Het Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) heeft namens het Havenbedrijf Rotterdam de tijdelijke stimuleringsregeling ‘Schone binnenvaart en duurzame logistiek in Rotterdam’ uitgevoerd. Het fonds heeft financiële bijdragen verstrekt aan de sector om het brandstofverbruik en emissies in de regio Rotterdam te verminderen.
Het project DockLock Magnetisch Afmeren vanuit Mampaey Offshore Industries is een van de projecten die tot stand is gekomen uit die stimuleringsregeling.
Uitleg werking DockLock
De innovatie heeft betrekking op het afmeerproces van bunkerschepen. Het doel van het concept is het huidige systeem van trossen en lieren overbodig te maken, zodat er een volledig nieuwe manier van afmeren ontstaat (Figuur 1).
Deze manier van afmeren brengt vele voordelen ten opzichte van de huidige manier van afmeren met zich mee; hij is vele malen sneller en efficiënter, waardoor een duurzamere oplossing wordt geboden, vergt geen manuele inbreng en is op die manier een stuk veiliger.
De opbouw van het systeem bestaat uit minimaal 2 x 2 beweegbare afmeerarmen, die onafhankelijk van elkaar, maar juist ook in samenwerking naar een optimale afmeersituatie manoeuvreren. De aansturing gaat door middel van een op maat geschreven softwareprogramma dat gevoed wordt met informatie door verschillende soorten sensoren in en aan de armen.
Dit programma vertaalt handelingen naar PLC’s die de commando’s vanaf de stuurhut (touchscreen) of vanaf het dek (remote control of manueel op units) omzetten in beweging door het hydraulisch systeem in gang te zetten.
Al deze bewegingen zijn beperkt door de limieten in bewegingsvrijheid van de units. Limietsensoren (draai-, kracht- en lengte-sensoren) controleren deze fysieke en door externe invloeden bepaalde grenzen waardoor de armen automatisch reageren op het bereiken van deze grenzen door voorgeprogrammeerde handelingen. Indien noodzakelijk geacht is handmatig ingrijpen te allen tijde mogelijk.
Bij afmeren (figuur 1) zal het bunkerschip langszij bij het te bunkeren schip komen. Zodra hij parallel ligt en dicht genoeg tegen de huid van het te bunkeren schip, zal de kapitein de units in een neutrale stand zetten en het automatische afmeren vanuit de stuurhut initiëren (2, 3). Alle armen zullen bij dat commando binnen een veilige draairadius en -lengte richting scheepshuid bewegen.
Zodra het systeem merkt de huid te hebben bereikt, brengen de armen de afmeermagneten tegen de huid, met genoeg druk om ze optimaal aan te laten leggen, waarna de magneten automatisch aanschakelen (2, 3).
Dit is te zien in de stuurhut waarbij ook tegelijkertijd de kracht van de magneten, en de toereikendheid hiervan te zien is. Ook zichtbaar zijn de hoeken waarin de armen staan en of ze binnen een veilige grens opereren, individueel en ten opzichte van elkaar.
Zodra bij stijging van het bunkerschip (4) (door bijvoorbeeld het overpompen van een lading) een limiet wordt bereikt zal een arm zichzelf automatisch herpositioneren op een door het systeem geaccepteerde positie (zie 4, 5). Deze positie is weer bepaald door de berekeningen achter het systeem van functionele eisenpakket.
Zodra de bunkersessie voltooid is schakelt de kapitein het systeem naar zijn parkeerpositie, vanuit de stuurhut (6), waarna alle armen zich weer zullen loskoppelen en het schip weer naar de volgende klus kan varen (7).
Project DockLock fase 3
Om het DockLock-systeem te kunnen valideren als volwaardig en marktwaardig systeem is de laatste fase van het totale meerjarige project essentieel. Hier zal het complete systeem geïnstalleerd worden aan dek van een schip uit de eigen vloot (mts Valburg) om het te beproeven in de praktijksituaties waarvoor het ontworpen en getest is.
Momenteel is fase 3 van het project DockLock in voorbereiding. De eerste stap voor installatie aan boord is al in gang gezet met de scheepsarchitect van het mts Valburg. In opdracht van VT is er een design gemaakt voor de aanpassingen van het dek om de armen te kunnen accommoderen; in termen van fysieke plaatsing, maar vooral om ook de te verwachten krachten aan te kunnen zodra het systeem in gebruik genomen zal worden.
Deze tekeningen zijn momenteel bij Lloyd’s ter goedkeuring. Zodra goedkeuring gegeven wordt zal het dek aangepast worden. Zijdelings worden de overige armen en componenten geassembleerd en klaar gemaakt voor installatie.
Zodra zowel het dek, de voor- en achtermachinekamers als het afmeersysteem klaar zijn voor installatie en inbedrijfstelling, zal alles aan boord geplaatst worden en zal fase 3 een testperiode van enkele maanden in gaan om zo veel mogelijk data vanuit de praktijk te verzamelen en het systeem te bewijzen aan de markt.
Tegelijkertijd zal Lloyd’s de voortgang en certificatie bewaken en op cruciale punten aanwezig zijn. Vanuit de testperiode zal blijken of het systeem marktwaardig is en geïntroduceerd kan worden om bij te dragen aan het verhogen van de efficiëntieslag en verduurzaming die de Haven Rotterdam in de komende jaren wil maken.
Meer weten? Kijk op www.eicb.nl.
