Nautisch regelmatig voorkomende incidenten op de kruising van Noord, Lek en Nieuwe Maas brengen Rijkswaterstaat ertoe middels een enquête onder de passerende scheepvaart en stakeholders (andere belanghebbenden) eventuele gevaarlijke situaties te monitoren, teneinde de veiligheid te verhogen.
Hiertoe zal RWS de komende twee maanden enquêteren of er onder de vaarweggebruikers draagvlak aanwezig is voor veranderingen. Op basis van een uitgebreide ongevalsanalyse en expertbijeenkomsten worden vijf maatregelen voorgesteld aan de scheepvaart en stakeholders:
A. Informeren/voorlichten van de scheepvaart over de vaarwegsituatie. Dit kan door informatiepanelen op tactische plaatsen met de actuele stroomdata. Denk aan afvaart uit de Lek voor de Noord.
B. Aanpassing vaarwegkarakter (van gelijke kruising naar een hoofd-/nevenvaarwatersituatie). Doel: verhogen attentieniveau, wat een positieve uitwerking zou moeten hebben op vaargedrag (onder andere snelheid en positie vaarweg) en communicatie. Een indirecte maatregel.
C. Oploopverbod (= inhaalverbod), vanaf ongeveer 1000 meter voor de kruising.
D. Verbod op gebruik van de stuurautomaat ter plaatse.
E. Verbetering van (marifoon)communicatie door toezicht en campagne.
Twaalf incidenten
RWS beaamt dat er reeds een grote mate van veiligheid op het water heerst en maakt duidelijk dat met uitzondering van een enkeling, schippers met gedisciplineerde vakkennis en uitstekend technisch uitgeruste schepen de kruising passeren. De gemiddeld twaalf incidenten (materiële schade) die op deze kruising plaatsvinden, afgezet tegen de 120.000 scheepvaartbewegingen jaarlijks, bewijzen dit!
Niettemin zijn de oevers stille getuigen dat er zo nu en dan een schip uit zijn koers loopt, hetzij door onachtzaamheid, hetzij door technische storingen aan het roersysteem of bijvoorbeeld het weigeren van een automatische piloot. Door het intensive scheepvaartverkeer, de hoeveelheden lading – waaronder gevaarlijke stoffen en passagiersvaart – maken Rijkswaterstaat en de gemeente Ridderkerk zich zorgen over de veiligheid.
Miscommunicatie
Ook (mis)communicatie speelt een rol. Vanaf het water volgen medewerkers van Rijkswaterstaat in de komende maanden het scheepvaartverkeer. Zij spreken de schippers aan en bevragen gebruikers en stakeholders.
De vaarwegbeheerder wil met deze enquête en hierbij opgedane informatie monitoren of er sprake kan zijn van verbetering. RWS werkt aan preventie. Ook de inmiddels niet meer weg te denken snelle Waterbus die vier maal per half uur passeert, geeft in geval dat relevant is, informatie aan de overige vaart.
Bij de start van de enquête gingen medewerkers van RWS en Waterpolitie onder meer aan boord van de MCS Poolster. (foto Johan de Witte)
Op de rivier
De RWS 1, met aan boord medewerkers van RWS en Waterpolitie (tegenwoordig ‘Landelijke Eenheid Dienst Infrastructuur’ geheten), vertegenwoordigers van de Waterbus, TV Rijnmond en het schrijvend journaille langszij de MSC Poolster. De schipper: "Wij passeren dagelijks deze kruising, tot dusver geen enkel incident waargenomen. Ondanks dat het attentieniveau een belangrijke rol speelt, is het voldoende veilig. Communicatie blijft een aandachtspunt.” Ook merkte hij op dat de pleziervaart nog al eens ruimte nodig heeft, in plaats van ruimte aan de beroepsvaart te geven.
Langs de rivier wonende burgers die hun gemeente vragen om de veiligheid op het water te verhogen, missen het vermogen tot relativering betreffende veilig scheepvaart verkeer. Wanneer binnenvaart, zeevaart en vliegverkeer op ramkoers liggen is dat te wijten aan menselijke fouten. Wetten of maatregelen voorkomen dit niet. Opmerkelijk is dat diezelfde burgers het levensgevaarlijke wegverkeer als vanzelfsprekend accepteren.
(Johan de Witte)
