Koninklijke Binnenvaart Nederland is blij met het extra geld dat in de Miljoenennota is gereserveerd voor de vaarwegen. “Voor 2026 stijgt het budget fors naar 905 miljoen euro, wat 155 miljoen meer is dan dit jaar. Dat is positief en noodzakelijk.” De vereniging benadrukt in een reactie wel “dat het bedrag volledig benut moet worden, zodat het kwaliteitsniveau van de vaarwegen op peil komt”.
Daarnaast krijgt Rijkswaterstaat vanaf 2029 jaarlijks 200 miljoen euro extra voor vernieuwingsprojecten, waarvan 70 miljoen euro voor het hoofdvaarwegennet. KBN: “Dat is hoopvol, maar helaas pas op langere termijn beschikbaar. De urgentie is nu al groot, terwijl ondernemers en de samenleving nog jaren moeten wachten op de positieve effecten.”
Achterstallig onderhoud
Onderhoud en vernieuwing van het hoofdvaarwegennet zijn hard nodig, betoogt KBN. “Achterstallig onderhoud ondermijnt de betrouwbaarheid van de sector en remt de gewenste groei van vervoer over water. De cijfers onderstrepen waarom haast geboden is.”
De organisatie wijst op de passeertijden bij sluizen op de hoofdtransportas: de doelstelling is dat 85 procent van de schepen binnen de streeftijd kan schutten. In werkelijkheid is het slechts 57 procent. Ongeplande stremmingen mogen volgens de eigen norm van Rijkswaterstaat 0,2 procent van de bedientijd optreden. Dat is in de paktijk 1,1 procent op hoofdvaarwegen en 1,6 procent op overige vaarwegen.
“Acht keer hoger dan afgesproken”, constateert KBN. “Deze afwijkingen leiden dagelijks tot vertragingen en extra kosten. Investeringen in onderhoud en vernieuwing zijn dus niet alleen wenselijk, maar essentieel om het netwerk betrouwbaar te houden.”
Kadecapaciteit
KBN stipt in de reactie nog een aantal thema’s aan. Een zorgpunt is de vertraging bij kade-investeringen. “Door stikstofproblematiek is 1,5 miljoen euro aan middelen doorgeschoven. Dit vertraagt de aanleg van nieuwe overslaglocaties, terwijl deze juist cruciaal zijn voor de beoogde modal shift. Het kabinet zet in op de verplaatsing van 441.000 containers per jaar van weg naar water en spoor, maar zonder voldoende kadecapaciteit blijft dit een papieren doelstelling.”
In het Deltafonds is ruim 700 miljoen euro gereserveerd voor het project ‘Ruimte voor de Rivier 2.0’. “Dit project moet onder meer de bevaarbaarheid van de Waal en IJssel verbeteren door de aanpak van rivierbodemdaling. De eerste besluiten worden eind 2026 verwacht, met uitvoering pas vanaf 2029–2030.” In de tussentijd worden vier pilots gestart waar de scheepvaart wel voordeel van kan hebben.
Weerbaar Nederland
Een robuust vaarwegennetwerk is ook van strategisch belang, aldus KBN. “De Miljoenennota benadrukt veiligheid in het licht van geopolitieke spanningen. De binnenvaart kan hierin een cruciale rol spelen, onder meer bij het transport van militaire middelen en grondstoffen.”
De aandacht voor betere cyberweerbaarheid betekent voor de binnenvaart dit strengere eisen aan digitale systemen en samenwerking binnen havens en logistieke ketens. KBN ziet dit als kans om samen met partners de sector toekomstbestendig te maken.
Subsidies
De Tijdelijke subsidieregeling verduurzaming binnenvaartschepen eindigt na dit jaar. Vanaf 2026 zal een nieuwe regeling ontwikkeld worden die aansluit op de Tijdelijke subsidieregeling verduurzaming binnenvaartschepen 2021-2025.
Hoeveel budget beschikbaar zal zijn voor projecten op het gebied van verduurzaming is nog niet helemaal duidelijk. KBN pleit voor eerlijke subsidieregelingen die voor alle ondernemers in de binnenvaart toegankelijk zijn.
