De Rotterdamse haven staat onder zware druk door aanhoudende en verslechterende congestie, een situatie zorgt voor miljoenen euro’s aan schade voor de transportsector. De binnenvaartsector heeft het daarin financieel zwaarder te verduren dan andere transporttakken.
Dat blijkt uit onderzoek vanuit Nieuwsblad Transport. Maar liefst 94% van alle respondenten geeft aan last te hebben van de congestie, en 88% zegt dat de problemen in 2025 opnieuw zijn verergerd.
Binnenvaartbedrijven en inland terminals schetsen een zwaarder beeld dan de totale groep respondenten. 100% van de respondenten in deze categorie geeft aan hinder te ondervinden van de congestie. Ook stelt een ruime meerderheid dat de situatie in het afgelopen jaar verder is verslechterd.
De financiële schade loopt voor binnenvaartbedrijven en inland terminals beduidend hoger op dan gemiddeld. Een relatief groot deel van deze bedrijven rapporteert schadebedragen van een half miljoen tot meer dan een miljoen euro. Daarmee lijken de binnenvaart en de inland terminals harder geraakt dan andere modaliteiten.
In de totale groep leed gaf een kwart van de bedrijven aan in de afgelopen twaalf maanden meer dan 250.000 euro schade te hebben geleden, waarbij 12% meer dan 500.000 euro leed en 8% zelfs meer dan een miljoen. Tegelijkertijd geven respondenten aan dat het lastig is een prijskaartje te hangen aan de reputatieschade en hoe dat nog zal nawerken in de komende maanden en jaren.
Systeemvraag
In de oorzakenanalyse verschuift het zwaartepunt bij de binnenvaart en inland terminals. De binnenvaart noemt structurele factoren vaker als hoofdreden voor opstoppingen, met incidenten zoals stakingen daar bovenop.
Voor deze groep lijkt congestie vooral een systeemvraag: een combinatie van hoge basisbelasting en beperkte capaciteit, waardoor elke verstoring direct doorwerkt in langere wachttijden en fors hogere kosten. Deze structurele elementen omvatten de groei in overslagvolumes, grotere call sizes in de zeevaart, de variabele betrouwbaarheid van deepsea-schema’s en het intensieve gebruik van de interne baan. Deze ontwikkelingen zetten het systeem onder spanning en zorgen voor een voller, drukker basisniveau.
De antwoorden op de open vragen uit de enquête bevestigen dit scherpe beeld. Respondenten spreken over een “structurele mismatch tussen vraag en aanbod aan zee- en landzijde”, met terminals die niet zijn berekend op de huidige piekvolumes. Grotere call sizes, onbetrouwbare deepsea-vaarschema’s, capaciteitsgebrek op terminals en beperkingen in de afvoer via spoor en binnenvaart worden daarbij herhaaldelijk genoemd. Het werken met krappe tijdsloten, beperkte openingstijden bij dc’s en het ontbreken van 24-uursvervoer aan landzijde worden eveneens gezien als factoren die de ruimte uit het systeem halen.
Oproep tot regie
De zorgen over de congestie leiden tot een brede wens om beter samen te werken in plaats van elkaar te blokkeren. Er klinkt stevige kritiek op de verhoudingen in de keten, waarbij deepsea-terminals als te dominant worden gezien in het opleggen van regels, met te weinig prioriteit voor weg- en binnenvaartvervoerders.
Veel voorstellen voor oplossingen richten zich op capaciteit en organisatie in de haven zelf. De respondenten pleiten voor meer terminalcapaciteit, extra personeel en materieel, maar ook voor een sterkere ontsluiting naar het achterland, onder meer via de binnenvaart. Flexibiliteit in de operatie, zoals langere openingstijden en slimmer ingerichte tijdsloten, komt eveneens regelmatig terug.
Specifiek voor de binnenvaart vragen de respondenten om duidelijke afhandelingscondities en de betere nakoming van afspraken. Ook wordt een eerlijkere verdeling van kosten en prioriteit tussen rederijen, verladers en andere ketenpartijen bepleit. De rol van het Havenbedrijf en de politiek wordt eveneens benoemd, met een oproep tot meer focus op het achterland en de betere benutting van de waterverbindingen. De frustratie en urgentie zijn groot: ‘Rotterdam is in alle opzichten terrein aan het verliezen,’ waarschuwt een respondent, terwijl anderen oproepen om ervoor te zorgen dat Nederland koploper blijft in de Europese havenlogistiek.
Havendebat Rotterdam
De uitkomsten van deze peiling vormen een vertrekpunt voor het Havendebat Rotterdam op 2 december in het STC in Rotterdam. Praat mee over de toekomst van de haven: www.havendebatrotterdam.nl.
De enquete is afgenomen in oktober 2025 via een online vragenlijst. De uitkomsten zijn niet statistisch representatief voor de hele sector, maar geven wel een duidelijk beeld van hoe bedrijven de situatie in de haven ervaren.
