Met de officiële bekrachtiging van het STREAM-project is het startsein gegeven voor één van de eerste concrete uitvoeringsprojecten binnen Werf van de Toekomst Drechtsteden-Rotterdam. Het project en moet leiden tot modernere scheepswerven, lagere kosten en een sterkere internationale concurrentiepositie.
STREAM staat voor Systematisch ontwikkelen van efficiënte scheepsbouwprocessen voor Nederlandse werven middels robotisering & automatisering. Het project ontvangt 2 miljoen euro subsidie. Vier Nederlandse scheepswerven die wereldwijd schepen leveren, werken daarbij samen: Neptune Marine, Royal IHC, Scheepswerf Gebroeders Kooiman en Mercury Yacht Construction. Door vernieuwing van hun productieprocessen willen ze scheepsbouw in Nederland behouden en structureel versterken. De urgentie is volgens hen groot: Nederland dreigt terrein te verliezen in de bouw van complexe, klantspecifieke schepen. Daarin is ons land nu nog altijd koploper.
Lasrobots
Centraal in het project staat de ontwikkeling van een geautomatiseerde panelenstraat. Daarin worden slimme lasautomaten, lasrobots en lascobots ingezet. Een panelenstraat is het deel van de scheepswerf waar stalen platen worden gelast tot grotere onderdelen van een schip, bijvoorbeeld de romp.
De technologie voor de lasrobots en lascobots wordt ontwikkeld door SAM XL, parallel hieraan onderzoekt RoboHouse in samenwerking met de werfmedewerkers hoe de slimme lasrobot het beste in de praktijk kan worden toegepast. Beide partners zijn een fieldlab van de TU Delft.
De ambitie van dit eerste project binnen Werf van de Toekomst Drechtsteden-Rotterdam is dat de regio in 2030 uitgroeit tot een van de belangrijkste Europese centra voor de bouw van complexe schepen. De regio is nu al goed voor 43 procent van de Nederlandse maritieme bedrijvigheid en een gezamenlijke jaaromzet van ruim 5 miljard euro.
Variatie
Om de Nederlandse werven te behouden en voorop te blijven lopen, zijn volgens de initiatiefnemers moderne werven nodig gebaseerd op nieuwe digitaliserings- en robotiseringstechnologieën. Daarmee verlagen ze hun kosten én pakken ze het personeelstekort aan.
Een van de grootste uitdagingen in de scheepsbouw is het lasproces. Hoewel er wereldwijd volop wordt geëxperimenteerd met automatisering, blijken standaard lasrobots nauwelijks toepasbaar op Nederlandse werven. Dat komt door de grote variatie in scheepsontwerpen en werkomstandigheden. Binnen STREAM wordt daarom specifiek gewerkt aan technologie die deze variatie wél aankan.
Proeftuin
De panelenstraat van Neptune in Hardinxheld-Giessendam fungeert als ontwikkelomgeving voor de lasrobots. Het bijzondere is dat dit niet gebeurt in afzonderlijke stappen, maar binnen één geïntegreerde productielijn, aangestuurd door een zelflerend systeem dat is gekoppeld aan het 3D-ontwerpmodel.
De bedoeling is dat hierdoor fouten vroegtijdig worden herkend, processen aangepast en informatie teruggekoppeld naar het ontwerp. Dat is dan een directe verbetering ten opzichte van de huidige, grotendeels handmatige werkwijze. Kennis wordt opgebouwd en gedeeld in een nog op te richten proeftuin: het Living Lab.
Werf van de Toekomst
Neptune-CEO Benjamin Grefkens is penvoerder van STREAM. Hij zegt: “Vooruitgang ontstaat door kennis te delen en samen te bouwen aan de Werf van de Toekomst. Met STREAM bundelen onze werven, Deal en de fieldlabs RoboHouse en TU Delft hun krachten om de scheepsbouw – een nationale trots – naar een hoger niveau te tillen. Door samen te innoveren zetten we de stap van traditioneel handwerk naar hightech vakmanschap.”
STREAM is het eerste concrete uitvoeringsproject binnen het regionale samenwerkingsverband Werf van de Toekomst Drechtsteden-Rotterdam. Dit samenwerkingsverband draagt bij aan het nationale koploperproject Werf van de Toekomst. Dat valt onder brancheorganisatie NMT-IRO en is onderdeel van de Nationale Sectoragenda Maritieme Maakindustrie.
Negen scheepswerven
De regio Drechtsteden/Rotterdam vormt hierin een coalitie van negen scheepswerven: Damen Shipyards Group, Neptune Marine, Royal IHC, Scheepswerf Gebroeders Kooiman, Den Breejen Shipyard, Scheepswerf Slob, Oceanco Group (waar Mercury Yacht Construction deel van uitmaakt), Holland Shipyards Group en De Haas Shipyards. Deze werven worden in het proces begeleid door regionale ontwikkelmaatschappij InnovationQuarter en regionale netwerkorganisatie Deal. InnovationQuarter en Deal hebben het samenwerkingsverband opgezet en hebben bijgedragen aan het benutten van de juiste subsidieregeling.
De toegezegde 2 miljoen euro komt van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Deze subsidie is onderdeel van de Subsidieregeling maritieme innovatieprojecten. De totale projectwaarde bedraagt 4,5 miljoen euro.
