Laatst werd de econoom Keynes geciteerd: “We hebben de derde graad bereikt waar we onze hersenen eraan wijden om te anticiperen op wat de gemiddelde opinie verwacht dat de gemiddelde opinie zal zijn.”
Zo mooi. Dat is precies wat politici en bestuurders van dit land (en andere landen ook hoor) doen. Mark Rutte is daar subliem in. Hij draait om als een blad aan de boom op het moment dat zijn onderbuik hem vertelt dat het publiek denkt wat de publieke opinie is. Kortom: hij vertelt wat hij denkt dat mensen willen horen en hij zal zo doorgaan tot hij bij kabinet Rutte XII de leeftijd van Trump heeft toen die politicus werd, en dan wijselijk het vak verlaten om alsnog als voorzitter van de Unie verloren zoon Engeland weer aan de borst te klemmen. Ze hadden het zo niet bedoeld, legt hij het publiek uit.
Politici hebben het niet makkelijk. Door de media – de echte en de sociale – wordt elke kleine beslissing of opmerking duizend keer uitvergroot. Economen zoals Keynes daarentegen doen veels te ingewikkeld voor het grote publiek dat over hen doorgaans geen mening heeft. John Maynard Keynes (1888–1946) was wel een hele grote. Hoewel inmiddels de economie een andere dynamiek heeft gekregen dan toen Keynes leefde, kan het geen kwaad zijn boeken nog een keer in te kijken. De overheid moet volgens hem meer investeren in grote, langdurige infrastructurele projecten. Dat geeft de economie en de werkgelegenheid hoe dan ook een lang houdbare boost. Dus zelfs zonder het onomstotelijke belang van de vaarwegen te noemen, moet je daar tenminste een flink deel van je geld in steken, zeker als je dat geld hebt.
Dan lees ik dat het Centraal Overleg Vaarwegen naar aanleiding van de miljoenennota de overheid vraagt ‘de mouwen op te stropen’, want de investeringen in de vaarwegen zijn ‘niet toereikend’ en ‘we maken ons zorgen’.
Met die woorden krijg je Rutte’s onderbuik niet aan het schudden. Met een beetje goede wil neemt hij het ter kennisgeving aan. Dat beleefde bedrijfstakje prikkelt de publieke opinie niet. En dat terwijl de Maasroute om maar eens een zijstraat te noemen, wordt afgescheept met wat strooigoed voor het Maas-Waalkanaal. Ik mag hopen dat de messen worden geslepen en bij de grote manifestatie over de binnenvaart duidelijker taal wordt gesproken. Wij zijn immers (godzijdank) geen politici en hoeven niet te raden wat het grote publiek denkt wat de publieke opinie zal zijn.
Beleefdheid is tot op zekere hoogte mooi, maar echte of sociale vrienden zeggen elkaar de waarheid.
