De binnenvaart moet de hand in eigen boezem steken en niet steeds aankloppen bij de overheid. Dat vindt Carl Kraijenoord, binnenvaartbestuurder bij Nautilus. De vakbond vraagt met een speciale themanieuwsbrief aandacht voor wat zij nodig vindt om de sector aantrekkelijker te maken: “goede arbeidsvoorwaarden en ook een goed pensioen”. De eerste stap zou moeten zijn dat meer ondernemers zich aansluiten bij een werkgeversorganisatie.
De binnenvaart “toetert” de laatste maanden over van alles in de media, stelt Nautilus. Voorbeelden zijn minder handhaven en lagere boetes, meer markttransparantie voor hogere opbrengsten en maatregelen om het tekort aan personeel op te vangen. Kraijenoord: “Steek de hand ook eens in eigen boezem. Wat al deze oproepen met elkaar gemeen hebben, is dat de oplossing hiervoor steeds van iemand anders wordt verwacht. In de meeste gevallen is dat de overheid. Veelvuldig worden dan ook Tweede Kamerleden ingeschakeld, die zich gewillig voor het toeterende binnenvaart-karretje laten spannen voor electorale winst of mediaprofilering.”
Kraijenoord zegt verderop: “Het is toch eigenlijk te gek voor woorden dat bepaalde Tweede Kamerleden zich het vuur uit hun sloffen lopen om de particuliere ondernemers te faciliteren, terwijl de overheid al jaren tot meer eenheid in de sector wil komen zodat de modaliteit ‘vervoer over (binnen-)water’ een volwaardige en professionele bijdrage kan leveren aan het gehele vervoersprobleem, filebestrijding en CO2-reductie op nationaal niveau?”
Samenwerken
De Nederlandse binnenvaartvertegenwoordigers zouden volgens Nautilus een voorbeeld moeten nemen aan de samenwerking op Europees niveau. “Op Europees niveau wordt vooruitgekeken naar de betaalbaarheid van vergroening en CO2-reductie. Ook wordt op dit niveau samengewerkt met vakbonden om te komen tot Europese afspraken over vaar- en rusttijden, arbeidskwalificaties en opleidingseisen in de Europese Binnenvaart.”
Waarom dat dan lukt niet op nationaal niveau? Kraijenoord gooit het op een gebrek aan langetermijnvisie bij veel van de binnenvaartondernemers. Wat hem steekt, is dat het aantal leden van werkgeversorganisaties de laatste jaren is afgenomen. “Dit ondanks alle inspanningen van BLN en CBRB om de collectieve belangen te behartigen. De organisatiegraad is naar verwachting op dit moment niet hoger dan een magere…40%!”
Te lage organisatiegraad
Dat is te weinig voor een algemeen bindend verklaarde cao, waarin ook de pensioenen geregeld kunnen worden. De binnenvaart had zo’n bedrijfstak-cao, maar doordat CBRB en Koninklijke BLN samen niet aan de 60 procent organisatiegraad kwamen, kon de minister van Sociale Zaken die niet algemeen bindend verklaren.
Zo’n verplichtstelling heeft een looptijd van vijf jaar. Daarna wordt onderzocht of de representativiteit van het georganiseerde bedrijfsleven nog wel voldoet aan de criteria en moeten de sociale partners aan de minister (opnieuw) om instemming vragen. In 2018 is de binnenvaart weer aan de beurt.
Maar lag de organisatiegraad de vorige keer rond de 55 procent, nu is die nog maar 40 procent, aldus Nautilus. Dat betekent geen cao en ook geen pensioenregeling, aldus Kraijenoord. Hij maakt zich daarover zorgen. “De werknemers worden zo de dupe. Zij gaan er nu en straks, als ze met pensioen gaan, steeds verder op achteruit qua inkomen.
Oproep
Vandaar dat Nautilus in de nieuwsbrief een oproep doet: “Ondernemers in de binnenvaart verenigt u!” Wellicht wat vreemd dat een vakbond daartoe oproept, realiseert Kraijenoord zich. Maar: “Nautilus wil als werknemersvertegenwoordiger graag een bijdrage leveren aan het verder ontwikkelen van een solide en gezonde binnenvaartsector in Nederland en Europa.”
“Zonder sterke en representatieve werkgeversorganisaties kunnen vakbonden geen afspraken maken die verplichtend gelden voor heel Nederland. Denk hierbij aan: instroom op de arbeidsmarkt, ondersteuning van het opleidingsveld, loopbaanontwikkeling, sectorpromotie, modernisering van loon- en arbeidsvoorwaarden en pensioen.”
