“De elektrificatie van containervervoer in de binnenvaart biedt grote kansen voor Nederland, maar is nog nauwelijks op gang gekomen en krijgt de komende jaren ook nog weinig vaart.” Dat stellen onderzoekers van ElaadNL in hun op 12 november verschenen publicatie Tegen de stroom in varen. De sector zit ondanks verwachte technologische ontwikkelingen nog niet op koers om haar klimaatdoelen te halen. Zelfs niet in het meest gunstige scenario van ElaadNL, het kennis en innovatiecentrum voor laadinfrastructuur.
ElaadNL verwacht dat elektrisch varen in de toekomst goedkoper wordt door de technologische ontwikkeling die batterijtechnologie en laadtechnologie zullen doormaken. Daarmee kan het een interessant alternatief worden voor binnenvaartondernemers, schrijven de onderzoekers. De huidige aandrijvingen zullen steeds vaker modulair worden opgebouwd met elektrische aandrijving en een dieselgenerator. Verwisselbare batterijcontainers kunnen het opladen eenvoudig maken. Zoals bekend wordt, onder meer door ZES, al gewerkt aan de eerste containerschepen die volledig elektrisch varen.
Niet snel genoeg
Maar deze ontwikkeling gaat zonder aanvullende maatregelen niet snel genoeg om de doelen van de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens te halen, zo verwacht ElaadNL. In 2030 zou de CO2-uitstoot 40 procent lager zijn dan in 2015 en de emissie van milieuverontreinigende stoffen 35 procent lager in 2035. In 2030 moeten 150 schepen een zero-emissie-aandrijving hebben. En in 2050 moet er volgens de Green Deal een nagenoeg emissievrije binnenvaart zijn. Deze doelstellingen worden zelfs in het hoge scenario in de ElaadNL Outlook niet gehaald.
Struikelblok
“We zien dat de focus binnen de sector nu nog steeds op het gebruik van moderne dieselmotoren ligt”, zegt Rutger de Croon van ElaadNL. “Een binnenvaartschip vervangt eens in de vijftien tot twintig jaar haar motor. De financiering van elektrificatie en een vroegtijdige afschrijving van de huidige dieselmotoren kunnen een struikelblok vormen waardoor elektrificatie lang op zich kan laten wachten.”
In vergelijking met andere sectoren waarvoor ElaadNL een toekomstanalyse maakte, zoals de elektrificatie van zwaar transport over de weg, signaleert De Croon dat de elektrificatie van het containervervoer in de binnenvaart nog weinig vaart heeft.
“Voor het stroomnet betekent dit dat de komende jaren nog maar weinig capaciteit nodig is voor laadinfrastructuur op dit gebied. Maar het betekent ook dat wanneer de ambities er wel komen en de transitie op gang komt, er misschien te weinig tijd is om alles op tijd aan te sluiten. Het aanleggen van de benodigde energievoorzieningen kan veel tijd in beslag nemen.”
Nederland zet de standaard
Volgens de onderzoekers van ElaadNL is bij de elektrificatie van de binnenvaart een belangrijke rol weggelegd voor de overheid. Die kan ervoor zorgen dat de kosten van elektriciteit ten opzichte van diesel verbeteren. Daarnaast is er een sterke vraag naar standaardisatie voor het opladen.
“Nederland heeft ook een bijzondere kans. Met de kleine initiatieven die er nu zijn, tezamen met het grote aandeel dat Nederland heeft in de Europese binnenvaart, kan ons land nu de standaard voor elektrisch watertransport neerzetten”, aldus ElaadNL.
Over ElaadNL
Kennis- en innovatiecentrum ElaadNL onderzoekt en test de mogelijkheden voor smart charging: betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam opladen. ElaadNL is een initiatief van de gezamenlijke Nederlandse netbeheerders.
ElaadNL is betrokken bij de Nationale Agenda Laadinfrastructuur. Via deze NAL krijgen aangewezen regio’s in Nederland de opgave de vraag naar laadpunten in beeld te brengen. In dat kader gaat er vanuit de NAL (in de werkgroep logistiek) aandacht uit naar de elektrificatie van de binnenvaart en de standaardisatie van de laadmogelijkheden daarvoor.
