De nieuwe binnenvaartwet die op 1 januari 2025 in België van kracht wordt schept onder meer duidelijkheid over alle mogelijke overeenkomsten met betrekking tot het gebruik van een schip. Marc De Decker, als advocaat gespecialiseerd in transportrecht, legt op hoofdlijnen uit wat er gaat veranderen en hoe dit bijdraagt aan meer rechtszekerheid.
Vanaf 1 januari zal voor alle overeenkomsten van goederenvervoer het CMNI gelden. Dus niet meer alleen voor internationaal vervoer, maar ook voor binnenlands vervoer, inclusief multimodaal vervoer. België is naast Zwitserland en Hongarije een van de eerste landen die het CMNI op binnenlands vervoer van toepassing verklaart.
Discussies
Daarnaast voorziet de wet in duidelijke regelgeving voor alle binnenvaartovereenkomsten. Dit zijn naast de overeenkomst van goederenvervoer onder meer de lig-, charter- en huurovereenkomst en de duwovereenkomst.
Het wettelijk regelen van alle overeenkomsten neemt volgens Marc De Decker rechtsonzekerheid weg. “In de binnenvaart worden regelmatig zaken telefonisch overeengekomen zonder dat er iets op papier wordt gezet. Dat leidt te vaak tot discussies over bijvoorbeeld de verplichtingen van iemand die een schip meeneemt of de aansprakelijkheid in geval van schade aan derden.”
De wet is op 10 oktober 2024 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Een korte samenvatting van de wijzigingen en veranderingen die de wet met zich brengt zullen binnenkort terug te vinden zijn op de website van het ITB. In de loop van 2025 zullen ook enkele webinars plaatsvinden die verschillende thema’s van de nieuwe wet behandelen. De juiste data zijn nog niet gekend.
Aansprakelijkheid
Bij het toebrengen van schade aan een derde gaat de nieuwe wet uit van de aansprakelijkheid van de exploitant van het schip. Dat is niet noodzakelijkerwijze de scheepseigenaar.
De Decker: “De eigenaar kan nog wel subsidiair aansprakelijk zijn, als bijvoorbeeld de exploitant niet solvabel is. Hiermee wil men voorkomen dat de schadelijder in de kou blijft staan.”
“Overigens blijft het CLNI, dat de aansprakelijkheid van scheepseigenaren regelt, nog steeds van toepassing, maar voortaan zal de exploitant eerder aansprakelijk zijn dan de eigenaar. Dit betekent ook dat je duidelijk moet vastleggen wie de exploitant is. Als iemand geen exploitatiecertificaat heeft klopt er iets niet.”
Verplicht verzekerd
Onverzekerd varen is vanaf 1 januari verboden. Schepen moeten verplicht verzekerd zijn. Verder zijn in de nieuwe wet moderne technologieën en vervoersmethoden opgenomen. Zo is in de regelgeving rond de duwovereenkomst ook rekening gehouden met toekomstige manieren van schepen verplaatsen. Bijvoorbeeld twee schepen naast elkaar, waarbij het ene schip het andere elektronisch bedient.
“Deze wet geldt voor elk mogelijk schip zodat er geen discussie is en men minder vaak voor verrassingen komt te staan. Niet alle regelingen zijn dwingend, maar als je ervan afwijkt en andere voorwaarden overeenkomt moet je aan kunnen tonen dat het goed geregeld is.”
