In het Sarnami (een Indo-Europese taal) betekent anda ‘ei’, te omschrijven als een nieuw begin. In Suriname staat anda ook voor een succesvolle overbrugging tussen twee dingen, een brug tussen oud en nieuw, geschiedenis en heden. Bij het schippersgezin Verdonk is het vooral een samentrekking van Jan en Ada. Toch zijn beide begrippen volledig van toepassing op hun nieuwbouwschip. Het ms Anda is het eerste nieuwbouw-drogeladingschip met een schone, ‘groene’ motor.
Vier kapiteins, drie generaties, op één schip. Dat moet lukken. (foto’s TekstAtelier)
Afgebouwd in Sliedrecht verliep de eerste proefvaart 30 oktober naar en op het Vuile Gat succesvol. Vader en moeder Jan en Ada, zoon Jacob en schoondochter Paula zijn dan ook dik tevreden. Zij beschikken over een nieuw schip en kunnen werken met goed en modern materiaal. Bovendien hebben zij de primeur en schrijven ze als nieuwbouwer met ‘groene’ motor binnenvaartgeschiedenis.
Met de nieuwe aanwinst heeft de familie zich willen onderscheiden. Dat is dan ook exact de reden waarom gekozen is voor de inbouw van een nabehandelinginstallatie voor de twee Cummins-motoren: een zogeheten SCR-katalysator en gesloten roetfilters. In combinatie met het gebruik van Low SAPS-motoroliën (minder zwavel, fosfor en asgevende componenten) leveren de katalysator en de roetfilters schonere uitlaatgassen af.
Milieu als concurrentievoordeel
Hiermee voldoet het nieuwbouwschip aan de strenge CCR3 emissie-eisen die eind 2010 van kracht worden. Jacob: “Er worden op dit ogenblik zo veel schepen van deze tonnage gebouwd (135 meter – red.) dat je haast kunt spreken van eenheidsworst. Wij hebben door deze inbouw iets speciaals.”
Naast de wens tot onderscheiden blijken toch ook milieu- en concurrentievoordelen een rol gespeeld te hebben bij de keuze voor een ‘groene’ motor. Jan Verdonk legt uit: “Het concurrentieaspect begint bij de aanbesteding van transport heel snel belangrijk te worden. Zien nog niet alle bevrachters dit, de overheden zetten zich wel steeds meer in voor het milieu.”
Vier weken voor de proefvaart moest er nog veel werk worden verzet.
Zonder dit verder uit te diepen noemt hij de provincie Gelderland, de gemeentes Nijmegen, Venlo en Den Haag. Die opsomming geeft in ieder geval wel de ambitie van het huidige kabinet gestalte om nieuwe binnenvaartschepen vanaf 2016 ‘de beste milieuprestatie’ te laten leveren: een significante vermindering van de uitstoot van NOx (stikstofoxide) en fijnstof.
In 2012 moet de emissie voor de binnenvaart immers gelijk zijn aan de Euro 5-norm in het wegvervoer. Voor 2016 zijn de schijnwerpers gericht op de Euro 6-norm. De normen Euro 4 en 5 zijn qua NOx-uitstoot 60 procent schoner dan Euro 3. Bij Euro 6 loopt het verschil zelfs op tot 90 procent. Ook bij fijnstof zal een drastische reductie optreden.
Regeren is vooruitzien. Met de fonkelnieuwe Anda slaat familie Verdonk een spreekwoordelijke brug tussen verleden en toekomst.
Opmerkelijk
Zo waren de Verdonken in 2001 al bezig met een nieuw schip. De aanslag in Amerika op de Twin Towers gooide echter roet in het eten. De banken verstrekten toen ‘even’ geen kredieten. Vader Jan en zoon Jacob afwisselend: “Toen kochten wij een bestaand schip, ook de Anda. Twee jaar daarna maakten wij weer plannen en ging dat om dezelfde reden opnieuw niet door, omdat de Amerikanen Irak binnenvielen. Er lagen nota bene al prijsafspraken met de makelaar, maar de bank trok zich terug.”
