Verkiezingsprogramma’s zijn zelden origineel, zeker niet als ze in grote haast werden opgesteld, zoals dit jaar. Hoe voorspelbaar zijn de programmatitels van de oppositiepartijen: We willen het anders (D66), Orde op Zaken (VVD) en Een beter Nederland (SP). Je kan moeilijk akkoord gaan met het regeringsbeleid dat je drie jaar lang hebt afgebrand. Het tekent wel die partijen. D66 wil wel (maar kan niet), de VVD zet het liefst meteen het leger in en de SP droomt vrolijk verder.
De coalitiepartijen zijn minder op verandering gericht, maar ook dat ligt voor de hand. Het CDA: slagvaardig en samen. Samen? Was dat niet het credo van twee kabinetten geleden? De ChristenUnie vlucht naar voren en wil alleen nog ‘Vooruitzien’, maar beperkt zich vervolgens tot het “Christelijk sociaal perspectief”. De PvdA loopt met de naam van het verkiezingsprogramma alvast vooruit op 10 juni, als de PVV een hertelling eist: “Iedereen telt mee”. Dat wordt druk in de sporthallen.
Niet één titel – toch de slogans voor de verkiezingen van juni 2010 – heeft iets met actualiteit. Ze kunnen allemaal zo nog een keer gebruikt worden. Of zeg eens GroenLinks (Echte keuzes voor de toekomst), maakten jullie bij vorige verkiezingen keuzes voor het verleden? GroenLinks komt wel met een noviteit: een minister van Duurzaamheid en Ruimte, Milieu, Natuur, Energie, Landbouw, Visserij, Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Die minister wordt een druk baasje en kennelijk zet GL in op de ruimtevaart. De binnenvaart of überhaupt het transport komt niet voor in het GL-programma. Als het bij vrijwel alle partijen over mobiliteit gaat, gaat het over de trein, het OV en personenauto’s. Dat heeft een enorm voordeel. Tijdens kabinetsformaties kunnen daar dus zonder het partijprogramma te hoeven raadplegen freewheelend plannen over gemaakt worden en kan vervoer over water het konijn uit de hoge hoed zijn als de universele oplossing voor alle mobiliteit- en milieuproblemen. Een leugen natuurlijk, maar een leugentje om bestwil. Kom op lobbyisten, aan de slag.
Michel Gonlag
