Het is een hele ingreep: de oude motor eruit en een nieuwe erin. Er is een mooi woord voor bedacht: hermotorisering. Hermotorisatie kan ook; beide woorden zijn onbekend bij mijn spellingscontrole. Vreemd. De woorden blijken dus jargon te zijn en klinken logisch in mijn oren.
Op een maritieme bijeenkomst kwam men met het idee om binnenvaartschepen te ‘refitten’. Je hoefde niet een heel nieuw schip te bouwen, nee je kon er een nieuwe, schone motor inzetten. Geniaal!
Waarschijnlijk werd er massaal gedacht: “Dat doen we al 100 jaar!” Inderdaad, sinds de Nooit Gedacht in 1904 als eerste binnenschip een voortstuwingsmotor kreeg ingebouwd zijn er vele gevolgd. En de meeste zijn vervangen door nieuwe, krachtiger exemplaren.
Het menselijk hart kun je ook zien als motor. Het pompt bloed met zuurstof door ons lichaam. Zonder hart geen leven. Als er iets aan mankeert, kan er iets aan gedaan worden. Ontstekingen worden bestreden, aders wijder gemaakt met een stent, kleppen worden gerepareerd of zelfs vervangen.
Als laatste redmiddel kan een ander hart noodzakelijk blijken; een grote ingreep. Daarbij is een groot team bezig met de voorbereiding en de operatie zelf duurt zes uur. In 1967 werd voor het eerst zo’n harttransplantatie uitgevoerd in Kaapstad onder leiding van dr. Christiaan Barnard.
De scheepsmotor op zijn beurt kun je zien als het hart van een binnenvaartschip. Vooral de oudere, direct omkeerbare langzaamloper gaf het gevoel dat een schip trillend tot leven kwam als de motor werd gestart. Eerst het geluid van lucht door de leidingen, dan de zucht van de eerste slag uit de uitlaat, het ritme van de opvolgende slagen, het langzaam oplopen van het toerental, gevolgd door het fluiten van de turbolader.
Velen in de binnenvaart zullen er met weemoed aan denken, want deze ‘muziek’ wordt steeds minder gehoord. De snelloper is kleiner en goedkoper, althans bij aanschaf.
Als een schip met zo’n nog draaiende 380-toerenmotor voor de kant komt is dat een hard gelag. De reden is vaak het onderhoud of dure reparaties die eraan komen.
Spijtig, maar wat moet dat moet. Een team is met de voorbereiding bezig en de operatie duurt wel wat langer dan zes uur… Snijbranders, slijptollen en ratelende takels geven aan dat het menens is.
De trouwe lobbes wordt naar buiten getakeld, druppels koelwater en olie als tranen over het carter. Luchtflessen en compressor weg, nabehandelingssystemen voor de nieuwe druktemaker erin. De nieuwe tijd is onverbiddelijk.
Hopelijk werkt alles straks, zonder afstotingsverschijnselen. Het woord transplanteren betekent letterlijk overplanten. De spellingscontrole herkent motortransplantatie wél. Mooi!
