De BDB heeft een 10-punten-plan gepresenteerd. De Duitse binnenvaartorganisatie hoopt daarmee de politieke belangstelling voor de sector aan te wakkeren, want die is momenteel ver te zoeken in Berlijn.
Het huidige Duitse verkeersbeleid vormt steeds minder een afspiegeling van de rol die vervoer over water speelt op economisch, maatschappelijk en milieutechnisch gebied. Verkeersminister Volker Wissing heeft vooral oog voor voor spoor- en wegvervoer, klaagt de binnenvaart. Het ongenoegen hierover neemt al maanden toe.
Zo ook het aantal statements van politici, bedrijven, binnenvaart- en havenorganisaties om een omslag op gang te brengen. “Wat de sector op dit moment vooral nodig heeft, is duidelijk commitment van de politiek”, zegt BDB-voorzitter Martin Staats. “De bondsregering moet het roer omgooien en onmiddellijk beginnen met het versterken van de binnenvaart.”
Minimaal 2 miljard euro nodig
De BDB zet in zijn actieplan de tien dringendste maatregelen op een rij. Daaronder het sneller plannen van cruciale vaarwegprojecten, zoals de Middenrijn-verdieping. Net als bij spoor- en wegprojecten moet ook voor deze projecten wettelijk worden vastgelegd dat ze ‘van het grootste publieke belang zijn’ en ‘de publieke veiligheid dienen’. Voor het uitbouwen, onderhouden en exploiteren van vaarwegen op lange termijn is minimaal 2 miljard euro per jaar nodig. Het verkeersministerie had het vaarwegenbudget begin 2023 juist verlaagd.
Ook de personeelscapaciteit voor de binnenvaart moet omhoog. Zonder extra mensen kan vaarwegbeheerder WSV projecten niet tijdig plannen en uitvoeren. Om de openstaande vacatures ingevuld te krijgen, moet de overheid de lonen verhogen.
Daarnaast heeft de binnenvaart behoefte aan een opleidingsoffensief. De BDB denkt hierbij aan het verruimen van duale opleidingstrajecten en de financiering van studieplekken voor waterbouwkundig ingenieurs aan de Helmut Schmidt-universiteit in Hamburg. Studenten die hun opleiding succesvol afronden, moeten ook in de toekomst een baangarantie krijgen.
Versnelde modal shift
De bondsregering is het met de sector eens dat zware en grote lading, zoals wind- en energie-installaties, bij voorkeur over het water worden vervoerd. Om de modal shift te versnellen dringt de BDB aan op de instelling van een werkgroep met vertegenwoordigers van havens, producenten en de binnenvaart. Subsidieprogramma’s naar Nederlands en Belgisch voorbeeld kunnen helpen om ook meer containerlading naar de vaarwegen te verschuiven.
Als basis voor het maken van plannen hebben politiek, administratie en bedrijfsleven kwalitatieve data nodig. Daarom wil de BDB dat het toekomstig potentieel van binnenvaart en vaarwegen in kaart wordt gebracht. Om de vloot te vergroenen, moet een grootschalig door de staat gefinancierd nieuwbouwprogramma worden opgezet. Via een gezamenlijke imagocampagne zouden politiek, industrie en vakbonden het belang van de sector voor de economie, het milieu en consumenten veel sterker onder de aandacht moeten brengen.
Stiefkind of alternatief?
Zonder binnenvaart zijn de (inter)nationale klimaatdoelen niet haalbaar, klonk het onlangs ook in München tijdens een gezamenlijke parlementaire avond van de BDB, de Deutsche Wasserstraßen- und Schifffahrtsverein Rhein-Main-Donau (DWSV) en het OstWestWirtschaftsForum Bayern (OWWF). Onder meer de chemie-, staal- en energiesector hebben betrouwbare vaarwegen nodig. “Zonder de Main-Donau-vaarweg was een groot deel van de bedrijven al lang naar het buitenland verhuisd”, stelde DWSV-voorzitter Michael Fraas.
De vraag is of de Duitse regering de sector als stiefkind blijft behandelen of haar troeven eindelijk gaat inzetten. Fraas: “Het korten van de vaarwegenbudgetten leidt al tot vertragingen omdat meerjarenprojecten niet meer kunnen worden aanbesteed.” Namens het Beierse verkeersministerie vroeg Thomas Gruber de bondsregering om de Donau-uitbouw tussen Straubing en Vilshofen snel te realiseren.
