Attero is als winnaar uit de bus gekomen bij de Europese aanbesteding van overslag, transport en verwerking van huishoudelijk afval in Limburg. Daarmee vist L’Ortye, dat ook in de race was en het afval in balen over water wilde vervoeren, achter het net.
De opdracht komt van Afval Samenwerking Limburg (ASL), het samenwerkingsorgaan van dertig Limburgse gemeenten. Programmamanager Ruud Burlet van vindt dat de waarde van het gemeenschappelijk aanbesteden onder de vlag van ASL zich heeft bewezen: “Vergeleken met de gangbare tarieven in de markt voor gemeenten zijn we tot gunstige tarieven gekomen.”
Duurzaamheid
Attero maakte in de aanbestedingsprocedure onder andere het verschil op duurzaamheid. “Onze manier van aanbesteden en door naast de prijzen met name de duurzaamheidsaspecten te kwalificeren, heeft de keuze uiteindelijk toch heel sterk bepaald. De prijzen lagen soms dicht bij elkaar”, aldus Burlet.
Hij wilde niet toelichten hoe Attero een duurzame invulling gaat geven aan de opdracht. Bij de start van de aanbesteding gaven Limburgse gemeenten nog aan de afstand tot de verwerkingslocatie van Attero in het Drentse Wijster te ver weg te vinden: zo‘n 250 kilometer. “Het probleem is dat andere verwerkers ook op substantiële rijafstand zitten”, verklaart Burlet. “We hebben de milieu-impact van zowel transport als verwerking meegenomen in onze uiteindelijke keuze.”
Modal shift
Tijdens de aanbestedingsprocedure kraakten marktpartijen nog kritische noten omdat vervoer over water onvoldoende zou worden gewaardeerd in de ASL-aanbesteding. In Limburg was discussie ontstaan of voor het afvaltransport gekozen moet worden voor goedkoper vervoer of voor duurzamer vervoer. Met andere woorden: moest het transport voortaan per schip of blijft het per vrachtwagen gaan?
Na jaren praten over de modal shift van de weg naar het water besloot Jean L’Ortye, eigenaar van de overslagterminal in Maastricht, het in oktober 2022 gewoon te doen. Hij organiseerde een pilot: op de kade in de Beatrixhaven werden afvalbalen in een schip geladen dat ze vervoerde naar de vuilverbranding van de AVR in Rotterdam. Het doel van de proef was aan te tonen dat het per schip vervoeren van huishoudelijk afval een goed alternatief is voor wegtransport.
L’Ortye zag veel voordelen: “Een schip met balen kan meer tonnen afval vervoeren dan bij los afval. En afvalcentrales kunnen het afval flexibeler toepassen.”
Gunningscriteria
Toch was hij er niet gerust op. Hij las de gunningscriteria voor de Limburgse aanbesteding er nog eens op na en stelde vast dat duurzaamheid er bekaaid vanaf kwam. Hij wilde dat die criteria werden aangescherpt. L’Ortye voorspelde dat onderaan de streep de prijs wel weer de doorslag zou geven. Hij hoopten dus vergeefs, dat de winnaar van de aanbesteding het Limburgs afval de komende jaren ook over water zou vervoeren.
Volgens programmamanager Ruud Burlet bestaat er nog steeds een kans dat het afval (deels) per schip naar de gaat. “Zowel vanuit de markt als van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat hebben we de vraag gekregen hoe we het transport kunnen verduurzamen.”
Sinds 2019 heeft Bureau Voorlichting Binnenvaart in opdracht van Topsector Logistiek verschillende onderzoeken gedaan naar kansen, knelpunten en voorwaarden om meer huishoudelijk restafval via het water te vervoeren. Daaruit bleek dat de inzet van de binnenvaart voor het transport van Limburgs huishoudelijk restafval tussen de 30 en 65 procent CO2-reductie kan opleveren.
