Relationeel, dynamisch, in de goede geest. Deze spreuk van het activiteiten jaar 2025-2026 van het KSCC en de parochie is tijdens het 100-jarig bestaan van de Hugo Basedow bekendgemaakt.
Een spreuk die helemaal past in de advent, de tijd van voorbereiding op het feest van Kerstmis, de geboortedag van Jezus. Op de vier zondagen van de advent wordt er elke keer een kaars aan de adventskrans aangestoken. Het getal vier is niet zomaar een greep uit de lucht, maar het houdt de vier windsteken in, refererend aan het woord van het evangelie: Ga uit over heel de wereld en doop in de Naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest en laat ze als Gods volk de weg naar vrede gaan.
Of Jezus op 25 december is geboren is helemaal niet zeker. De datum zou gekozen kunnen zijn na de langste nacht van het jaar: Sol Invictus. De dag na de langste nacht, de dag dat het heil in de wereld is gekomen.
Bezinning
Bij de jaarspreuk hoort eigenlijk nog een woord: reflectie, bezinning. Via de media wordt ons een pallet van ideeën aangereikt om gezond te leven en daardoor ouder te worden.
U en ik weten dat het ‘naar de kerk gaan’ in de afgelopen dertig jaar is afgenomen. Dit is jammer.
Er worden argumenten aangereikt waarom men niet gaat. Een veelgehoorde opmerking is: vroeger op het internaat bij de broeders en zusters zijn we zoveel naar de kerk gegaan. Anderen hebben het seksueel schandaal van de kerken als argument om niet meer te gaan. En als de ouders niet meer gaan, moet je het niet gek vinden dat de kinderen ook niet meer gaan.
Kansen en uitdagingen
Er zijn ook uitdagingen. Wij als pastores worden uitgedaagd om in het leven van alledag het evangelie te verkondigen, niet vanaf de preekstoel, maar door in de gemeenschap te staan in vreugde en verdriet, armoede en rijkdom, ziekte en gezondheid.
In dit afgelopen jaar mochten wij zieken heel dicht nabij zijn, hen bezoeken, hun zorgen, angsten, maar ook hun mooie herinneringen delen, het H. Brood breken, het Onze vader en Weesgegroet bidden, om daarna een kopje koffie te drinken en ontspannend er voor elkaar zijn.
Wij mochten voorgaan in een kerkelijke uitvaart, begrafenis of crematie. Waarom het woord kerkelijk toegevoegd? Een kerkelijke uitvaart is meer dan leven op aarde, het is ook het Leven van Hoop. Op Eeuwig leven.
Wat te denken van de jongeren van wie het huwelijk mocht worden ingezegend, de kinderen gedoopt, de kinderen die de Eerste Communie deden en het sacrament van het Vormsel mochten ontvangen. Allemaal momenten om uit de wereld van alledag tot jezelf te komen en de vraag naar de zin van het leven te stellen. Waarom kinderen laten dopen, waarom voor de kerk trouwen, waarom een kerkelijke uitvaart?
Daarom is het fijn en geeft het reden tot nadenken om schepen, boten, huizen, kermisattracties en circussen in te zegenen. Het zijn allemaal momenten waarin God door middel van de inzegening zijn hand uitstrekt waarmee Hij zegt: ik ben er voor jou. Ik ben er voor jullie.
Dat geldt ook voor de zondagse vieringen aan boord van ons KSCC pastoraal coördinatiecentrum Nijmegen, maar eveneens de viering aan boord van het schipperscentrum het Zuiden en de maandelijkse vieringen in Huize St Antonius in Rotterdam. Zij gaven allemaal de mogelijkheid om te reflecteren, ons samen te bezinnen op de teksten van het Evangelie die werden voorgelezen in de heilige Mis of de Woord- en Communiedienst.
Bemoedigend is hoe de vieringen voorgaan zijn door de gebedsleiders die de gemeenschap kennen, de priester en de aalmoezenier. Het lukte ons nog steeds mensen te vinden om voor te gaan.
Laten we niet het bakje koffie of thee en voor de kinderen limonade vergeten na de vieringen. De ontmoeting is een hele belangrijke functie van het KSCC en pastoraat.
Ontmoeting is belangrijk. Contact met de mensen die onze centra bezoeken: het bindt, het geeft vertrouwen. Een wij-gevoel.
In het achter ons liggende jaar zijn de zondagse vieringen via een livestream uitgezonden. Gemiddeld waren ongeveer 250 computers, iPads of andere apparaten aangesloten – en dan te bedenken dat achter elk apparaat minstens twee personen meevieren. Misschien heeft u het opgemerkt en daar zetten we nu op in, dat de camera meebeweegt en zich richt op de spreker, het koor en op de aanwezigen.
Ook ons wekelijke podcast-videoprogramma trekt veel kijkers. Uit de statistiek die bijgehouden wordt blijkt dat rond de 250-300 mensen de podcast bekijken.
Het 100-jarig bestaan van de Hugo Basedow op 12, 13 en 14 september was ook een groot succes. Zeer geslaagd door de inzet van heel veel vrijwilligers, maar ook door hen die ons financieel en materieel hebben ondersteund. We denken aan de sleepboten, het opleidingsschip van Martin Deijman uit Haren Ems (D), Olie en Stoom en de ingebruikname van de vlaggenmast door burgemeester van Nijmegen Hubert Bruls.
