We worden weer aan alle kanten bedreigd. Door de handelsoorlog tussen Amerika en China en de ‘no deal-Brexit’ stevenen we af op een nieuwe recessie, voorspellen mensen die het weten kunnen. Alleen kun je je afvragen waar die mensen waren toen de vorige recessie zich aandiende.
Voorspellen is zo moeilijk dat het bijna geruststellend is als er weer wordt gesproken over een toekomstige recessie. Dan weet je zo goed als zeker dat het niet gaat gebeuren.
Misschien is dat wel een mechanisme. Als tussen onze oren het risico dat het allemaal misloopt te groot wordt, dan gebeurt het niet. Zou fijn zijn, ware het niet dat je dan geen oog meer dichtdoet.
Nog een stapje verder is dat als je werkelijk gelooft in een dergelijk mechanisme, je zodanig gerust wordt gesteld, dat het niet meer werkt en er alsnog een recessie uitbreekt. Wel lekker slapen dan. Moeilijke keuze tussen nachtrust en welvaart.
Voordat ik iemand veroordeel tot plafondstaren in de nachtelijke uurtjes, zal ik verklappen dat je die keuze helemaal niet hebt. De wereldeconomie – daar hebben we het hier over – wordt draaiende gehouden door miljarden radertjes. Van de boer op de ontboste, Zuid-Amerikaanse vlakte tot het gezin in het volgebouwde Sjanghai en van de visser op de Noordzee tot de McDonalds in Moskou, allemaal maken ze deel uit van en hebben ze invloed op de wereldeconomie. En er is helemaal niemand bij machte die economie te sturen of naar zijn hand te zetten. Zelfs een olifant als Donald Trump kan dat niet zomaar stilzetten. Al hebben zijn daden wel (bedoelde) negatieve en soms (onbedoelde) positieve gevolgen, maar het schokabsorberende vermogen van de wereldeconomie is gelukkig vrij groot. En vlak de Chinezen niet uit, die ‘ongemerkt’ in talrijke landen hun invloed uitbreiden. En dan laten we de echte bedreigingen (klimaatverandering, plastic in de oceanen, afbraak biodiversiteit) gemakshalve even buiten beschouwing.
Wat wel leuk is, is dat de smeerolie van die economie natuurlijk het over de aardbol heen en weer schietende vervoer is van al die spulletjes die aan de rijke kant een gevolg zijn van de welvaart en aan de arme kant juist welvaart brengen. Een balans die vandaag of morgen de andere kant op slaat. Voor je het weet zitten we hier ijverig dingetjes te maken voor de superrijke Aziaten en Afrikanen. (Zou het echt?)
Als relatief kleine bedrijfstak kun je eigenlijk niet meer doen dan toeschouwen hoe alles zich ontwikkelt en zo goed mogelijk voorbereid zijn op tegenvallers in de toekomst. Ze zullen zeker komen maar dat is nooit anders geweest en ik zou er niet wakker van liggen.
