De berging van het binnenvaartschip Amandus, dat zaterdag 12 mei op het Markermeer zonk, is spoedig verlopen. De voorbereidingen voor de berging verliepen nog onder zware omstandigheden. “De lading bestond uit 2.000 ton stortstenen”, vertelt Henk Bonsink, eigenaar Hebo Maritiemservice. ”Toen wij die met onze kranen uit het ondergelopen ruim knepen, was het in het begin windkracht 4. Dat was nog te doen. Later liep de wind op tot kracht 7 en zelfs 8. In soortgelijke omstandigheden zonk de Amandus. Het was geen makkelijke klus.”
De stuurhut en de auto bleven boven water. De Kustwacht zette een vliegtuig in om foto’s te maken van de situatie. (foto E.J. Bruinekool fotografie)
Berging
Zaterdagnacht hadden duikers al schuim in de afsluiters gespoten zodat er geen gasolie kon lekken. Tegelijkertijd werd de auto, die nog steeds op het voordek stond, vastgezet met spanbanden. Maandagochtendvroeg bracht Hebo Maritiemservice de auto naar Lelystad. “En toen begon de berging”, vertelt Bonsink. “Drie dagen waren wij met de Hebo-Cat 9, uitgerust met een giekkraan, en de Sam-Sam, voorzien van een draadkraan, bezig om alle stenen met een poliep er uit te knijpen, één voor één. Woensdagavond rond half zes waren we klaar en was alle lading overgeslagen in het drogeladingschip Confiant.”
Drijfvermogen
“Daarna ging het op rolletjes. Het stroppen schuren ging prima. De bokken arriveerden donderdagochtend om zeven uur en direct daarna konden we beginnen. Veel sneller dan verwacht lag de Amandus weer stabiel en op eigen drijfvermogen boven. Met de Hebo-Cat 9 ervoor en de Catharina 4 erachter als duwboot konden we in de namiddag naar Lelystad varen.”
Daarna ging het naar Hebo Maritiem in Zwartsluis, waar het schip gisteren op de helling ging.
Oorzaak
Op internet werd en wordt gespeculeerd over de oorzaak van het ongeluk. Daarbij wordt onder meer verwezen naar de Kronenburg, het zusterschip van de Amandus dat in maart 1998 zonk. “Wellicht is er water in de machinekamer gekomen doordat de afdichting van rubbers onder de woning niet goed functioneerde”, opperen collega-schippers die de geschiedenis van de Kronenburg kennen. Uit de beelden blijkt dat al in het begin de machinekamer en de woning vervuld zijn”
“De oorzaak is nog niet bekend”, reageert H. Schoenmakers, eigenaar en schipper van de Amandus. “Daar wordt nu onderzoek naar gedaan. Waarschijnlijk gaat het om een combinatie van factoren. Het heeft zaterdag flink gespookt op het Markermeer. Van aanvankelijk windkracht 4 nam de wind voortdurend toe tot 5 en zelfs 6. Op een gegeven moment bleef achterop het vaste water op het dek staan en toen was er geen houden meer aan en is alles volgelopen.”
Geluk gehad
Hoewel Schoenmakers flink aangeslagen is, stelt hij dat hij geluk heeft gehad. “Dat klinkt vreemd, maar het is wel zo. Mijn vrouw en ik zijn al gepensioneerd en onze huisraad en persoonlijke eigendommen waren al afgehuisd. Mijn zoon voer al een paar jaar mee. Natuurlijk zijn wij spullen kwijtgeraakt maar niemand is zijn huis kwijt. Niemand is zijn belangrijkste eigendommen kwijt. Je leest en hoort wel eens over schippersgezinnen die dit overkomt en die dan hun fotoalbums, spulletjes van toen hun kinderen nog jong waren en noem maar op kwijt zijn. Dat is ons gelukkig bespaard gebleven.”
Lef
Veel respect heeft de schipper voor zijn collega van de Eendracht die hen onmiddellijk te hulp schoot. “Ik riep hem op en zei: ‘Het gaat hier verkeerd.’ Hij reageerde direct en gaf aan dat ik me alleen moest concentreren op het hoogst noodzakelijke. Hij zou de kustwacht alarmeren. Het leek misschien raar dat ik dat niet deed maar dat gebeurde dus in overleg. Ik had even belangrijker zaken aan mijn hoofd”’
De schipper van de Eendracht deed echter meer dan alleen de Kustwacht alarmeren. ”Hoewel de Amandus danig lag te slingeren en de omstandigheden zwaar waren, is hij met zijn schip langszij gekomen om ons en onze huisdieren van boord te halen. Langszij een zinkend schip komen, dat zal niet iedere schipper kunnen en durven. Dat vereist lef en stuurmanskunst. Eenmaal aan boord van de Eendracht kregen wij gelijk koffie. Hij heeft ons fantastisch geholpen.”
Youtube-filmpje
Er was nog een tweede vaartuig in de buurt toen de Amandus zonk. “Ik heb een tweemaster zeilschip gezien”, meldt Schoenmakers. “Maar daar heb ik toen niet echt op gelet.” De mensen aan boord van de tweemaster hadden echter wel aandacht voor de Amandus. Een van hen heeft het zinkende schip zelfs gefilmd en het filmpje, met zijn commentaar, op youtube geplaatst. Te horen is hoe iemand aan boord lachend roept ‘Dit gaat niet helemaal goed. They are on a boat, a mother fucking sinking boat.’ Zonder hulp te bieden of op z’n minst de Kustwacht te alarmeren varen de schipper en zijn gasten verder.
“En daarmee plegen zij een strafbaar feit”, stelt degene die aangifte heeft gedaan. “Iedereen op binnenwateren en op zee die een schip in nood ziet, is verplicht hulp te bieden. Dit is meer dan schandalig.” Er is inmiddels aangifte gedaan bij de politie tegen de schipper en de maker(s) van het filmpje. De politie verwacht de daders te kunnen achterhalen.
(Evert Bruinekool)
