Mevrouw Luijten, secretaris-generaal van de CCR legt, in een interview bij Studio Schuttevaer (10 maart 2023), de problematiek van de onmogelijke CCR-eisen op het bordje van de scheepseigenaren. Volgens Luijten moeten zij door het aanvragen van de hardheidsclausules maar aantonen dat het voldoen aan de nieuwbouweisen ingaande in 2035 een onmogelijke opgave is. Terwijl mevrouw Luijten (toen nog werkzaam bij het ministerie van I&W) een aantal jaar geleden aan boord van een schip van een ASV-lid heeft kunnen constateren hoe onmogelijk de betreffende eisen zijn.
Maar de CCR heeft zichzelf en daarmee de schippers genesteld in een onontwarbare kluwen regelgeving, zoals evofenedex fijntjes meldde. Voor de verladers een ramp omdat men de hele binnenvaartvloot nodig heeft om in deze tijden (met laagwaterperiodes) vervoerszekerheid over water te kunnen garanderen.
Maar er gebeurt wat er zo vaak gebeurt: eerst wordt jarenlang het probleem ontkend of gebagatelliseerd en als men er niet meer omheen kan, worden er onderzoeken gedaan en procedures voorgesteld die leiden tot nog meer uitstel, met onherstelbare gevolgen. Het probleem wordt niet bij de wortels aangepakt.
Zowel CCR-secretaris-generaal Lucia Luijten als ‘binnenvaartexpert’ Kees de Vries en KBN-voorman Rob Leussink gingen tijdens de uitzending aan de bron van de problemen met de CCR-regelgeving voorbij: de CCR zelf. Daar waar de CCR dit probleem veroorzaakt heeft door willens en wetens nieuwbouweisen op te leggen aan bestaande schepen met als DOEL dat de bestaande schepen zouden verdwijnen (in de verwachting dat er dan nieuwbouw gepleegd zou worden, wat niet gebeurt), vindt men nu dat niet de CCR haar beleid aan moet passen maar dat de schippers door hardheidsclausules aan te vragen moeten aantonen wat er allemaal niet kan en waarom niet.
Harde feiten
En dat moet dan door, zoals Weekblad Schuttevaer kopt, harde feiten te verzamelen. Maar die feiten zijn er al lang:
- We weten al sinds 2001 dat de schepen niet kunnen voldoen. Dat staat dan al beschreven in een Duits rapport. (klik hier voor de samenvatting)
- We kunnen daar ook in lezen dat dit leidt tot een koude sanering en bovendien dat de schepen op dat moment veilig genoeg zijn.
- Feit is ook dat de CCR al zelf heeft geconstateerd dat het aantal kleine schepen enorm afneemt.
- Feit is dat er sprake is van klimaatverandering, waardoor alle type schepen nodig zijn, juist ook kleine schepen.
- Feit is dat in Nederland de afgelopen tien jaar 25 procent van de schepen tot 1.000 ton verdwenen zijn, vervangen door vervoer over de weg.
- Feit is dat minimaal (!) 60 procent van de Nederlandse, 85 procent van de Duitse en 80 procent van de Belgische vloot niet aan deze eisen zullen kunnen voldoen. Dan hebben we het nog niet over bijvoorbeeld de Franse vloot, die de afgelopen jaren ook al enorm aangetast is.
- Feit is dat de CCR nooit een evaluatie heeft gehouden terwijl in het rapport Schepen van de toekomst staat dat men iedere vijf jaar een evaluatie zou kunnen houden, omdat bepaalde segmenten van de vloot niet onevenredig hard getroffen zouden mogen worden.
- Feit is dat bepaalde segmenten van de binnenvaartvloot extreem hard getroffen worden; ze verdwijnen geheel van de markt.
- Feit is dat er in datzelfde rapport gesproken wordt over het feit dat de verhouding tussen behaalde veiligheidswinst en geïnvesteerd vermogen niet disproportioneel zou mogen zijn.
- Feit is dat deze regelgeving gebaseerd is op dat rapport waarbij men blijft doorgaan op deze weg.
- Feit is dat de Nederlandse delegatie geen enkele maal schriftelijk heeft aangegeven aan de CCR dat men die evaluatie zou willen, dat men vindt dat de investeringen disproportioneel zijn, dat bepaalde segmenten van de binnenvaartvloot onevenredig zwaar getroffen worden of dat de hardheidsclausule vereenvoudigd zou moeten worden.
- Feit is dat Europa kiest voor een modal shift waarbij nadrukkelijk uitgesproken wordt dat ook de kleinere vaarwegen goed gebruikt en onderhouden dienen te worden. Daar heb je dan dus ook de kleinere schepen voor nodig (tot 1.500 ton).
- Feit is dat over de scheepseigenaren de afgelopen jaren al zo’n honderd nieuwbouweisen met terugwerkende kracht zijn uitgestort.
- Feit is dat iedereen, ook scheepseigenaren, hun geld maar één maal uit kan geven. Al die onnodige uitgaven hebben geleid tot stilstand van ontwikkelingen in plaats van innovatie.
- Feit is dat door deze gang van zaken de toekomst van de binnenvaart zo onzeker is dat er geen opvolgers zijn, geen investeringen, geen vergroeningsmogelijkheden.
