Toen wij enkele maanden terug voor een reportage over een ander schip op de werf van Den Breejen waren heeft Mw. Ilona Kamsteeg-den Breejen ons al het een en ander verteld over de bouw van andere schepen, waaronder een multicat voor een Schotse opdrachtgever. Als we op uitnodiging van de werf naar Hardinxveld-Giessendam rijden zijn we toch wel benieuwd hoe ze bij Den Breejen Shipyard de bouwtekening hebben omgezet in het schip dat binnen enkele dagen definitief naar Orkney Island zal vertrekken.
Aan boord treffen we Cees C. Schipper, general manager van MDH Marine Development Holland BV. Deze maritieme Middelburger heeft reeds twintig jaar terug zijn kantoren verplaatst naar Vlaardingen, een omgeving waar je dagelijks de meest uiteenlopende werkvaartuigen ziet voorbij varen. En soms zie je duwboten en multiships zelfs over de weg gaan. MDH heeft er daar verschillende van gebouwd in de range 8,50 meter tot 15.00 meter. De schepen zijn zonder veel werk demontabel en daardoor gemakkelijk over de weg naar de meest bijzondere locaties te transporteren. Verder ontwerpt en bouwt MDH vooral traditionele kraanschepen en multiworkers.
Vanaf het moment dat we de C-Odyssey voor het eerst zien willen we meteen lid worden van de fanclub van dit schip.
Het schip waarop we nu staan is afgeleid van een bestaand MDH ontwerp voor een 22.00 meter multicat. Vanaf het moment dat we de C-Odyssey voor het eerst zien willen we meteen lid worden van de fanclub van dit schip. Het is zo strak en stoer als een multicat maar kan zijn. Als je afgaat op het uiterlijk en de kracht van de C-Odyssey zou je eigenlijk moeten spreken over een multibouvier. Met zijn kleurstelling is het schip mijlen ver te herkennen en zo hoort dat ook. Wij denken dat het oranje verwijst naar een 100% origineel Nederlands schip met de kwaliteit die daar bijhoort. En daar hebben ze bij Den Breejen Shipyard hun beste beentje voor gezet. Zowel voor wat betreft de volledige bouw van het schip als het nakomen van de levertijd. Rekening houdend met contracten voor werkzaamheden die de Schotse opdrachtgever Leask Marine Ltd moet uitvoeren werd er in gezamenlijk overleg met de werf bepaald dat de bouwtijd zou worden vastgesteld op zes maanden. Dat is volledig gelukt, er was zelfs nog een week over. We spreken een medewerker van de werf die bekent dat zijn collega’s en hij eigenlijk nog niet eerder aan zo’n schip hadden gewerkt. ‘Maar vanaf het begin van de bouw werden we meteen super enthousiast’ zegt hij en vervolgt: ‘we hebben er met heel veel plezier aan gewerkt’. Dat kunnen we ons helemaal voorstellen, als je van techniek houdt wordt je op de C-Odyssey volledig naar wens bediend.
Cees Schipper vertelt ons in het kort hoe hij de wensen van Leask Marine Ltd voor de bouw van een multipurpose schip heeft omgezet in een concreet bouwplan zodat het ‘turnkey project’ binnen de afgesproken tijd geleverd kon worden. Het schip zal door de opdrachtgever worden gebruikt in een gebied waar het heel gewoon is dat de elementen er flink huishouden: zware shag en windkracht negen staat daar vaak op het menu evenals een serie aaneengesloten symbolen die buien weergeven op de meerdaagse weersvoorspelling. Leask Marine Ltd is gevestigd in Carradale, dat is de omgeving van Kirkwall op het Schotse eiland Orkney.
Leask Marine Ltd heeft een stevig verankerde positie bij opdrachtgevers in de supply die zij nu met vijf schepen in de volle breedte bedient. Het is duidelijk dat je daarbij geen te kort mag hebben aan capaciteit van je kranen en winches. Daar moet tenminste 120 ton mee over de boeg worden getrokken, liefst met een zo groot mogelijke sprei. Verder wordt er een goede aanvullende ondersteuning gevraagd van twee lieren waarbij opdrachtgever 60 ton per stuk in gedachte heeft naast twee kleinere van 15 ton. Cees Schipper noteerde daarna dat klant ook schepen moet kunnen bevoorraden met drinkwater en gasolie en dat er ook veel zware constructies en andere materialen mee vervoerd moeten worden. ‘En maak meteen overal locks aan dek voor 10 en 20ft containers want die nemen we ook vaak mee’ zo luidde een andere wens. Hou voor deze zware lading rekening met een stevige dekbelasting: ga maar eens uit van 10 ton per vierkante meter. Er moet soms precisie werk worden gedaan via een grote plotter, daarom moet er een tweede bediening komen om het schip te manoeuvreren en de kranen te bedienen. De stabiliteit bij dit soort klussen is geen probleem door dat het zwaartepunt van het schip op allerlei manieren via een nieuw ontworpen ballastsysteem van 130m3 geweldig is te bewaken. En als de bemanning het naar de zin heeft aan boord dan komt het met de rest ook wel goed. Dus: ruimte, comfort, geen trillingen of overlast van geluid. Hou er rekening mee dat ze soms 14 dagen onderweg zijn dus maak genoeg tankinhoud voor drinkwater en gasolie.
