Containerschepen met maximaal twee lagen containers op de Rijn, 135 meter-schepen nemen net zoveel lading mee als 110 meter-schepen. Het is een wat onwerkelijke situatie als de waterstand bij Kaub weer dichtbij de 50 centimeter komt. Toch maakt ‘de binnenvaart’ zich niet zo veel zorgen – als het maar niet te lang duurt. Met de voorspelling van regen in Zuid-Duitsland voor het komend weekend zijn de vooruitzichten dus redelijk.
Deels beladen schepen vorige week bij Krefeld op de Rijn, in de mist. (foto Marinus Hoogendoorn)
Maandagochtend zakte de Pegel bij Kaub naar 57 centimeter, een waterstand die al veel eerder verwacht was. Nog steeds wordt voorspeld dat het peil bij Kaub onder de 50 centimeter zal zakken. “Uitstel van executie”, zegt Richard Ronteltap, operational manager van containeroperator Rhinecontainer. “Van de week duikt Kaub waarschijnlijk onder de 50 centimeter.”
Toch ziet hij het niet somber in. “Tot 35 centimeter is er met schepen te varen, afhankelijk van de scheepsvorm. Nu al zijn de meeste schepen met twee lagen ‘vol’. Een gewoon motorschip vervoert bij 40 centimeter bij Kaub nog tot 700 ton lading, een koppelverband haalt net de 1.000 ton.”
Nivellering
Hij constateert een soort nivellering van de vloot. “Een 110 meter-schip neemt net zoveel mee als een 135-meter.” Voor Rhinecontainer betekenen lage waterstanden vooral veel werk. “We houden vast aan het schema. Dat is waar we goed in zijn. Als de hele vloot vaart en er blijft lading over, dan huren we schepen in op de markt, tegen marktconforme prijzen. De kunst is om de zeer diverse vloot zo goed mogelijk te spreiden, dat zag je ook goed toen we gestremd lagen bij de Waldhof. Schepen die niet meer naar boven kunnen, indelen op Bonn, maar je kunt ze niet allemaal op Bonn laten varen.”
Ronteltap ziet (nog) geen lading weglopen naar weg en spoor. “De capaciteit van de grote transporteurs is ook beperkt. Bij het spoor moet je de slots op de containertreinen een half jaar van tevoren bestellen. Bovendien is dat toch alleen punt-punt-verkeer van ECT naar Mannheim bijvoorbeeld.”
Er is wel een groot verschil tussen het vervoer van volle en lege containers. De eigen vloot van Rhinecontainer wordt ‘gedekt’ met volle containers; voor de lege containers worden andere schepen gezocht.
Er is geen sprake van paniek, ook niet bij verladers. De operators kunnen nog steeds aan de vraag voldoen. “We leven in het tijdperk dat iedereen altijd kan zien wat er aan de hand is. We houden er rekening mee dat het water verder zakt deze week, maar als de wind draait, verandert alles.”
Droge lading
Jan Kruisinga, bestuurslid van Kantoor Binnenvaart, hoort weinig over problemen met de afvoer van lading. “Verladers weten ook dit het hier gaat om een natuurverschijnsel. Er wordt lading opgeslagen en het vervoer ervan uitgesteld zodat de druk minder is op het vervoer. Als het wat langer duurt, weet je dat het per vrachtauto of spoor zal gaan en dan duurt het wel weer een tijdje voor dat vervoer terugkomt, maar de ervaring leert dat het wel weer terugkeert naar de binnenvaart. Maar je bent het een periode kwijt en dat is wel jammer natuurlijk.”
De schippers verdienen goed aan het lage water. “De basisprijs is niet zo ver gestegen, hooguit 10, 15 procent. Er wordt wel veel sneller gevaren en er is altijd lading. Bovendien wordt er een toeslag betaald, dus netto houden de schippers zeker wel meer over. Voorlopig loopt het niet uit de hand. Het is wel goed voor de binnenvaart, dit, maar het is niet goed als het te lang duurt. Beter is een stabiele prijs in contracten af te spreken met de verladers. Daarbij is het dus ook zo belangrijk om met de juiste bevrachters in zee te gaan, die ook als de vrachten stijgen, hun betalingsverplichtingen na kunnen komen.”
Niet alarmerend
Het extreem lage water is nog niet alarmerend, volgens Jan Kruisinga. “De CCR heeft duidelijk aangegeven dat het niet de verwachting is dat de extremen de eerste twintig jaar rampzalig zullen zijn voor de Rijnvaart. Althans de gemiddelden niet. Af en toe laag water is een zegen voor de schipper, zeker nu in deze onzekere tijd. Je weet niet wat de gevolgen zullen zijn van de situatie met betrekking tot de euro en de landen die in de problemen dreigen te komen. We hebben hier in Nederland nu een negatieve groei, maar in feite is de situatie in Duitsland nog belangrijker voor de binnenvaart.”
Crisis
De vorige crisis van 2008 heeft er flink ingehakt in de binnenvaart. “We zijn het een beetje aan het terugverdienen, maar nog lang niet alle schippers hebben hun verloren geld terugverdiend. We moeten ondanks de slechte economische vooruitzichten niet gaan doemdenken.”
Aan voorspellingen voor de korte termijn met betrekking tot het lage water waagt Jan Kruisinga zich niet. “Piet de Korte (wijlen Piet de Korte was een ondernemer die mede verantwoordelijk was voor de start van de containerbinnenvaart – red.) zei eens toen een journalist hem vroeg hoe het verder zou gaan met het lage water: het zakt verder tot het gaat regenen. Dan gaat het weer stijgen.”
