Wat betekent garantie? We kennen het woord vooral van de nieuwe staafmixer die je bij de Mediamarkt koopt. Je krijgt er een velletje bij dat er officieel uitziet, met daarop – ook al is het een Philips – in het Engels: Warranty. Bij de kassa krijg je te horen dat je bonnetje tevens je garantiebewijs is. Dat andere papiertje kun je weggooien (en doe dat nou maar, want met je verzameling apparaten en zelfbouwmeubels is het toch al een chaos met al die handleidingen).
Hier betekent garantie dat de producent borg staat voor de kwaliteit van het product. Aan Philips’ garantie ligt een uitgekiende kansberekening ten grondslag. Een percentage van de producten geeft de geest binnen een jaar. Dat percentage moet zo laag zijn dat het vervangen van de staafmixers gemakkelijk kan worden betaald uit de marge tussen de kostprijs en de verkoopprijs aan de groothandel. Een bedrijf staat of valt met de nauwkeurigheid van dat soort berekeningen. Geef je te weinig garantie, dan verkoop je niks, geef je te veel, dan verdien je niks.
In de binnenvaartmarkt betekent het geven van garanties meestal dat er zekerheid wordt verstrekt over toekomstige lading. Nou kun je als producent van staafmixers aardig beïnvloeden wat de kwaliteit van je product is. Hoe meer je in apparatuur en mensen investeert, hoe beter het product (zou je denken).
Waar die zekerheid over toekomstige lading vandaan komt, is minder helder. Je hoort verhalen over tankvaartbevrachters die prachtige vergezichten schilderen over grote ladingstromen en droombesommingen. En over het blinde vertrouwen van ondernemers die op basis van die vergezichten nieuwe schepen bouwen met megaleningen die banken net zo gemakkelijk verstrekken. En allemaal baseren ze zich op de intuïtie van de bevrachter die zelf nauwelijks risico loopt. Zijn garantie zou moeten betekenen dat hij voor vervangend werk moet zorgen als de beloofde lading-stromen onverhoopt niet toereikend zijn. Wat nu gebeurt is dat Mediamarkt je kapotte staafmixer met garantiebewijs en al in de vuilnisbak gooit en vraagt of je gek bent.
Het meest raadselachtige is het rotsvaste vertrouwen dat zelfstandige ondernemers hebben in de beloftes van bevrachters. Misschien ligt daar wel de hoop voor de sector. Kennelijk zijn binnenvaartondernemers in staat anderen te vertrouwen. Er moet alleen wat gesleuteld worden aan hun richtinggevoel. Zo gek is dat niet.