De begrotingscommissie van de Duitse Bondsdag heeft de subsidie voor de modernisering van binnenschepen met 6 miljoen euro verlaagd. Eerder was al tien miljoen euro uit het steunpakket geschrapt.
Het gaat om subsidies voor 2025. Door de val van de vorige bondsregering en de vervroegde parlementsverkiezingen in februari is er in Duitsland nog steeds geen goedgekeurde begroting voor dit jaar.
Geld naar de zeevaart
In de conceptbegroting die het nieuwe kabinet in juni presenteerde was de steun voor motoren en modernisering van binnenschepen al teruggebracht van 50 naar 40 miljoen euro. Tijdens de zogeheten Bereinigungssitzung van de begrotingscommissie op 4 september is daar dus nog eens 6 miljoen vanaf gehaald.
Tot extra irritatie in de binnenvaart leidt het feit dat dit bedrag is doorgeschoven naar de zeevaart. “Waar gaat het eindigen als zee- en binnenvaart elkaar aan het kannibaliseren zijn?”, vraagt BDB-directeur Jens Schwanen zich af.
Begroting 2026
De ogen zijn nu vooral gericht op volgend jaar. In het begrotingsvoorstel voor 2026, dat binnenkort in de Bondsdag wordt behandeld, is voor modernisering van de vloot nog maar 29 miljoen euro gereserveerd.
Er is ook gekort op de middelen voor onderhoud, modernisering en uitbreiding van de vaarwegeninfrastructuur. Van subsidie voor de modal shift van zware lading naar de vaarwegen is geen sprake meer.
Wel heeft verkeersminister Patrick Schnieder onlangs vanuit het Klimaat- en Transformatiefonds 400 miljoen euro in het vooruitzicht gesteld voor ‘scheepvaart en havens’. Meer details volgen later, zei Schnieder. Het is dus afwachten welk deel van dit budget daadwerkelijk ten goede zal komen aan de binnenvaart.
Vaarwegen
Zullen de begrotingsdebatten in de Bondsdag nog leiden tot extra middelen voor de sector? Vooralsnog is er weinig te merken van de aanvullende financiering en planningszekerheid voor de vaarwegen die in het regeerakkoord zijn toegezegd.
Dit geldt des te meer omdat ook uit het speciale infrastructuurfonds geen investeringen in de vaarwegen plaatsvinden. De komende jaren dreigt het niet eenvoudiger te worden om vanuit de reguliere begroting voldoende geld voor de vaarwegen te krijgen.
Het Duitse begrotingstekort loopt immers verder op: in 2027 wordt een gat van 34 miljard euro verwacht. Hoe vaak politici ook het belang van bijvoorbeeld een Middenrijn-verdieping in woorden hebben beleden – waar moet het geld hiervoor vandaan komen?
Onzekerheid
Het herstel van de economie laat vooralsnog op zich wachten. Verschillende toonaangevende onderzoeksinstituten in Duitsland hebben hun conjunctuurprognoses zelfs naar beneden bijgesteld. De werkloosheid is in augustus gestegen tot boven de drie miljoen mensen.
De automobielindustrie, lange tijd de motor van de export, verkeert in zeer zwaar weer. Daardoor nemen de onzekerheid en het ongeduld in Duitsland verder toe. De roep dat de regering van bondskanselier Friedrich Merz nu écht moet gaan leveren, klinkt steeds luider. Gebeurt dat niet, dan dreigen nog meer bedrijven hun productie naar het buitenland te verplaatsen of failliet te gaan.
“Als binnenvaart merken we de economische neergang als een van de eerste”, zegt Schwanen. “Als er geen auto’s meer gebouwd worden, hoeven er ook geen staalplaten te worden vervoerd, enzovoort.”
Luisteren
Onder meer bureaucratie en hoge energieprijzen vormen voor het bedrijfsleven concurrentienadelen. Het is oppassen geblazen dat daar niet ook nog onbereikbaarheid bijkomt. Vaarwegen zijn voor de industrie belangrijke transportroutes en hebben in tegenstelling tot snel- en spoorwegen nog capaciteit over. Binnenschepen kunnen nog altijd veel meer lading in één keer vervoeren dan vrachtwagens.
Een politiek die het belang van een sector echt erkent, vindt uiteindelijk ook wegen om erin te investeren. Die gedachte is overigens niet alleen de binnenvaart toegedaan. Algemeen klinkt in Duitsland de oproep aan politici om wat vaker gewoon te luisteren naar het bedrijfsleven en wat minder ‘de hele wereld en planeet’ te willen redden. Om zaken wat bedrijfsvriendelijker en pragmatischer aan te pakken.
Voor wat binnenvaart betreft kan Nederland een voorbeeld zijn. Schwanen: “Waarom kan men in Nederland Europese regelgeving wél een-op-een omzetten en een moderniseringsprogramma optuigen waarin ook Stage V-dieselmotoren worden meegenomen, en lukt dat bij ons niet?”
Door Sarah De Preter
