt nog bij dat door wetenschappelijk onderzoek de inzichten steeds verschuiven. Om nog maar niet te spreken van de maatschappelijke meningen. Dertig jaar geleden was het ondenkbaar dat er aan de gulden regel in de Akte van Mannheim zou worden getornd. De regel die zegt dat accijnsheffing niet is toegestaan op de Rijn. Een regel die medio 19e eeuw werd overeengekomen tussen de Rijnoeverstaten (en Engeland) om de vrije doorvaart op de Rijn te garanderen. De tolheffing van verschillende steden aan de Rijn was namelijk een barriere voor de handelsvrijheid in het Rijnstroomgebied.
Het succes van de Akte is dat het vervoer over de Rijn een onvoorstelbare bijdrage heeft geleverd aan het economische succes van de Rijnoeverstaten. Mede daardoor wordt de Akte vereerd als ware zij het binnenvaart-equivalent van de Declaration of Independence voor de USA. Dat stukje papier heeft z’n eigen problemen momenteel, net als de Akte. De aanval komt bij de Akte van een andere richting. De onvoorstelbare bedreiging van het milieu en het klimaat heeft de vrijstelling van accijnsheffing verbleekt tot een subsidie voor fossiele brandstof. Dat label wil je als sector niet hebben. Er is wel een handig politiek spel voor nodig om de binnenvaart hier goed uit te laten komen. Wat wel moet.
Helaas heeft onze demissionaire minister van Infrastructuur en Waterstaat zich in de nesten gewerkt door een belangrijk stuk vaarweg meer dan een half jaar af te laten sluiten om het prutswerk van een aannemer recht te trekken. Even geen tijd om zich te verdiepen in Aktes, heffingen of biodiesel. Allemaal veel te ingewikkeld.
Geweldige column weer die precies de spijker op zijn kop slaat. Helaas weten we inmiddels dat de waarheid er niet toe doet en het gaat over datgene wat men anderen kan laten geloven. De keerzijde is dat niemand meer iets gelooft en alles in twijfel getrokken wordt en dat hebben de politici aan zichzelf te danken. Ook deze minister roept volop over “modal shift’ maar zijn handelingen ondersteunen dat niet. We hebben minister Harbers gemist bij de Binnenvaarttafel waarvoor hij verhinderd was en de foto in de krant de volgende dag duidelijk maakte dat het openen van een asfaltweg toch net even iets belangrijker bleek te zijn.