Uitkomst ‘Meten op schepen’: uitstoot veel hoger dan gedacht

De daadwerkelijke uitstoot door binnenschepen is twee tot drie keer hoger dan de cijfers waarvan onderzoekers en beleidsmakers tot nu toe uitgingen. Dat is de uitkomst van de op 14 februari gepubliceerde studie Meten op Schepen.

Die conclusie is voor velen totaal onverwacht en tegengesteld aan wat de binnenvaart zelf altijd denkt: die ging ervan uit dat ‘meten aan de pijp’ zou aantonen dat schepen juist veel minder uitstoten dan volgens de officiële (fabrieks)cijfers.

Twee tot drie keer hoger

De studie is uitgevoerd in opdracht van de Topsector Logistiek. Een jaar lang zijn negentien schepen nauwgezet gevolgd. Daarvoor werkten Covadem, Shipping Technology, Nestra, TNO en EICB samen. Het telemetrie’-project (meten op afstand) heeft volgens Topsector Logistiek belangrijke conclusies opgeleverd – en een gedetailleerd inzicht in de emissies en de bepalende factoren daarvoor.

In eerste instantie omschrijven de onderzoekers het enigszins vaag: “Een van de meest opvallende bevindingen van het onderzoek is dat de tot nu toe gehanteerde kengetallen voor binnenvaartemissies leiden tot een aanzienlijke onderschatting van de daadwerkelijke emissies.” Maar dan volgt: “De metingen uit de praktijk tonen aan dat de emissies een factor 2 tot 3 hoger liggen dan de gangbare kentallen voor brandstofverbruik en CO2, zoals bijvoorbeeld de kentallen die gebruikt worden in het framework van de Global Logistics Emissions Council (GLEC).”

Grote verschillen per reis

Het onderzoek laat zien dat er veel, significante variatie bestaat in emissies per ton/km per schip en per reis. Verschillende factoren zijn daarop van invloed, zoals stroomsnelheid, kielspeling en vaarrichting. Heel logisch: vaarroutes stroomopwaarts vertonen hogere CO2-emissies per ton/km dan stroomafwaarts. Het gaat gemiddeld om een factor 3.

“Ook heeft het onderzoek aangetoond dat veel schepen een motor hebben met een vermogen dat groter is dan nodig, wat leidt tot onbenut vermogen en hogere emissies.” Aldus de Topsector Logistiek.

Scheepsdata

Het onderzoek heeft aangetoond dat aan de hand van scheepsdata zoals brandstofverbruik, ladinggewicht, vaarsnelheid en kielspeling, zeer nauwkeurig kan worden gemeten wat de totale uitstoot van een schip is, en de emissies per ton en per tonkilometer. Deze zogeheten Key Performance Indicators (KPI’s) stellen bedrijven volgens Topsector Logistiek in staat om de uitstoot van binnenvaarttransport per zending toe te wijzen en om onderlinge vergelijkingen te maken. Dat is handig voor verladers en het biedt de sector “waardevolle inzichten in hoe emissies in de toekomst kunnen worden verminderd”.

De resultaten van het onderzoek bieden de binnenvaart waardevolle handvatten om de uitstoot te verminderen en om efficiënter te opereren. “Het is van groot belang dat deze inzichten worden meegenomen in toekomstig beleid en dat er actie wordt ondernomen om de huidige kengetallen aan te passen aan de realiteit van de binnenvaartsector.”