Acht gemeenten in Noord-Brabant vormen samen een gemeenschappelijk havenbedrijf: Brabant Ports. Dat is volgens hen hard nodig omdat de containervolumes de komende tien tot vijftien jaar naar verwachting verdubbelen en met de nieuwe circulaire economie grote partijen massagoederen vervoerd zullen worden. Binnenhavens zullen hier een essentiële rol in spelen, voorzien ze.
De gemeentebesturen van Bergen op Zoom, Oosterhout, Waalwijk, Tilburg, Den Bosch, Oss, Meierijstad (Schijndel, Sint-Oedenrode en Veghel) en Land van Cuijk hebben daarom een intentieverklaring ondertekend voor de oprichting van Brabant Ports. Brabant Ports is een initiatief van de multimodale netwerkorganisatie MCA Brabant, Die is als kwartiermaker aangesteld en zal inhoudelijke expertise leveren.
Verdubbeling van overslag
De binnenhavens zijn een steeds grotere rol van betekenis gaan spelen binnen de provincie Brabant, staat in de toelichting van MCA Brabant. “Om het wegvervoer te ontlasten is vervoer over water een belangrijk alternatief. Niet alleen containers, maar ook massagoederen (bouwmaterialen, agrarische producten en stukgoed), kunnen over water vervoerd worden. De afhandeling daarvan vindt plaats in de binnenhavens.”
Naar verwachting zullen deze bulkstromen en containervolumes naar Brabant in 2035 of 2040 verdubbeld zijn. MCA: “Ook voor andere uitdagingen zoals de energietransitie, klimaatadaptatie, de noodzaak om de economie meer circulair te maken en de plannen voor de woningbouw kunnen binnenhavens een grote rol van betekenis spelen.”
Versnipperd
“De Nederlandse overheid stimuleert in samenwerking met de Europese Unie de transitie van goederenvervoer over de weg naar vervoer via spoor en water. Dit moet naast betere bereikbaarheid van dorpen en steden zorgen voor meer dan de helft (55%) van de CO2-reductie in 2030. Tegelijkertijd neemt de druk op de binnenhavens in Noord-Brabant toe, vanwege de uitbreiding van de Maasvlakte en de toename van het containervervoer vanuit Rotterdam.” Aldus MCA Brabant.
De organisatie is voorstander van het gezamenlijke havenbedrijf: “Tot op heden stond de individuele binnenhaven alleen in het aangaan van deze uitdagingen. Dit maakt het moeilijk om dit soort grote uitdagingen op een goede manier aan te pakken. Het overzicht, kennis en kunde is te versnipperd en vraagt om samenwerking binnen de provincie.”
Betere doorstroming
Brabant Ports wordt een coöperatie. Daarin gaan de deelnemende binnenhavens straks intensief samenwerken op terreinen als havenbeheer, het innen van havengelden en ICT. Maar ook voor (groot) onderhoud, capaciteitsplanning en veiligheidsmaatregelen.
Brabant Ports is een goed voorbeeld van de innovatiekracht van netwerkorganisatie MCA Brabant, vindt directeur Hendrik-Jan van Engelen: “We zijn trots dat deze acht gemeenten de noodzaak van deze beweging zien. Want Brabant Ports is goed nieuws voor Noord-Brabant. Efficiënter havenbeheer zorgt voor een betere doorstroming van de vaarwegen en ontlast het wegennet.”
“Goederenvervoerders én inwoners profiteren hiervan”, voorspelt Van Engelen. “Sterkere binnenhavens creëren economische groei en werkgelegenheid in de betrokken gemeenten. Dat acht gemeenten nu de intentieverklaring tekenen, laat zien dat het onderwerp bij hen hoog op de agenda staat. We rekenen erop dat de komende periode meer gemeenten zich aansluiten.”
Vervoer over water
Volgens wethouder Dominique Hopmans van Bergen op Zoom is vervoer over water een noodzakelijke en groeiende factor voor de transitie naar de nieuwe economie. “De rol en het belang van binnenhavens neemt hierin toe. Samenwerking tussen Brabantse binnenhavens is hard nodig om de daartoe benodigde professionalisering, positionering en economische structuurversterking mogelijk te maken. Hierin maken we het geheel meer dan de som der delen.”
Michel van Dijk, director Logistiek bij Van Berkel Logistics (van de containerterminals in Veghel, Cuijk en Oss), verwacht dat het beheer en onderhoud van vaarwegen en havens erop vooruitgaan. “Dat zijn specifieke en specialistische taken voor binnenhavens. De wijze waarop gemeenten dit uitvoeren, heeft direct invloed op de bereikbaarheid van grote economische kerngebieden. Brabant Ports is een sterk signaal dat gemeenten deze taken serieus nemen en dit op een professionele manier duurzaam willen vormgeven middels samenwerking. Goed dat de overheid niet alleen maar roept dat het bedrijfsleven moet samenwerken maar zelf ook deze keuzes maakt.”
