Ze hadden ieder hun eigen ideeën over de ontwikkeling van een nieuw type beunschip. Beunschipper Arian Trouwborst en werfeigenaar Martin Poppen van Scheepswerf Poppen Zwartsluis toonden met de ontwikkeling en bouw van mbs Grato aan dat uiteenlopende visies juist complementair kunnen zijn. Eén plus één was drie, wat leidde tot de bouw van een beunschip waarover beide partijen met onverholen enthousiasme vertellen.
(foto Jan Johan ten Have)
Het opvallendst aan het ontwerp van de Grato is het ontbreken van een gangboord langs de roef. “Dat scheelt op een relatief smal schip van 8,50 meter toch aanzienlijk, zo’n 1,40 meter in de breedte’’, vertelt Martin Poppen. Voor Trouwborst, die het schip samen met zijn vrouw Sonja beheert in een vof-constructie, bood dit net de extra ruimte die hij nodig had om het matrozenverblijf achterop te kunnen bouwen, zodat hij in het vooronder ruimte had voor drie garageplaatsen – voor twee auto’s en zijn speedboot. “Alles staat er mooi droog, beschermd tegen invloeden van weer en wind”, licht Trouwborst toe.
Wensdroom
Eigenlijk lag nieuwbouw voor Trouwborst nog helemaal niet in de planning. Want nog maar tweeënhalf jaar geleden verlengde en verdiepte hij zijn vorige schip, de Navio, bij scheepswerf Poppen. “Terwijl we hier vorig jaar voor de wal lagen te klussen, meldde zich een koper voor ons schip”, vertelt de eigenaar. “Mijn vrouw was op dat moment aan boord en raakte in gesprek met de aspirant-koper. ‘Waarom gaan we niet nieuw bouwen?’, vroeg ze mij na dat gesprek. Voor mij was het een wensdroom om ooit nog eens mijn eigen ideeën in een nieuw schip te verwerken. We raakten met Martin in gesprek en van het een kwam het ander.”
De eigen ideeën behelsden – zoals gezegd – het ontbreken van een gangboord langs de roef. Daarbij wenste Trouwborst dat dit van afstand niet meteen zou opvallen; de achterkant van het schip mocht niet lomp ogen. De Grato is derhalve wel voorzien van een conventioneel achterdek. Ook is het schip voorzien van spudpalen. “Dat is nu niet bijzonder meer”, vertelt Trouwborst. “Maar toen wij ze elf jaar geleden in ons vorige schip lieten plaatsen, waren we een van de eersten. En als je eenmaal spudpalen gewend bent, wil je nooit meer zonder.”
Snel
De verhouding aantal pk’s van de hoofdmotor ten opzichte van de tonnage was bij de Navio (met 552 pk op een laadvermogen van 1394 ton) extreem klein. Aan die verhouding wilde Trouwborst geen concessies doen. Sterker nog, hij wilde hem liever nog verder verbeteren. Voorwaar geen sinecure voor een schip dat het – vanwege het vele varen in relatief ondiepe kanalen – zonder straalbuis moet stellen.
De technische proefvaart wees uit dat de 640 pk sterke Mitsubishi het lege schip voortbeweegt met een snelheid van 22 kilometer per uur en geladen met 1650 ton 17 kilometer per uur. Het laadvermogen van het schip is overigens 1696 ton. “Voor een schip zonder straalbuis en met deze verhouding tussen pk’s en tonnage is het absoluut een snel schip”, zegt Poppen. “Dat heeft onder meer te maken met het geheel nieuwe onderwatermodel dat we voor dit schip hebben ontworpen.”
Het schip is uitgerust met een milieustraat volgens arbonormen, zodat de ‘schone’ en ‘vervuilde’ zones aan boord elkaar niet kruisen. Trouwborst: “De arbo vereist dit. En hoewel nog vrijwel geen schip aan deze wettelijke vereisten voldoet, ga ik ervan uit dat de verantwoordelijke diensten hieraan in de toekomst wel strakker de hand gaan houden. Daar zijn wij klaar voor.” Ook voldoet de Grato al aan de verzwaarde eisen van overdruk voor het transport van vervuilde bagger.
Prettig
Poppen en Trouwborst zijn over en weer lovend over de samenwerking bij ontwerp en bouw van de Grato. “Arian wist heel goed wat hij wilde, maar stelde zich ook open voor onze ideeën. Alles gebeurde in overleg. Als opdrachtgever en werf werkten we samen aan een optimaal resultaat.”
Poppen bouwde het casco en was ook verantwoordelijk voor de afbouw. De tekening werd gemaakt door Gaastmeer. “Ik ben oprecht vol lof”, zegt Trouwborst over de inzet van alle betrokkenen. “De werf deed nergens moeilijk over en gaf ons alle ruimte voor het verwezenlijken van onze droom. Alles gebeurde in overleg, het was een bijzonder prettige samenwerking.”
Zonder andere onderaannemers tekort te willen doen, wil Trouwborst graag een van de betrokken partijen uitdrukkelijk noemen: “Het elektrische gedeelte aan boord is verzorgd door B & T Electro uit Gouderak. Ik ken dit bedrijf al heel lang en vind dat hun mensen weer perfect werk hebben geleverd.”
Nazaten
Arian Trouwborst is de zoon van Cent Trouwborst, als schipper op de Johannes T. een bekende naam in de Rijnvaart. Arian kwam op zijn vijftiende bij pa aan boord. Nadat hij met zijn Sonja trouwde, werd hij zelfstandig schipper op ms Navigatie. Hij maakte de overstap naar de beunvaart toen er kinderen kwamen.
Vier nazaten heeft hij inmiddels: Jostian van 14, Arvin van 12, Marlinde van 10 en Rosanne van 6. In de beunvaart was de Navio zijn eerste schip. Het schip werd met een lengte van 70 meter gebouwd in Polen. In 2008 verlengde hij het – na verruiming van de eisen – tot 80 meter. Met deze verbouwing – eveneens bij Poppen – deed hij veel ervaring op die heel bruikbaar bleek bij het nieuwbouwproject van de Grato.
Trouwborst gaat met de Grato varen met zand, grind en bagger in Nederland, Duitsland en België. Vandaar ook het beperkte formaat van 80 bij 8,50 meter. “Groter moet je in deze markt ook niet zijn. Elke centimeter langer of breder betekent verlies van vaargebied. Wij zijn groot in klein vaarwater. En dankzij onze geringe kruiphoogte van 4,05 meter levert het vaargebied boven Brussel ook geen problemen op.”
Hij vaart in losse bevrachting, waarbij Nobel Bevrachting in Alphen aan de Rijn voor behoorlijk wat lading zorgt. “Maar ik wil niet onder contract varen, ik zou de vrijheid gaan missen. En als grote onder de kleintjes is onze markt goed, ook in economisch wat mindere tijden. Ik heb er alle vertrouwen in dat we voldoende vracht krijgen.”
(Jan Johan ten Have)