- Feit is dat de CCR het tegengestelde bereikt van wat men heeft gewild: geen moderne vloot omdat men niet toekomt aan investeringen die er wél toe doen.
- Feit is dat voor minimaal 3.000 schepen een groot deel van de twintig nieuwbouweisen onmogelijk zijn, wat tot tienduizenden hardheidsclausules zou moeten leiden.
- Feit is dat er nu alweer geroepen wordt “de moeilijkste” nieuwbouweisen als probleem te benoemen waardoor alsnog het merendeel van de schepen zal verdwijnen.
De hardheidsclausule is onwerkbaar
Een motie is al aangenomen om op te roepen tot een meer werkbare hardheidsclausule. Minister van Nieuwenhuizen wilde dat ook. Maar ook toen wilde het ministerie van I&W die aanpassing niet in Straatsburg voorstellen aan de CCR, maar moesten wij (de schippers, ergo de ASV want anderen deden dat niet) aantonen dat en waarom die hardheidsclausule onwerkbaar was. Nadat wij een duidelijke casus aangeboden hadden vond men die dan weer niet bespreekbaar.
Kortom: deze werkwijze zien we nu weer terug. Alles op het bordje van de schipper leggen, die in een omgekeerde bewijslast moet aantonen waarom iets niet kan, waarna zo’n opdracht van de Kamer gewoon niet uitgevoerd wordt – onder het mom: we willen wel, maar…
Bovendien is een hardheidsclausule bedoeld voor uitzonderingen: schepen die door bepaalde bijzondere omstandigheden niet kunnen voldoen aan ‘normale’ eisen. Hier wordt het ingezet om een heel foute regelgeving te ‘repareren’. Dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn.
Zelfs Lucia Luijten (CCR) geeft toe dat er nauwelijks hardheidsclausules ingediend worden. Dat is niet omdat iedere schipper zo graag zijn schip, en dus woning, werk en pensioen, kwijtraakt. Dat is omdat die hardheidsclausule onwerkbaar is. Dus stop met de afleidingsmanoeuvre van deze onbegaanbare weg en pak de oorzaak aan.
Hoeveel harde feiten heeft men nodig?
Sunniva heeft volkomen gelijk, en laat zelfs nog een factor weg, die voor het behoud van duurzaam vervoer heel vervelende gevolgen kan hebben: namelijk het verdwijnen van (bij de kleinste scheepstypes behorende) vaarwegen van klasse I en II. In Frankrijk is maar liefst 80 % van de bestemmingen uitsluitend bereikbaar via de kleinere vaarwegen, en omdat er steeds minder schepen komen die die vaarwegen bevaren, wordt de ene na de andere de facto gesloten. De “spitsenkanalen”, maar óók de “Kempenaars-vaarwegen” worden al op grote schaal zodanig verwaarloosd, dat het einde ervan nabij lijkt. Hiervoor is al VEERTIG jaar geleden uitvoerig gewaarschuwd. Maar het is duidelijk dat de Bobo’s van de CCR dit niet willen horen….
Het gaat nu al zover dat de Franse Vaarwegbeheerder (kleine) vaarwegen gaat sluiten als regionale overheden niet meebetalen aan de vaarwegen. Eerst worden de investeringen op deze vaarwegen (toch al slecht onderhouden) met 70% gekort en vervolgens klopt de VNF, verantwoordelijke voor het nationale vaarwegsysteem, bij regionale overheden aan die natuurlijk het belang voor henzelf hier niet van zien.
Zal er ooit een moment komen , en dat moet dan wel heel snel gebeuren ,dat er iemand opstaat , hetzij bij de CCR , hetzij bij het ministerie die zegt; oké waar zijn we nu met elkaar mee bezig , om koste wat kost ons gelijk te halen.
Gewoon iemand die ziet dat er een gigantisch probleem op de binnenvaart sector af komt , waardoor vele schepen af zullen vallen , en moeten worden gesloopt. En dat dit vervolgens lijdt tot een omgekeerde modal shift , i.p.v. vervoer van weg naar water, vervoer van water naar weg, doordat er een tekort aan scheepsruimte ontstaat. De extra milieu schade die daardoor gaat ontstaan en overvolle wegen .Door klimaatverandering zijn we gewoon alle goede ,ook kleine schepen (tot 1500 ton) nodig om vervoerszekerheid te kunnen bieden aan onze klanten.
Of moeten we concluderen dat iedereen maar met de armen over elkaar blijft zitten en blijft leven in een tunnelvisie , net als met onze vissersvloot, de agrarische sector ,het gasdrama voor de Groningers ,de toeslagen affaire en vergoedingen voor de mensen in Limburg . Want er zijn helaas te weinig mensen, die mede het beleid bepalen of erover mee praten , zelfs vaak onze eigen vertegenwoordigers ,die zelf geen notie hebben, of niet willen hebben , van wat er nu werkelijk aan de hand is, omdat het ze , als ze echt eerlijk zijn het , een zalige zorg zal zijn zolang ze hun job maar hebben . Het is zo eenvoudig en goedkoop op te lossen.
Maar misschien ooit toch nog ………………………….te laat.