Dan wordt in 2009 de droom over een spiksplinternieuwe Anda werkelijkheid. Opmerkelijker in dit verband is nu de wereldwijde recessie, die ook de binnenvaart niet ongemoeid laat. De forse tegenwind die ‘crisis’ heet kan het ondernemersgezin Verdonk niet tegenhouden te blijven gaan voor de kansen. Moeder Ada: “Nu wordt je aandacht bepaald door heel veel andere dingen. Je houdt het even op afstand.” Schoondochter Paula lachend: “Het gaat heel erg langs je heen. Alleen weet je dat je niet te veel geld mag uitgeven.”
Klantvertrouwen
Dan komt het casco uit China in Nederland aan (“geweldig gezicht”) en was het voor familie Verdonk allang geen vraag meer waar hun zesde – het eerste nieuwe, maar volgens Jacob niet het laatste – schip zou worden afgebouwd. Dat was “natuurlijk” Visscher Scheepsreparatie in Sliedrecht. Jan: “Wij komen hier al achttien jaar.”
Jacob: “De mensen van de werkvloer, dus de monteurs, de ijzerwerkers, hebben zelf gevraagd ‘Mogen wij voor jullie afbouwen?’ Wij kennen elkaar goed, maar wilden dat zelf ook heel graag. Daarbij komt dat er verder geen plek was. Alles zat vol.”
Het hart van de Anda verbonden met een van de ‘longen’, de DPF-roetfilter.
Het predicaat ‘vol’ valt niet toe te kennen aan de machinekamer, die alle ruimte biedt aan natuurlijk de motoren en uiteraard de Selective Catalyst Reduction (SCR) katalysatoren en de Diesel Particle Filters (DPF-roetfilters). Emitech, eveneens uit Sliedrecht, bouwde de nabehandelingssystemen in. Van de aanbiedingen die de familie Verdonk kreeg, bleek Emitech uiteindelijk de sterkste kaarten te hebben.
Jacob daarover: “Emitech had naar ons idee de meeste ervaring met schepen in het algemeen. Daarbij komt dat de directeur, Nico Dalpis, een achtergrond heeft uit de vliegtuigbouw en veel ervaring heeft met geluidsreductie. Hij was overtuigend met zijn garantie dat het ‘stiller’ zou worden in de machinekamer dan met een normale demper.”
Cummins-motoren
De derde overweging om met Emitech in zee te gaan, waren de relatief kleine installaties die zij leverden voor het hart van het ms Anda, tweemaal Cummins 1200 pk. Jacob vervolgt: “Dat optelsommetje gaf voor ons de doorslag.”
Vader Jan: “Zij hebben zich geweldig uitgesloofd.” Zoon Jacob: ”Emitech heeft er echt een prestigeproject van gemaakt in de zin van ‘Wij gaan het eerste binnenvaartschip afleveren!’ Er werd en wordt veel aandacht gegeven aan de begeleiding. Je kon iedereen bellen en bevragen. Bovendien kwamen zij regelmatig langs.” Paula is ervan overtuigd dat “ze bij Emitech goed genoeg weten hoe het werkt en moet werken” en is daarmee een sprekend voorbeeld van het grote klantvertrouwen bij de familie Verdonk.
Het is duidelijk, de vier kapiteins op één schip zijn er klaar voor en hebben er alle vertrouwen in. Dat geldt voor de (klein-) kinderen Esmee en Marina niet anders. Esmee (bijna vier) heeft vader Jacob tijdens de afbouw lekker kunnen meehelpen met poetsen en “rommeltjes vegen” in de machinekamer. Ook de stuurhut was voor haar een open domein, waar je ‘zomaar’ kon komen. Samen met haar zusje Marina (anderhalf) vindt zij het allemaal “leuk”, waarmee zij veelzeggend aan Anda een derde betekenis toevoegt.
(Cor Spek)
Lees hier meer over de nabehandelinginstallatie.
