De oorlog in Oekraïne raakt ook de Nederlandse scheepsbouw hard. Door de sancties tegen Rusland kunnen werven en leveranciers hun schepen en producten niet kwijt.
“In totaal is zo’n 10 procent van onze achterban, circa veertig bedrijven, in meer of mindere mate actief in Rusland”, vertelt Roel de Graaf, directeur van brancheorganisatie Netherlands Maritime Technology (NMT). “Grotendeels equipment suppliers. Bij deze bedrijven is sprake van omzetten van 10 tot 30 procent afkomstig van export naar Rusland.” Bedrijven verwachten door meerdere oorzaken volledige uitval van die vraag: de sancties en de koersval van de roebel.
Niet leveren
Daarnaast worden enkele werven behoorlijk geraakt, doordat zij schepen in aanbouw of in opdracht hebben voor Russische opdrachtgevers. “Er is sprake van invloed op huidige en toekomstige nieuwbouw-, reparatie- en onderhoudsorders,” zegt De Graaf. “De relaties zijn veelal op de lange termijn gericht geweest en tot nu toe waren ze groeiend.”
Niestern Sander in Delfzijl kan bijvoorbeeld de ijsbreker Nibal niet leveren. Het schip ging afgelopen najaar te water en is zo goed als klaar voor zijn proefvaarten. Het in de kleuren van de Russische vlag geschilderde vaartuig, dat ook als bevoorradingsschip bedoeld is, ligt nu in Delfzijl te wachten op wat verder gaat gebeuren.
Onder vuur
Andersom zijn er meerdere Nederlandse scheepswerven die casco’s laten bouwen in Oekraïne. Of die nog naar Nederland kunnen komen, is maar de vraag. Er wordt niet of nauwelijks gewerkt; veel Oekraïners zijn gevlucht en anderen zijn vooral druk met hun gezin en hun land te beschermen en te overleven.
Er zijn ook Nederlandse bedrijven direct getroffen door het Russische oorlogsgeweld. “We weten dat enkele bedrijven omvangrijke vestigingen hebben, die in de Oekraïne ICT- en engineering-werk doen,” vertelt De Graaf. “De grootste vestiging heeft 160 medewerkers in dienst. Momenteel liggen die deels onder vuur van raket- en cyberaanvallen.”
“Enkele bedrijven hebben aangegeven daar kleine vestigingen met minder dan tien medewerkers te hebben. We hebben nog geen overzicht en beeld van de vestigingen van onze leden in Rusland.”
China
NMT constateert dat de Nederlandse maritieme sector stevig geraakt wordt door de oorlog en de sancties. “Komende dagen gaan we door met verzamelen van informatie en kunnen we mogelijk aangeven wat we verwachten van de overheid. Bedrijven hebben behoefte aan duidelijkheid over de uitwerking van getroffen sanctiemaatregelen.”
Nederlandse maritieme bedrijven verwachten dat China onder invloed van de huidige ontwikkelingen een belangrijk maritiem exporterend land naar Rusland wordt en een deel van de marktpositie van het westen, waaronder Nederland definitief zal overnemen.