Een belangrijk onderdeel van dit evenement was de oecumenische viering op zondag waarin de aalmoezenier en dominee voorgingen. Opmerkingen na de vieringen van deelnemers: “Ja zo kan het ook blijkbaar.”
Het museum en het kenniscentrum hebben beweging gebracht in het KSCC en het pastorale werk. Er komt nieuw leven in de brouwerij en nogmaals herhaald: dit kan met de grote inzet van talrijke vrijwilligers.
Waarom noem ik deze feiten?
Waarom heb ik al deze feiten opgenoemd? Het waren momenten van ontmoetingen. De spreuk van Don Bosco: ‘presentie is preventie’ is een grote opdracht.
Het geboorteverhaal van Jezus voorbereid in de adventstijd kan ons steeds dichter bij onszelf en bij elkaar brengen. Wij hebben elkaar nodig. De gedachten van paus Franciscus die de synode heeft opgestart is een zaadje dat wij samen met Gods Hulp tot wasdom kunnen brengen.
Een paar weken geleden hoorde ik in het programma op zaterdagmorgen van Omroep Max, waar ik graag naar luister, een deskundige vertellen hoe wij ouder kunnen worden door gezonder te eten. Ze noemde peulvruchten en sla, maar minder vlees en hapsnap eten aan de snackbar. Dat was een heel goed advies. Maar naar mijn smaak had dit advies nog meer gewicht gekregen wanneer zij aandacht had gevraagd voor meditatie en reflectie. Overspannenheid, overgewicht, ik trek het niet, eenzaamheid. Woorden die veel vallen via de sociale (media) en voor de bühne komen.
Graag zie ik achter al deze adviezen de spreuk: ‘mens sana in corpore sano’. Een gezonde geest in een gezond lichaam. Gelukkig weten de mensen de weg naar ons pastoraat te vinden. Gewoon om een babbeltje te maken, bij de soos plus te zijn, de post op te halen, maar ook om raad te vragen. Dat kunnen heel verschillende onderwerpen zijn: een aanvraag voor een postbusadres, een probleem met de gemeente, of contact met de havendienst, internaat, school en noem maar op. Heel divers dus.
Maar er komen ook mensen die een probleem hebben, ergens niet uitkomen, tegen een betonnen muren aan lopen, zorgen in het gezin, in het bedrijf enfin u kunt dit zelf aanvullen.
Dan is het goed dat onze medewerkers een luisterend oor hebben. U weet, ik schreef u dit al eerder: luisteren en kijken zijn werkwoorden. Het zijn gaven om actief te gebruiken. Wanneer mensen het moeilijk hebben, kan een eenvoudig advies al helpen.
Probeer ’s avonds voor het slapen gaan het hoofd leeg te maken. Dat is mogelijk door rustig op een stoel te zitten, de handen op de dijen en rustig zes seconden in en zes seconden uit te ademen, tien tot vijftien minuten achtereen.
En een tweede advies, heel moeilijk: maak het één minuut stil in je hoofd, één minuut aan niets denken. Probeer het maar. U zult merken dat het niet eenvoudig is. Dit advies is van een psychotherapeut die zei: ik leer de mensen te leven waarmee iedereen moet leven.
In onze opleiding hebben wij geleerd hiervoor ruimte in het dagprogramma te maken. Door de jaren heen blijkt dat het belangrijk is voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid en je te richten op het Leven in verbinding met onze Schepper wiens geboortedag op Eerste Kerstdag herdacht en gevierd wordt, en waarop wij belijden dat wij geloven IN een God, niet AAN een God. Credo in Unum Deum zoals de Latijnse geloofsbelijdenis verwoordt.
Toekomst van het KSCC en de parochie
Er ligt een grote uitdaging om dit bijzondere werk van het KSCC en de parochie te borgen voor de toekomst. Het bestuur, de directie en het pastorale team zetten hun schouders onder deze taak. Het is moeilijk een priester, een diaken te vinden die dit werk, dat we met zijn allen hebben opgebouwd, kan continueren. Bisschoppen en de provinciaal van de Salesianen zitten zelf met een personeelstekort. Dat er priesters uit de zuidelijke landen ingevlogen worden, lost het probleem niet op. Vaak vormen cultuur en taalbarrières het probleem. In Nederland voelen minder jongeren zich geroepen tot het priesterschap.
Toch met de hulp van God en de voorspraak van Maria Hulp der Christenen vertrouw ik, evenals don Bosco dat wij er in slagen het KSCC en de parochie de toekomst in te loodsen.
Het Jaar van de Hoop wordt gesloten maar de weg van Hoop blijft begaanbaar. Dank voor allen die ons een goed hart hebben toegedragen en ons materieel en financieel hebben gesteund. Dank dat wij met ons, bestuur, directie en pastoraal team en de tientallen vrijwilligers iets voor u, voor jou, hebben mogen betekenen.
Dit artikel begon met de jaarspreuk van het KSCC en de parochie voor binnenvaart, kermis en circus: relationeel, dynamisch en in de Goede Geest.
Van harte wens ik u een zalig Kerstfeest en zegen over 2026. Namens de crew van het KSCC en de landelijke parochie voor schippers circus en kermis.
