De Europese Rekenkamer is positief over het project Seine Schelde Vlaanderen. Dat valt op te maken uit het doelmatigheidsrapport voor de lopende grote infrastructuurprojecten dat op 16 juni is gepubliceerd.
De acht belangrijkste Europese ‘Transport Flagship Infrastructures’ uit het Trans-Europese Transportnetwerk (TEN-T) zijn onderzocht. De Rekenkamer keek onder meer naar de voorbereiding, uitwerking, de omgang met belanghebbenden en de financiering.
Vertragingen
“Wij hebben vastgesteld dat het onwaarschijnlijk is dat het kernnetwerk in 2030 operationeel zal zijn, zoals in 2013 was gepland”, oordeelt de Rekenkamer over het totale pakket. “Door de vertragingen bij de realisering en de inbedrijfstelling van deze megaprojecten komt de doeltreffende werking van vijf van de negen TEN-T-corridors in het gedrang. We hebben voorbeelden van slechte planning en inefficiënte uitvoering aangetroffen.”
Om het financieel beheer van de miljardeninvesteringen te verbeteren, wil de Rekenkamer dat de verantwoordelijke uitvoerders de langetermijnplanning en het beheer verbeteren. De Europese Commissie moet het toezicht op de megaprojecten intensiveren.
Als grootste binnenvaartproject in Europa werd ook het Seine-Scheldeproject aan een analyse onderworpen. De controleurs van de Europese Rekenkamer waren in mei 2019 drie dagen lang te gast bij De Vlaamse Waterweg, de trekker van Seine Schelde Vlaanderen. Naast locatiebezoeken in onder meer Wervik, Kortrijk, Harelbeke en Evergem is gesproken met betrokken partijen als haven- en gemeentebesturen, milieu- en landbouworganisaties en ondernemersorganisatie VOKA.
Kanaal Bossuit-Kortrijk
Project Seine Schelde verbindt het Schelde- en het Seinebekken met elkaar. Vlaanderen verruimt daarvoor de Ringvaart, de Leie en de aansluitende waterwegen. “Deze Noord-Zuidverbinding is de voornaamste transportroute in de drukst bevolkte regio van Europa, en voor Vlaanderen van groot belang voor ons logistiek waterwegennetwerk en onze Vlaamse zeehavens. Om de druk op het dichtgeslibde wegennetwerk te verlichten, ziet Europa het als een belangrijke missie om een verschuiving van transport over de weg naar transport via het water te realiseren.” Aldus De Vlaamse Waterweg.
Hoewel de Europese Rekenkamer zich in het rapport behoorlijk kritisch opstelt, stelt Vlaanderen met tevredenheid vast dat het tot de betere leerlingen van de klas behoort. “In het auditrapport is er lof voor het stakeholdermanagement, met een speciale vermelding voor het complexe project Kanaal Bossuit-Kortrijk. De Vlaamse aanpak, waar de verschillende betrokken overheden samen met stakeholders naar tussentijdse beslismomenten werken en tegelijk voortschrijdend inzicht inbouwen, wordt als een goed voorbeeld aangeprezen.”
Binnenvaartontsluiting Zeebrugge
Een belangrijk verbeterpunt dat de Rekenkamer signaleert is de binnenvaartontsluiting met de haven van Zeebrugge. Vlaanderen beseft dit en zet inmiddels ook al in op het wegwerken van een aantal knelpunten. De bouw van een nieuwe Steenbruggebrug, een belangrijk project voor de mobiliteit voor de stad Brugge en de regio, is gepland vanaf 2022. Voor de Dampoortsluis wordt het studietraject verder afgestemd met de partners binnen de stuurgroep Stadsvaart. Daarnaast wordt ook, conform regeerakkoord, actief ingezet op het faciliteren van estuaire vaart.
Het rapport oordeelt hard over de coördinatierol van de Europese Commissie, vooral op het vlak van investeren in grensoverschrijdende samenwerking. Een voorbeeld van hoe het wél moet, zo stelt het rapport, is de aanpak van Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk van de Grensleie.
2030
Vlaanderen denkt de werkzaamheden voor Seine Schelde Vlaanderen in 2030 af te ronden. “Mede dankzij de Europese steun en de goede samenwerking met Wallonië en Frankrijk wordt de Seine Scheldeverbinding zo een nieuwe watersnelweg voor container- en duwvaart tot 4.500 ton. Binnenschepen zullen dan enorme ladingen kunnen vervoeren in een paar dagen. Die waterlink tussen Vlaanderen en Frankrijk heeft een enorm economisch potentieel.”
De werkzaamheden verlopen voorspoedig, aldus De Vlaamse Waterweg: “Het sluis- en stuwcomplex in Harelbeke werd vorig jaar operationeel en binnen enkele maanden zal ook de nieuwe grotere sluis in Sint-Baafs-Vijve klaar zijn voor gebruik.”
Meer vervoer over water
“We stellen vast dat onze inspanningen lonen”, zegt de Vlaams ministere van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters. “Het transport via het water stijgt jaar na jaar. Op de Leie wordt momenteel 10 miljoen ton vervoerd per jaar, het equivalent van 580.000 vrachtwagens per jaar. Zonder de binnenvaart zouden die vrachtwagens onze wegen doen dichtslibben.”
“De duurzaamheid, flexibiliteit en efficiëntie doen steeds meer bedrijven kiezen voor de binnenvaart. En dat past perfect in mijn beleid om de binnenvaart nog prominenter naar voor te schuiven wanneer het op goederenvervoer aankomt. De nieuwe overslagterminal in Roeselare die dit jaar wordt aangelegd zal die evolutie alleen maar versterken.”