Het uiteindelijk ontwerp dat onder klasse van Lloyds en MCA zal worden gebouwd is uitgekomen op een schip van 25,55 m x 10,38 m x 2,50 meter met een holte van 3,81 meter. Er zullen twee Caterpillars C32 motoren worden geplaatst van 1200PK bij 1800 toeren. De dekkraan op de boeg is goed voor 185ton bij een bereik van 18,50 meter en zijn kleinere broer langszij het schip tilt 65 ton over maximaal 10,50 meter. Kraaijeveld Lieren BV levert de 60 tons lieren. De vijf meter brede roller zal 120 ton kunnen tillen, die van achter is 3,50 meter breed is goed voor 60ton.
We lopen met Cees over het schip en kijken onze ogen uit. Als we naar binnengaan zien we
dat de wens van de klant voor een goede personeelsaccommodatie geheel is bewaarheid.
We tellen een verblijf voor zes personen, waarvan er twee single zijn uitgevoerd en twee kamers voor gezamenlijk gebruik. De messroom is berekend op 12 personen. Alle ruimtes zijn voorzien van airco en blijven bij het maximum toerental van de Caterpillars onder een geluidsniveau van 54dB. Het stuurhuis torent boven alles uit. De 39 mm dikke ramen geven een goed uitzicht rondom en ook nog eens naar beneden. Er is boven plaats voor vijf personen. De bemanning hoeft zich geen zorgen te maken als ze eens wat langer moeten wegblijven, de vriezer en de proviandruimte is daar op berekend. Ook de brandstoftank van 110m3 en de watertanks van 45m3 zullen niet snel ongerust worden als de reis wat langer duurt. Voor de veiligheid zijn er voorzieningen voor 16 personen. Er is branddetectie en een centraleCO2 blussing voorhanden. Alle kranen kunnen eveneens aan dek worden bediend en dat geldt eveneens voor alarmeringen.
Het schip is asymmetrisch gebouwd, dat is te zien aan de 60 centimeter die het voor hoger is dan achter. Dat verklaart het drijfvermogen dat het mogelijk maakt om 120 ton over de boegrol te trekken.Om onder alle omstandigheden de goede vaareigenschappen te kunnen garanderen is de kop uitgevoerd naar een nieuw ontwerp voor dit soort werkschepen. De kop heeft meer een ‘scheepsvorm’ : scherper naar de zijkant met een ronde kop i.p.v. de schuine pontonvorm. De open duwstevens laten meer water door, bieden meer snelheid en leveren daarbij zelfs ook nog brandstofvoordeel. De vroeg oplopende vorm van het achterschip begint vanuit het middenschip. Zodoende krijgen de schroeven ook bij ondiepte voldoende water . Een tunnelvorm versterkt dit effect nog. Het resultaat is dan ook veel kracht, snelheid en ongekende vaareigenschappen, zelfs bij slecht weer. En volgens Cees Schipper is dit nog niet eerder vertoond bij dit type schepen.
Op kantoor bij Den Breejen Shipyard maken we kennis met Douglas Leask en feliciteren hem met dit schip dat recht doet aan de term ‘custom build’. Via zijn familie heeft hij geen roots met de vaart. De sympathieke Schot bracht zijn jeugd door op steenworp van de kustlijn, leerde zich zwemmen en bezocht daar vaak een visser die sterke verhalen kon vertellen en zelf boten maakte waarmee Douglas mocht roeien. Al zijn vrije tijd bracht hij daar door. Evenals onze Friesche zeeheld Tjerk Hiddes leek ook Douglas Leask voorbestemd voor een agrarische job. Hij moest van zijn vader bij zijn oom op de boerderij gaan werken maar heeft dat slechts kort gedaan. Na een succesvol afgesloten training op Port William behaalde hij zijn certificaten die nodig waren om zich te vestigen als commercieel duiker. Naast zijn supply activiteiten heeft Leask Marine vier teams van vier duikers in dienst. In de kustwateren rond Orkney staan proefopstellingen voor alternatieve energieopwekking. Met een zo’n project is het helemaal fout gegaan. De duikers van Leask Marine werden ingeschakeld om de ruimingswerkzaamheden in de vorm van las- en snijwerken voor te bereiden, de nieuwe multicat C-Odyssey trok de stukken boven water aan dek. Daarbij bleek dat met 140ton trekkracht de specificaties ruimschoots werden overschreven. Daarnaast bleek de Bollard Pull niet 24 maar bijna 30ton te zijn! Ook de snelheid blijkt een positieve afwijking te hebben. Op papier bedraagt deze 8,5 kn per uur. De werkelijkheid is dat de monitor 11 kn SOG aangeeft. Geen wonder dat een trotse Douglas Leask binnen drie dagen vanuit Hoek van Holland zijn thuishaven bereikte. Ondertussen tekent Cees Schipper al weer zijn volgende Multiworker.
(Hans Heiligers)
