De Gamma vaart voortaan autonoom van Dessel naar Tisselt en Kapelle-op-den Bos. Gitra en De Grave-Antverpia hebben daarmee een primeur: de Belgische poedertanker is uitgerust met de baanbrekende technologie van SEAFAR en doorkruist op zijn route drukke vaarwegen en de Antwerpse zeehaven.
Nadat de Vlaamse overheid besliste om geautomatiseerd varen toe te laten, namen binnenvaartbedrijven Gitra en De Grave-Antverpia het initiatief om een bestaand binnenschip om te bouwen tot een semi-autonoom varend schip.
Het poedertankschip Gamma vaart nu regelmatig zelfstandig met mineralen van Sibelco in Dessel aan het Kanaal Bocholt-Herentals naar Etex Building Performance in Tisselt en Eternit in Kapelle-op-den-Bos aan het Zeekanaal Brussel-Schelde. Het schip heeft van de autoriteiten toestemming om door de drukke haven van Antwerpe, op veelgebruikte vaarwegen als het Albertkanaal en het Zeekanaal Brussel-Schelde en de getijderivieren Zeeschelde en Beneden-Nete te varen.
Kapitein aan boord
“De kapitein aan boord ziet er op toe dat het transport in alle veiligheid gebeurt”, legt Erik Pauwels, eigenaar van de Gamma en zaakvoerder van Gitra, uit. “Indien hij denkt in een onvoorziene situatie te moeten ingrijpen, drukt hij op de rode ‘stopknop’ om ogenblikkelijk de controle over te nemen. De regels voor autonoom varende schepen schrijven momenteel nog voor dat de kapitein fysiek aan boord blijft.”
“Voor ons tonen deze reizen echter ook dat autonome vaart van binnenschepen overal kan, en technisch en commercieel haalbaar is voor ons en onze klanten”, vult Geert Van Overloop, gedelegeerd bestuurder van De Grave-Antverpia, aan.
Beide ondernemingen zijn al meerdere generaties actief in de binnenvaart. Gitra is een gespecialiseerde rederij in poedervormige producten en een vloot van 35 poedertankers en -duwbakken. De Grave-Antverpia is een binnenvaartreder en bevrachter die uitgegroeid is tot marktleider in de drogeladingvaart in België. Het bedrijf is zeer actief op kleine rivieren en kanalen. De HGK Shipping Group is hoofdaandeelhouder.
Drukke Vaarwegen
De in de voorbije maanden uitgevoerde reizen met de Gamma tonen aan dat de technologie van Seafar robuust genoeg is om het schip op alle vaarwegen te besturen van afstand, stellen Gitra en De Grave-Antverpia. Omdat voor beide bedrijven de veiligheid voorop staat, hebben ze een uitgebreid proef- en goedkeuringstraject gevolgd met de autoriteiten en waterwegbeheerders.
De Vlaamse Waterweg gaf al langer geleden toestemming voor het uitvoeren van proefvaarten. Voor de doorvaart door de Antwerpse haven werd onlangs eveneens groen licht gegeven voor het autonoom varen.
Nieuwe kansen
“De technologie van geautomatiseerde vaart zal het vervoer over kleine waterwegen een nieuwe dynamiek geven”, verwacht Van Overloop. “Het systeem van Seafar kan zowel tot nieuwe investeringen in scheepsruimte leiden dankzij de toegenomen efficiëntie en schaalvoordelen, als op bestaande schepen worden toegepast. Er is een sterke businesscase voor semi-autonome vaart te maken.”
“Volgens ons kan tot 80 procent van de bestaande kleine vloot met deze technologie uitgerust worden”, aldus Pauwels. “Ons ervaring met de Gamma toont aan dat de inbouw op een bestaand schip technisch en economisch haalbaar is, en dat geautomatiseerd varen op eender welke vaarweg in Vlaanderen, veilig en efficiënt kan uitgevoerd worden.”
Innovatie
Gitra en De Grave-Antverpia zijn tevreden dat de samenwerking tot succes leidt. Ze willen innovatie als hefboom gebruiken naar een nieuw en beter operationeel model.
Autonoom varende schepen op de grote binnenvaartassen, en in de grote zeehavens, kunnen volgens hen een oplossing bieden voor de uitdagingen rond mobiliteit en in de binnenvaartsector: vergroening, personeelsgebrek, tekort aan kleine schepen. “Het initiatief van deze ondernemingen maakt de sector daarom klaar voor de toekomst, en is uniek in de wereld van de mobiliteit. Waar in andere transportmodi (spoor, zeevaart, wegvervoer) nog geen praktische toepassingen bestaan, vaart vandaag de binnenvaart in Vlaanderen autonoom.”
