Berichtgeving van Omroep Gelderland dat tankers het provinciaal verbod op varend ontgassen omzeilen door met ladingpapieren te frauderen, heeft tot vragen in de Tweede Kamer geleid. Bart van Kent van de SP wil van minister Mark Harbers weten of het op papier vervalsen van de vervoerde lading zal toenemen als op 1 juli het Nederlands verbod ingaat voor stoffen uit fase 1 van het CDNI-verdrag.
Vanaf die datum mogen benzine, benzeen en mengsels met meer dan 10 procent ethanol niet meer in de open lucht worden geloosd. Nu blijkt het voor te komen dat in vrachtbrieven een andere lading wordt vermeld, die niet tot deze stoffen behoort, zodat die nog wel mag worden ontgast.
Van Kent diende op 6 juni schriftelijke vragen in aan minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat: “Wat is uw reactie op het nieuws dat er wordt gefraudeerd met vrachtbrieven om geldende regionale verboden op varend ontgassen middels omnummering/omkatten te omzeilen? Deelt u de vrees dat deze fraudemogelijkheid na de ingang van het landelijke ontgassingsverbod per 1 juli 2024 alleen maar aantrekkelijker zal worden?”
Boetes
Volgens de SP’ers is deze fraudemogelijkheid schadelijk voor de wens van de binnenvaart om te stoppen met varend ontgassen. Hij vraagt of de hoogte van de boetes in verhouding staat met de ernst van overtredingen en de hoogte van de bedragen die partijen per gecontroleerde ontgassing kunnen besparen? Uit een artikel van NRC uit 2023 citeert hij dat “het ontduiken van een gecontroleerde ontgassing tot wel 40.000 euro kan worden ‘bespaard’ bij een schip met een grote lading (…) Zijn de huidige sancties volgens u hoog genoeg om te voorkomen dat het voor partijen goedkoper is om boetes te incasseren dan om te moeten varen voor een legale ontgassing?
Van Kent wil ook weten hoeveel ontgassingsinstallaties er inmiddels zijn bijgekomen, naast aan de twee installaties die Harbers noemde in zijn antwoorden op eerdere vragen van de Tweede Kamer, op 15 april dit jaar. “Kunt u daarnaast aangeven hoeveel vergunningen voor ontgassingsinstallaties zijn aangevraagd of nog in behandeling zijn? Wat gaat u ondernemen als blijkt dat de brandstofsector niet bereid is om meer te investeren in ontgassingsfaciliteiten voor schippers?”
Controles
Het SP-Kamerlid wil van de minister ook weten of de Inspectie Leefomgeving en Transport over voldoende mankracht, bevoegdheden en instrumenten beschikt om vanaf 1 juli te handhaven op het verbod op varend ontgassen. En als dat niet zo is, wat Harbers gaat doen om de ILT daarbij te ondersteunen?
Eind 2023 heeft de ILT, op verzoek van het ministerie een handhaafbaarheids-, uitvoerbaarheids- en fraudebestendigheidstoets (HUF-toets) uitgevoerd voor het naderende verbod op varend ontgassen. Er moest nog wel het een en ander gebeuren, zo bleek. Van Kent vraagt de minister wat hij sinds publicatie van die toets heeft gedaan “om tegemoet te komen aan de zorgen die de ILT uitte ten aanzien van het ‘omkatten van stofnummers’”.
