NBKB mag geen binnenvaartschepen meer inspecteren. Het bureau is geschorst door de Raad voor Accreditatie omdat er afwijkingen zijn geconstateerd in de voorgeschreven manier van werken.

Zonder accreditatie voor het inspecteren is certificeren ook niet mogelijk voor NBKB. Met circa dertig experts die per jaar ruim 1.500 certificeringen via de Stichting Nederlands Bureau Keuringen Binnenvaart doen, heeft dat voor veel scheepseigenaren grote gevolgen. Met name de drogelading en de chartervaart maken er gebruik van. Andere bureaus hebben aangegeven dat ze dat werk niet zomaar kunnen overnemen.

Dat beaamt ook Koninklijke Binnenvaart Nederland: “Andere partijen met dezelfde bevoegdheden kunnen dit niet overnemen, door enkele keuringen af te nemen. Zij dienen namelijk een compleet plaatje te hebben van de al afgenomen keuringen, om zo herkeuringen te voorkomen.” KBN hoopt dat het probleem zo snel mogelijk opgelost wordt om ophoping van nog te keuren schepen en het uitblijven van certificaatverlengingen te voorkomen.

Al langer bekend

De schorsing werd op 26 oktober effectief. Een dag later verscheen op de website van de Raad voor Accreditatie de melding: NBKB Opgelegd geschorst per 26-10-2023. “We zijn hier druk om alles op orde te maken”, zei directeur Johan Schot die dag. “Een van de eisen van ILT is geaccrediteerd zijn – dat zijn wij tijdelijk niet. Wij kregen maandagmiddag pas te horen dat er iets mis was en tweeënhalve dag later waren we ineens geschorst. Koud op ons dak dus.”

Dat bleek toch anders in elkaar te steken. Dat kwam al naar voren uit de schriftelijke reactie van de Raad voor Accreditatie op vragen van deze krant. “De RvA beoordeelt jaarlijks de instellingen die inspecteren, waaronder het NBKB. Bij een beoordeling kunnen afwijkingen worden geconstateerd. De betreffende instelling krijgt de kans om elke afwijking te herstellen, zoals beschreven in de RvA beleidsregel BR004. De instelling maakt zelf een plan hoe zij de afwijking wil corrigeren en verbeteren en hoe zij gaat voorkomen dat er in de toekomst weer soortgelijke afwijkingen ontstaan. Uiterlijk binnen 5 maanden na de beoordeling moet zij de afwijkingen hebben hersteld. Helaas bleek dat NBKB de eerder geconstateerde afwijkingen niet binnen de gestelde 5 maanden volgens dit proces had hersteld.”

Voor NBKB kan de schorsing geen grote verrassing zijn geweest, maakt de woordvoerster duidelijk. Ze weerlegt de uitspraak van Schot dat het bureau pas maandagmiddag 23 oktober te horen kreeg dat er iets mis was. “De geaccrediteerde krijgt bij een afwijking altijd meerdere malen de kans om deze op te lossen.”

Tekortschietende monitoring

Voor het NBKB-bestuur was het wél een verrassing. Dat maakte eind vorige week bekend nooit op de hoogte te zijn gebracht van de klachten en waarschuwingen van de Raad voor Accreditatie. Het stichtingsbestuur stelt door de directeur niet gekend te zijn in de brieven en niets te weten van geconstateerde non-conformiteiten. Daarop werd besloten Schot uit zijn functie te ontheffen. Het bestuur is op zoek naar een interim-directeur.

Die bewuste maandag heeft de Raad wel een gesprek gehad met NBKB. Toen was het al te laat. In dat gesprek is ook de aanleiding voor de schorsing besproken. Die wordt niet concreet genoemd, maar op basis van diverse bronnen lijkt het vooral te gaan om tekortschietende monitoring bij inspecties. Dat zou betekenen dat NBKB onvoldoende toezicht hield op de activiteiten aan boord van schepen door inspecteurs/keurders die onder de vlag van de stichting opereren. Daarnaast waren er nog enkele kleine tekortkomingen.

Wachten op ILT

NBKB heeft Henk Arntz gevraagd te helpen bij de gesprekken met de Raad voor de Accreditatie en ILT. Hij was oprichter van het bureau en directeur tot 1 januari 2022. Desgevraagd geeft hij nadrukkelijk aan dat hij er niet voor in is om als interim-directeur tijdelijk terug te keren.

Hij geeft aan dat NBKB zit te wachten tot ILT een duidelijk kader aangeeft welke werkzaamheden op dit moment wél zijn toegestaan. Dat is bepalend voor de uitvoering van het plan van aanpak van het bestuur en het aanpassen van procedures. Dan kan de comformiteit vervolgens in de praktijk aangetoond worden.

De verwachting was dat ILT die duidelijkheid donderdag 2 of vrijdag 3 november zou verschaffen. Maandag 6 november was die er (toen deze krant naar de drukpers ging) echter nog niet.

Tijdelijke verlenging?

Na het bekend worden van de schorsing adviseerde Schot, toen nog in functie als NBKB-directeur, scheepseigenaren die in problemen komen doordat de geldigheid van het certificaat verloopt terwijl nog geen nieuw document verstrekt is, contact op te nemen met de ILT.  Aangezien “die de bevoegde autoriteit in Nederland is voor het tijdig verstrekken van de vereiste certificaten”.

Navraag bij de inspectiedienst maakt niet duidelijk wat schippers kunnen verwachten als ze daar aankloppen. Maken ze kans op een tijdelijke verlenging als hun certificaat verloopt als gevolg van de schorsing van NBKB ontstaan? Hoe zit het met nieuwbouw?

De woordvoerster adviseert scheepseigenaren te bellen naar ILT: 088-489 00 00. “De collega’s daar weten van de schorsing van NBKB en de impact die het heeft voor de binnenvaart. Zij kunnen de meeste vragen beantwoorden. Als het nodig is, doen zij ook navraag bij collega’s met specifieke kennis van de binnenvaart.”

Certificering schiet te kort

Eind september publiceerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid een rapport over ongelukken in de zeilchartervaart. Daaruit kwam naar voren dat het toezicht op die deelsector faalt. Maar de kritiek was breder: er bleek volgens de OVV nogal wat mis te zijn met de inspectiesystematiek, de werkwijze van de RvA en de ILT en de communicatie tussen die twee instanties.

Begin dit jaar rapporteerde de ILT na eigen onderzoek dat in veel sectoren grote twijfels bestaan of benodigde certificaten voor veiligheid en kwaliteit wel terecht worden afgegeven.  De ILT houdt toezicht op 35 stelsels waarvoor veiligheidscertificaten worden uitgegeven. Binnen die sectoren – waaronder scheepvaart – ziet de ILT erop toe dat producten, apparaten en diensten aan de wettelijke eisen voldoen. Het toezicht gebeurt voornamelijk op afstand, want de ILT besteedt veel van haar taken uit aan certificerende instellingen. Dat zijn particuliere bedrijven die namens de ILT keuringen uitvoeren en certificaten afgeven.