Een brede groep organisaties en bedrijven bekrachtigde in juni de Green Deal Binnenvaart Vlaanderen, een marsroute naar een emissievrije binnenvaart in 2050. North Sea Port was een van de ondertekenaars. “Het is goed dat veel verschillende partijen expertise delen om stap voor stap het einddoel te bereiken.”
Ze straalden saamhorigheid uit, de bijna negentig mensen die op 23 juni voor het Havenhuis in Antwerpen op de foto gingen. Ze hadden zojuist binnen hun handtekening gezet onder de Green Deal Binnenvaart Vlaanderen. Doel: ervoor zorgen dat de Vlaamse binnenvaart in 2050 geen uitstoot meer veroorzaakt. Een ambitieus streven, waaraan North Sea Port, groot logistiek speler met havens Gent, Terneuzen, Vlissingen en Borsele, graag meewerkt.
Woordvoerder Johan Bresseleers van North Sea Port vertelt: “De Green Deal is een samenwerking waarbij de betrokken partijen, zowel publieke als private, hun kennis en expertise in een mandje steken om samen tegen 2026 concrete stappen te kunnen zetten en resultaten te boeken op het vlak van beleid, technologie, financiën en implementatie. Tegen 2030 moeten deze inspanningen een zichtbare impact hebben op de route naar een emissieloze binnenvaart en klimaatneutrale haven in het jaar 2050.”
Ver weg
“Dat lijkt nog ver weg”, vervolgt hij, “maar ik zie de Green Deal dan ook vooral als een voortschrijdend proces, waarbij mettertijd inzichten van de deelnemende partners nog best kunnen veranderen. Gaan binnenvaartschepen straks echt op waterstof varen, om maar een voorbeeld te noemen, of blijkt waterstof straks misschien toch niet zo geschikt? Voortschrijdende kennis en inzichten op basis van proefprojecten moeten dit allemaal uitwijzen.”
Vorig jaar deden 40.641 binnenvaartschepen North Sea Port aan, waaronder 11.000 Belgisch gevlagde. In totaal werd in Gent, Terneuzen, Vlissingen en Borsele tezamen voor 64,6 miljoen ton aan binnenvaartlading behandeld, zegt Bresseleers. “Van alle cargo die vanuit onze zeehavens naar het achterland werd verdergezet, is 58 procent vervoerd met binnenvaartschepen, een aandeel dat wij de komende jaren liefst nog verder willen oprekken indien er meer binnenvaartverbindingen beschikbaar komen.”
Stimuleren
“Wij willen als havenbedrijf binnenvaartschippers zowel financieel als technologisch stimuleren om duurzamer te opereren. We geven schippers met een Green Award-certificaat een korting van 10 procent op het havengeld en binnenschepen waarvan de hoofdaandrijving draait op LNG, waterstof, methanol of elektriciteit krijgen zelfs 25 procent korting. Voor schippers die onze haven dikwijls aandoen, kan dat toch aardig schelen in de portemonnee.”
“Maar naast deze financiële stimulans zetten we ook in op uitbreiding van walstroomvoorzieningen. Op de vaarroute tussen de sluizen van Terneuzen en de grens met België op het Kanaal van Gent naar Terneuzen hebben we al 22 aansluitpunten voor walstroom kunnen realiseren voor binnenschepen. Rijkswaterstaat heeft vorig jaar in Sluiskil ook nog vier walstroomkasten geplaatst.”
“Met deze 26 kasten met meerdere stopcontacten kunnen we maar liefst zo’n honderd binnenschepen tegelijk aan de walstroom leggen. Op die plekken hoeven de schepen dan niet meer met draaiende dieselgenerator voor de kant te liggen. Die dieselgeneratoren belasten het milieu en geven overlast, ook geluidsoverlast, voor omwonenden. In Gent is er nu ook zo’n walstroomaansluiting, in het Sifferdok. We gaan een investering doen voor uitbreiding met nog vier aansluitingen voor riviercruiseschepen.”
Voor een goede zaak
North Sea Port wil het binnenschippers ook gemakkelijker maken om versneld te vergroenen door de eigen regelgeving en reglementering van het havenbedrijf te vereenvoudigen, vertelt Bresseleers.
Binnenschepen stoten CO2, fijnstof en roet uit en kunnen geluidsoverlast veroorzaken. Voor het vergroenen van deze vorm van transport ligt er volgens de woordvoerder “nog veel werk op de plank. Maar dat is niet erg, het is immers voor een goede zaak.”
North Sea Port ziet nog wel obstakels. “Alléén schepen op schone brandstof laten varen, is niet voldoende – er komt natuurlijk veel meer bij kijken. Waar kun je straks de terminals bouwen waar bijvoorbeeld waterstof wordt opgeslagen? Welke locaties in het havengebied zijn daar geschikt voor en waar mag het? Daarnaast zit je met het transport: hoe ga je de alternatieve brandstoffen over water vervoeren, hoe regel je de bunkering? En last but not least: hoe zit het met de kosten? Schone brandstoffen zijn prima, maar het moet wel betaalbaar blijven. Als havenbedrijf zouden we willen dat er ook voor het vervoer over de weg een Green Deal wordt opgetuigd. De inzichten die beide opleveren, kunnen dan mooi op elkaar aansluiten.”
Niet opgelegd
Bij de Green Deal Binnenvaart wordt de kar getrokken door De Vlaamse Waterweg, het Vlaams Departement voor Mobiliteit en Openbare Werken, Port of Antwerp-Bruges, North Sea Port, de Federatie van de Belgische Binnenvaart, het Vlaams Instituut voor de Logistiek en het Kenniscentrum Binnenvaart Vlaanderen. “Een noodzakelijke verbeterslag die niet keihard door de Vlaamse overheid wordt opgelegd, maar die absoluut op een goed ogenblik komt”, aldus Johan Bresseleers. “Het is nu het moment om de spreekwoordelijke troepen te verzamelen en samen op knoppen te gaan drukken en eensgezind de schouders eronder te zetten voor het behalen van Europese klimaatdoelen in 2050.”
North Sea Port vindt het belangrijk dat de inspanningen van alle betrokken partijen voor een groene binnenvaart – van individuele binnenvaartondernemers en rederijen tot overheden en technologiebedrijven – nadrukkelijk over het voetlicht worden gebracht. “Dat lukt het beste wanneer je je succesverhalen deelt met de buitenwereld. Laat ze aan iedereen zien… Het is cruciaal dat we in dit vergroeningstraject ruchtbaarheid geven aan wat we doen.”
